Pracownik niespełna pół roku temu przedstawił orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności. Dostarczył je kilka dni po uzyskaniu (niepełnosprawność nabył w trakcie zatrudnienia). Teraz zwrócił się z prośbą o wycofanie tego orzeczenia z jego akt. Twierdzi, że nie miał obowiązku go przedstawiać. Czy jest to dopuszczalne? Jeżeli tak, to czy wniosek pracownika z żądaniem usunięcia orzeczenia z akt powinien być złożony na piśmie, czy wystarczy dyspozycja słowna?
W myśl art. 221 § 1 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 277) pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących: imię (imiona) i nazwisko, imiona rodziców, datę urodzenia, miejsce zamieszkania (adres do korespondencji), wykształcenie, przebieg dotychczasowego zatrudnienia. Ponadto może zażądać podania, niezależnie od danych osobowych, o których mowa wcześniej, innych danych osobowych pracownika, a także imion i nazwisk oraz dat urodzenia jego dzieci, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy. Przepis ten nie zawiera obowiązku przedstawienia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Również ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnoprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 44 ze zm.) nie przewiduje takiego obowiązku. Pomimo, że zagadnienie to nie zostało wprost uregulowane w przepisach, to pracownik z własnej woli informuje pracodawcę o swojej niepełnosprawności, jednakże nie powinien w żadnym przypadku ukrywać tego faktu.
Zgodnie z ogólną definicją zawartą w art. 2 pkt 10 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Przedstawienie przez pracownika orzeczenia stwierdzającego stopień jego niepełnosprawności uprawnia go do skorzystania z przysługujących mu przywilejów. W zależności od stopnia, którym się legitymuje, może to być prawo np. do dodatkowego urlopu czy skrócony wymiar czasu pracy. Natomiast pracodawca musi w szczególności zadbać o przystosowanie jego stanowiska pracy odpowiednio do niepełnosprawności, jaką posiada. Poza tym może uwzględnić go w stanie zatrudnienia na potrzeby wpłat na PFRON czy wystąpić o dofinansowanie jego wynagrodzenia. Pracodawca przechowuje w aktach osobowych pracownika, prowadzonych w postaci papierowej, odpisy lub kopie dokumentów przedłożonych przez osobę ubiegającą się o zatrudnienie lub pracownika, poświadczone przez pracodawcę lub osobę upoważnioną przez pracodawcę za zgodność z przedłożonym dokumentem.
Reasumując, posiadanie kopii orzeczenia o niepełnosprawności pracownika jest istotne dla pracodawcy nie tylko z punktu widzenia praw pracownika, ale i z punktu widzenia interesu pracodawcy. Zatem, jeżeli taki dokument przedstawiono już pracodawcy i jego kopia jest w aktach, to usunięcie go z tych akt nie jest możliwe.
|