Facebook
Urlopy wypoczynkowe
Prawa pracownika i obowiązki pracodawcy

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Urlopy wypoczynkowe  »  Pozostałe zagadnienia  »   Wykorzystywanie zaległego urlopu wypoczynkowego wyłącznie w naturze
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Wykorzystywanie zaległego urlopu wypoczynkowego wyłącznie w naturze

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 6 (480) z dnia 10.03.2019

Czy są przypadki, w których pracownikowi można zrekompensować zaległy urlop w innej formie niż w naturze?

Pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo (art. 161 K.p.). Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem, który pracodawca ustala, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy. Zatrudniający, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa albo u którego działająca organizacja związkowa wyraziła na to zgodę, nie musi ustalać planu. W takich przypadkach pracodawca uzgadnia termin urlopu po porozumieniu z pracownikiem. Planem nie obejmuje się części wolnego udzielanego pracownikowi na żądanie.

Przepisy urlopowe dopuszczają przesunięcia jego terminu. Zgodnie z art. 164 K.p., udzielenie urlopu w terminie innym niż zaplanowany odbywa się na umotywowany ważnymi przyczynami wniosek pracownika oraz jest to dopuszczalne, gdy zaistnieją szczególne potrzeby pracodawcy (gdy nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy). Poza tym obowiązek przesunięcia urlopu jest obligatoryjny, jeżeli pracownik nie może go rozpocząć w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu:

  • czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
     
  • odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
     
  • powołania na ćwiczenia wojskowe lub na przeszkolenie wojskowe albo stawienia się do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, na czas do 3 miesięcy,
     
  • urlopu macierzyńskiego.

Gdy wysłanie pracownika na urlop w roku, w którym nabył do niego prawo, okaże się niemożliwe, należy go udzielić maksymalnie do dnia 30 września roku następnego, przy czym urlop na żądanie, o którym mowa w art. 1672 K.p., traci swój specyficzny charakter (wybrania w trybie "żądania"). Zgodnie ze stanowiskiem Państwowej Inspekcji Pracy, urlop na żądanie, który w następnym roku staje się zwykłym urlopem zaległym nie musi być wykorzystany do 30 września.

W interesie pracodawcy jest dopilnowanie, aby urlop został przez pracownika w odpowiednim momencie wykorzystany.

Ważne: Kto, wbrew obowiązkowi nie udziela przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie obniża wymiar tego urlopu podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł (art. 282 § 1 pkt 2 K.p.).

Zatrudniający ma prawo użyć do tego stosowne narzędzia. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 24 stycznia 2006 r. (sygn. akt I PK 124/05, M.P.Pr. 2006/3/119): "Pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody.". Choć nie zawsze Sąd Najwyższy był tak zdecydowany w swoich poglądach. Jest to jednak rozstrzygnięcie w jednostkowej sprawie. We wcześniejszym rozstrzygnięciu z 25 sierpnia 2004 r. (sygn. akt I PZP 4/04, Wspólnota 2004/19/54) Sąd Najwyższy uznał, że: "Nie ma jednej i prostej odpowiedzi na pytanie, czy pracodawca może jednostronnie skierować pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy. Odpowiedź zależy od okoliczności, a te mogą być rozmaite.".

Jeżeli natomiast chodzi o ekwiwalent za urlop, to przepisy prawa pracy przewidują jego wypłatę tylko w jednej sytuacji, tj. w przypadku niewykorzystania przysługującego pracownikowi urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy (art. 171 § 1 K.p.). Przy czym pracodawca nie musi wypłacać ekwiwalentu pieniężnego, gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę (gdy stosunek pracy będzie kontynuowany na podstawie kolejnej umowy o pracę). Dopóki więc trwa stosunek pracy, dopóty urlop wypoczynkowy musi zostać udzielony w naturze (nie można go zastąpić ekwiwalentem).

Upływ terminu udzielenia zaległego urlopu (30 września roku następnego roku), nie oznacza, że pracownik traci do niego prawo. Pracodawca nadal ma obowiązek jego udzielenia w naturze, chyba że nastąpiłoby jego przedawnienie (ewentualnie wcześniejsze rozwiązanie umowy o pracę). Roszczenia ze stosunku pracy ulegają bowiem przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym stały się wymagalne (art. 291 K.p.). Datę, od której biegnie termin przedawnienia urlopu wyznacza art. 161 K.p., który określa termin, do którego pracodawca obowiązany jest udzielić pracownikowi urlopu i jest to ostatni dzień roku kalendarzowego. Stosownie do wyroku Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2001 r. (sygn. akt I PKN 367/00, OSNP 2003/2/38): "Roszczenie o udzielenie urlopu wypoczynkowego przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się wymagalne (art. 291 § 1 K.p.), przy czym rozpoczęcie biegu tego terminu następuje bądź z końcem roku kalendarzowego, za który urlop przysługuje (art. 161 K.p.), bądź najpóźniej z końcem pierwszego kwartału roku następnego (obecnie z końcem września roku następnego - przypis redakcji), jeżeli urlop został przesunięty na ten rok z przyczyn leżących po stronie pracownika lub pracodawcy (art. 168 K.p.).".

Zwracamy uwagę! Bieg przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas korzystania z urlopu wychowawczego (art. 2931 K.p.).

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:
 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.