Facebook
Bilans 2023

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  BILANS 2022  »  Pozostałe zagadnienia  »   Zasada kontynuacji działalności jednostki
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Zasada kontynuacji działalności jednostki

Gazeta Podatkowa nr 98 (1973) z dnia 8.12.2022
Dorota Przybyszewska

Jedną z nadrzędnych zasad rachunkowości jest zasada kontynuacji działalności. Wyznacza ona sposób prezentacji danych w rocznym sprawozdaniu finansowym jednostki.

Przepisy o kontynuacji działalności

Zasada kontynuacji działalności jest określona w art. 5 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Przepis ten stanowi, że przy stosowaniu przyjętych zasad (polityki) rachunkowości przyjmuje się założenie, że jednostka będzie kontynuowała w dającej się przewidzieć przyszłości działalność w niezmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacji lub upadłości, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym. Ustalając zdolność jednostki do kontynuowania działalności, kierownik jednostki uwzględnia wszystkie informacje dostępne na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego, dotyczące dającej się przewidzieć przyszłości, obejmującej okres nie krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego.

Zatem oceny zdolności jednostki do kontynuowania działalności gospodarczej dokonuje kierownik jednostki. Musi on wziąć pod uwagę wszystkie zdarzenia i okoliczności mogące mieć wpływ na tę ocenę. Pomocny przy analizie jednostki pod tym względem jest Krajowy Standard Rachunkowości nr 14 "Kontynuacja działalności oraz rachunkowość jednostek przy braku kontynuowania działalności" (Dz. Urz. MFFiPR z 2021 r. poz. 119).

Zgodnie z pkt 4.1 KSR nr 14 występowanie znaczącej niepewności co do zdolności jednostki do kontynuacji działalności nie jest wystarczającym powodem do odstąpienia od sporządzania sprawozdań finansowych przy założeniu kontynuacji działalności. Jednostka stosuje założenie o kontynuacji działalności dopóty, dopóki nie staje się pewne, że nie będzie kontynuowała działalności w dającej się przewidzieć przyszłości obejmującej okres nie krótszy niż rok od dnia bilansowego. Przy czym rok jest wymogiem minimalnym - przykładowo, jeśli do daty zatwierdzenia sprawozdania finansowego została podjęta wiążąca decyzja o zaprzestaniu prowadzenia działalności w okresie 18 miesięcy od dnia bilansowego, jednostka nie może sporządzić sprawozdania finansowego przy założeniu kontynuacji działalności.

Jeżeli zdarzenia następujące po zakończeniu okresu sprawozdawczego, ale przed dniem sporządzenia lub zatwierdzenia sprawozdania finansowego, wskazują na to, iż przyjęcie założenia kontynuacji działalności nie jest zasadne, jednostka nie powinna sporządzać sprawozdania finansowego przy założeniu kontynuacji działalności. Pierwsza analiza zdolności do kontynuacji działalności powinna więc mieć miejsce w terminie sporządzania sprawozdania finansowego, a następnie powinna być zweryfikowana przed datą zatwierdzenia sprawozdania (por. art. 54 ust. 1 ustawy o rachunkowości).

Ocena statusu jednostki jako kontynuującej działalność może być prosta, gdy jednostka była dotychczas rentowna i posiadała łatwy dostęp do środków finansowych. W innych przypadkach, aby uzyskać pewność, że założenie kontynuacji działalności jest zasadne, kierownik ma obowiązek bardzo dokładnego rozważenia zdolności jednostki do regulowania zobowiązań w terminie ich wymagalności, w tym uwzględnienia wielu czynników określających bieżącą i oczekiwaną rentowność, harmonogramu spłaty zobowiązań i potencjalne źródła alternatywnego finansowania, co wymaga szczegółowych prognoz dotyczących przepływów pieniężnych i zysków. Zasadność przyjętego założenia dotyczącego kontynuacji działalności lub braku takiego uzasadnienia wymaga udokumentowania (pkt 4.7 KSR nr 14).

Przykładowe zdarzenia i okoliczności wymagające przeanalizowania przy dokonywaniu przez kierownika jednostki oceny kontynuacji działalności zamieszczono w ramce. Zdarzenia te w ostatnich latach mogą wystąpić w niemal każdej jednostce ze względu na utrzymujące się zagrożenie epidemiczne, wojnę w Ukrainie, a obecnie także wysoką inflację. Ich wagę mogą łagodzić inne czynniki, tj. zmniejszyć ryzyko utraty płynności mogą np.:

  • plany kierownika jednostki dotyczące zapewnienia odpowiednich wpływów środków pieniężnych z alternatywnych źródeł, takich jak sprzedaż aktywów, albo zmiany terminów spłaty kredytów lub pozyskania dodatkowego kapitału,
  • plany reorganizacji jednostki i jej działalności polegające np. na zamknięciu nierentownych sklepów, redukcji zatrudnienia, trwałym zmniejszeniu wydatków operacyjnych, poprawie efektywności jednostki,
  • redukcja nakładów kapitałowych, wstrzymanie wypłaty dywidendy, zawieszenie programów premiowania nieuzależnionych od wyników, uzyskanie wakacji kredytowych, wykorzystanie różnych form pomocy i wsparcia władz,
  • zwiększenie przychodów dzięki wyjściu na rynek z nowymi produktami.

W przypadku niewystąpienia innych faktów i okoliczności założenie kontynuacji działalności uznaje się za zasadne w sytuacji:

  • zmiany formy prawnej (przekształcenia) jednostki,
  • otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego (za wyjątkiem postępowania restrukturyzacyjnego w wyniku którego - na podstawie prawomocnego zatwierdzenia przez sąd układu likwidacyjnego - następuje zakończenie działalności przez jednostkę),
  • połączenia z inną jednostką kontynuującą działalność, w tym przejęcia przez inną jednostkę kontynuującą działalność,
  • podziału, sprzedaży lub przekazania grupy aktywów lub części przedsiębiorstwa, jeżeli w wyniku tych transakcji nie następuje istotne zmniejszenie zakresu działalności jednostki skutkujące brakiem realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności.

Natomiast sprawozdanie finansowe jest sporządzane przy założeniu braku kontynuowania działalności, jeżeli na datę jego sporządzenia występuje jedna z poniższych okoliczności:

  • formalne postawienie jednostki w stan likwidacji wobec podjęcia stosownej uchwały przez jej wspólników lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu o rozwiązaniu spółki, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym,
  • ogłoszenie przez sąd upadłości jednostki, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym,
  • istotne zmniejszenie zakresu działalności jednostki skutkujące brakiem realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności,
  • dokonanie przez kierownika jednostki oceny, że jest praktycznie pewne, iż jednostka nie będzie kontynuowała działalności w dającej się przewidzieć przyszłości; taka ocena jest wynikiem analizy zdarzeń lub okoliczności, które mogą wskazywać na znaczącą niepewność co do zdolności jednostki do kontynuowania działalności.

Kontynuacja działalności a sprawozdanie finansowe

O zdolności jednostki do kontynuacji działalności informuje się we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego.

Jeśli kierownik jednostki nie zidentyfikował zdarzeń lub okoliczności, które mogą wskazywać na niepewność co do zdolności jednostki do kontynuowania działalności, we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego wskazuje się, że:

  • sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności gospodarczej przez jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości - w schemie pole "tak",
  • nie istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania przez nią działalności - w schemie pole "tak".

Sprawozdanie finansowe sporządza się wówczas na ogólnych zasadach.

Jeżeli kierownik jednostki zidentyfikował zdarzenia lub okoliczności, które mogą powodować niepewność co do zdolności jednostki do kontynuowania działalności, ale w wyniku ich oceny ustalił, że nie istnieje znacząca niepewność co do zdolności jednostki do kontynuowania działalności i sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności, to we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego jednostka zaznacza:

  • sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności gospodarczej przez jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości - w schemie pole "tak",
  • nie istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania przez nią działalności - w schemie pole "nie", a w polu opisowym zamieszcza dodatkowe informacje dotyczące głównych zdarzeń i okoliczności, które mogą powodować niepewność co do zdolności jednostki do kontynuowania działalności, oraz plany kierownika jednostki dotyczące tych zdarzeń lub okoliczności mających na celu ich eliminację, a także informację, czy sprawozdanie finansowe zawiera korekty z nimi związane (np. odpisy z tytułu utraty wartości niefinansowych i finansowych aktywów trwałych, zmiany szacunków okresów ekonomicznej użyteczności środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, wycenę zapasów produktów uwzględniającą niskie poziomy produkcji, przeklasyfikowanie zobowiązań finansowych na krótkoterminowe, utworzenie rezerwy restrukturyzacyjnej oraz rezerwy na sprawy sporne i sądowe).

