Ekwiwalent za urlop pracownika-kierowcy

Kierowcom wypłacamy ryczałt za pracę w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz zaliczkę na poczet wynagrodzenia za dyżur. Jak uwzględniać te składniki w podstawie wymiaru ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy? Jaki wpływ na obowiązki pracodawcy ma fakt uzupełniania tych świadczeń po zakończeniu kwartału w formie wyrównania wypłacanego w niektórych kwartałach?

Ryczałty wypłacane za pracę w porze nocnej oraz w godzinach nadliczbowych to specyficzne świadczenia, które choć zastępują wypłatę dodatków za pracę w nocy oraz wynagrodzenia z dodatkiem za nadgodziny, czyli zmienne składniki wynagrodzenia, mają charakter stały. W praktyce oznacza to, że jako składnik wynagrodzenia przysługujący za okresy nie dłuższe niż miesięczne, wypłaca się je w przyjętych terminach tak jak płacę zasadniczą, a okres urlopu jest traktowany na równi z okresem świadczenia pracy (§ 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego... - Dz. U. nr 2, poz. 14 z późn. zm., dalej rozporządzenia urlopowego). Z kolei ustalając kwotę ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, ryczałty te uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu (§ 15 rozporządzenia urlopowego).

Zwracamy uwagę! Zmiennym składnikiem wynagrodzenia jest wyrównanie ryczałtów wypłacane za kwartały, w których liczba lub rodzaj nadgodzin i ilość godzin pracy nocnej przekroczyły wartość zakładaną przy ustalaniu ryczałtu. Jeśli przysługuje za okres dłuższy niż miesiąc, wchodzi do podstawy ekwiwalentu urlopowego z 12 poprzednich miesięcy.

Te same zasady należy zastosować wobec wypłacanej kierowcom zaliczki na poczet wynagrodzenia za dyżur, obejmujący czas przerw w prowadzeniu pojazdu (lub udzielanych zamiennie przerw w czasie pracy), czy okresy nieprzeznaczone na kierowanie pojazdem przy przewozach w załodze, przypadające poza normalnymi godzinami pracy kierowcy. W tym przypadku ustawodawca nie dopuszcza możliwości zastąpienia wypłat godzinowych ryczałtem, więc wprowadzenie takiego składnika wynagrodzenia wymaga rozliczania faktycznych godzin dyżuru np. po zakończeniu okresu rozliczeniowego i wypłaty kierowcom wyrównania w przypadkach, gdyby zaliczka nie pokryła 100% ich roszczeń z tego tytułu. Podobnie jak omawiane wcześniej ryczałty, zaliczkę na poczet wynagrodzenia za dyżur należy traktować jako stały składnik wynagrodzenia przysługujący kierowcy w kwocie miesięcznej, natomiast składnikiem zmiennym, którego wartość należy uwzględnić w ekwiwalencie urlopowym w średniej wysokości będzie wypłacone w niektórych kwartałach wyrównanie zaliczki.

Firma zatrudnia kierowców, którzy oprócz wynagrodzenia zasadniczego otrzymują ryczałty: za pracę w godzinach nocnych i za pracę w nadgodzinach oraz zaliczki za dyżury. Raz na 3 miesiące zewnętrzna firma rozliczająca czas pracy kierowców przesyła również rozliczenie wykorzystania ryczałtów, za które należy wypłacić wyrównanie. Wynagrodzenia za dany miesiąc są wypłacane 10. dnia następnego miesiąca. Uwzględniając w podstawie ekwiwalentu urlopowego wypłacane kierowcom co miesiąc ryczałty oraz zaliczki, pracodawca musi je przyjąć w wysokości należnej w miesiącu naliczania ekwiwalentu urlopowego zgodnie z treścią umowy o pracę lub wewnętrznymi przepisami płacowymi.

W średniej wysokości trzeba uwzględnić zmienny składnik wynagrodzenia przysługujący kierowcy za okresy dłuższe niż miesięczne, czyli wypłacane w niektórych kwartałach wyrównania, z okresu 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu. Wyliczoną średnią dodaje się do stałych składników wynagrodzenia i tak ustaloną podstawę dzieli się przez współczynnik urlopowy (w 2019 r. wynoszący 20,92 dla pracownika pełnoetatowego), następnie dzieli uzyskany wynik przez dobową normę czasu pracy (8 godz.), a w dalszej kolejności mnoży uzyskaną stawkę ekwiwalentu przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego.