W 2021 r. podpisaliśmy z firmą audytorską pierwszą umowę o badanie sprawozdania finansowego za lata 2021 i 2022. Obowiązek w tym zakresie został ustalony na podstawie przekroczenia wartości przychodów i sumy bilansowej w 2020 r. Obecnie ze względów oszczędnościowych rozważamy rozwiązanie umowy. Czy ustawa na to zezwala?
| Katalog przypadków dopuszczających rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego został zawarty w art. 66 ust. 7 ustawy o rachunkowości. Generalnie przyczyną rozwiązania umowy nie mogą być jedynie względy oszczędnościowe. |
Kierownik jednostki zawiera z firmą audytorską umowę o badanie sprawozdania finansowego w terminie umożliwiającym takiej firmie udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. W przypadku badania ustawowego, pierwsza umowa o badanie sprawozdania finansowego zawierana jest na okres nie krótszy niż dwa lata z możliwością przedłużenia na kolejne co najmniej dwuletnie okresy. Nie oznacza to jednak, że umowa o badanie nie może zostać rozwiązana.
Jak wskazano art. 66 ust. 7 ustawy o rachunkowości, rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego jest możliwe jedynie w sytuacji zaistnienia uzasadnionej podstawy.
Za uzasadnioną podstawę uznaje się w szczególności:
1) wystąpienie zdarzeń uniemożliwiających spełnienie wymagań określonych przepisami prawa dotyczącymi przeprowadzenia badania, zasadami etyki zawodowej, niezależności lub krajowymi standardami wykonywania zawodu,
2) niedotrzymanie warunków umowy innych niż skutkujące możliwością wyrażenia opinii z zastrzeżeniami, opinii negatywnej lub odmowy wyrażenia opinii,
3) przekształcenie, zmiany właścicielskie, zmiany organizacyjne uzasadniające zmianę firmy audytorskiej lub nieprzeprowadzenie badania.
Co istotne, uzasadnionej podstawy rozwiązania umowy o badanie sprawozdania finansowego nie stanowią różnice poglądów w zakresie stosowania zasad rachunkowości lub standardów badania.
Należy pamiętać, że o rozwiązaniu umowy o badanie sprawozdania finansowego kierownik jednostki oraz firma audytorska informują niezwłocznie, wraz z podaniem stosownego wyjaśnienia przyczyn rozwiązania umowy, Polską Agencję Nadzoru Audytowego, a w przypadku jednostki zainteresowania publicznego - także Komisję Nadzoru Finansowego.
Zauważmy, że przypadki określone w ww. art. 66 ust. 7 ustawy stanowią katalog otwarty. Rozważając więc możliwość rozwiązania umowy jednostki mogą wskazać inne obiektywne przesłanki, które uzasadnią taką decyzję. Powodem takim nie mogą być jednak wyłącznie względy oszczędnościowe.
Z pytania nie wynika, czy sprawozdanie finansowe jednostki za 2022 r. podlega w ogóle ustawowemu obowiązkowi badania w związku z osiągnięciem lub przekroczeniem w 2021 r. parametrów określonych w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości (tj. sumy bilansowej równej 11.498.500 zł; wartości przychodów netto równej 22.997.000 zł oraz średniorocznego stanu zatrudnienia 50 osób). Jeżeli tak nie jest, w naszej ocenie, stanowi to wystarczającą przesłankę do podjęcia rozmów z audytorem na temat ewentualnego rozwiązania umowy o badanie.
Dodajmy, że w przypadku badania ustawowego (w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym; Dz. U. z 2022 r. poz. 1302) jednostki zainteresowania publicznego, jeżeli zaistnieją ku temu uzasadnione podstawy, prawo wniesienia do sądu powództwa o rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego przysługuje:
1) akcjonariuszom, którzy posiadają co najmniej 5% praw głosów lub co najmniej 5% kapitału zakładowego w badanej jednostce, a w przypadku prostej spółki akcyjnej - co najmniej 5% praw głosów lub co najmniej 5% kapitału akcyjnego,
2) organom badanej jednostki, które nie dokonywały wyboru firmy audytorskiej,
3) Komisji Nadzoru Finansowego.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