Szersze opisy z tym związane można zamieścić w dodatkowych informacjach i objaśnieniach. Poza tym sprawozdanie finansowe sporządza się na ogólnych zasadach.

Z kolei gdy jednostka sporządza sprawozdanie finansowe przy założeniu braku kontynuowania działalności, to we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego jednostka zaznacza "nie" przy informacji, czy sprawozdanie zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności gospodarczej przez jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości. Jeżeli przyjęcie założenia o braku kontynuowaniu działalności przez jednostkę wiązało się z oceną kierownika, w schemie w polu wskazującym, czy nie istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania przez nią działalności zaznacza się "nie" i w polu opisowym wyjaśnia powód, dla którego założenie o kontynuacji działalności przez jednostkę nie uznaje się za zasadne, wraz z analizą zdarzeń i okoliczności wpływających na taką ocenę. W przeciwnym wypadku (np. postawienie w stan likwidacji lub ogłoszenie upadłości niewymagające osądu), zaznacza się w tym miejscu "tak", a informację dotyczącą powodu, dla którego założenia o kontynuacji działalności przez jednostkę nie uznaje się za zasadne, umieszcza się w dodatkowych informacjach i objaśnieniach. Przy sporządzaniu sprawozdania finansowego w takim przypadku uwzględnia się art. 29 ustawy o rachunkowości.

Wybrane zdarzenia lub okoliczności, które, pojedynczo lub łącznie, mogą wskazywać na znaczącą niepewność co do zdolności jednostki do kontynuacji działalności:

Zdarzenia lub okoliczności o charakterze finansowym

1) sytuacja, w której zobowiązania przewyższają aktywa,
2) zbliżający się termin wymagalności pożyczek o określonych terminach płatności, przy braku realistycznych perspektyw ich przedłużenia lub spłaty tych pożyczek, bądź nadmierne uzależnienie od pożyczek krótkoterminowych finansujących długoterminowe aktywa,
3) symptomy wskazujące na możliwość wycofania finansowego wsparcia przez wierzycieli,
4) ujemne przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej wykazywane w historycznych lub prognozowanych sprawozdaniach finansowych,
5) niekorzystne wielkości kluczowych wskaźników finansowych,
6) znaczące straty operacyjne lub znaczące zmniejszenie wartości aktywów generujących przepływy pieniężne,
7) opóźnienie lub wstrzymanie wypłaty dywidend,
8) brak zdolności terminowego regulowania zobowiązań,
9) brak możliwości dotrzymania warunków umów kredytowych,
10) zmiana trybu rozliczeń z dostawcami z kredytu kupieckiego na natychmiastową płatność w chwili dostawy,
11) brak możliwości uzyskania finansowania prac rozwojowych dotyczących kluczowego produktu lub innych niezbędnych inwestycji.


Zdarzenia lub okoliczności o charakterze operacyjnym

1) zamiary kierownika jednostki dotyczące likwidacji jednostki lub zaniechania działalności,
2) utrata kluczowego personelu bez zastępstwa,
3) niepowodzenie wyeliminowania słabości kontroli wewnętrznej, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia istotnych nieprawidłowości spowodowanych oszustwami, przywłaszczaniem zapasów, niekontrolowanymi kosztami i błędami w sprawozdawczości,
4) utrata podstawowego rynku, kluczowego klienta(-ów), umowy franczyzowej, licencji lub głównego dostawcy,
5) znaczna zależność od sukcesu konkretnego projektu lub nowego produktu,
6) przerwy w produkcji lub w świadczeniu usług z powodu sporów pracowniczych,
7) niedobory ważnych surowców,
8) pojawienie się wysoce skutecznego konkurenta.


Pozostałe zdarzenia lub okoliczności

1) nieprzestrzeganie wymogów dotyczących wymogów kapitałowych lub innych wymogów ustawowych, takich jak wymogi w zakresie wypłacalności lub płynności dla instytucji finansowych,
2) toczące się przeciwko jednostce postępowanie sądowe lub administracyjne, które w przypadku rozstrzygnięcia niekorzystnego dla jednostki może wiązać się z powstaniem roszczeń, które prawdopodobnie nie będą mogły być przez nią zaspokojone,
3) zmiany w prawie lub regulacjach, lub polityce rządu, które mogą mieć negatywny wpływ na jednostkę.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Pozostałe zagadnienia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.