Facebook
Urlopy wypoczynkowe
Prawa pracownika i obowiązki pracodawcy

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Urlopy wypoczynkowe  »  Wynagrodzenie urlopowe i ekwiwalent za urlop  »   Wynagrodzenie za urlop
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Wynagrodzenie za urlop

Dodatek do Ubezpieczeń i Prawa Pracy nr 10 (484) z dnia 10.05.2019

Wynagrodzenie za urlop powinno pozostawać na takim samym poziomie jak za pracę.

Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował (art. 172 K.p.). Dalsza część przepisu stanowi, że zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Natomiast jeśli wysokość wynagrodzenia pracownika podlega znacznemu zróżnicowaniu, okres ten może być przedłużony maksymalnie do 12 miesięcy.

Rozporządzenie urlopowe wyjaśnia, które składniki bądź inne należności ze stosunku pracy należy w wynagrodzeniu za urlop uwzględnić, a które z podstawy wyłączyć. Wynagrodzenie urlopowe ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem:

1) jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,

2) wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,

3) nagród jubileuszowych,

4) wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

5) ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,

6) dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,

7) wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,

8) kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,

9) nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,

10) odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,

11) wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.

Dla celu ustalenia podstawy wynagrodzenia urlopowego rozporządzenie urlopowe wyróżnia 3 grupy składników wynagrodzenia za pracę, kwalifikowane według następujących zasad:

lp. rodzaj składnika przykłady kwalifikacja do podstawy urlopowej
1 określone stawką miesięczną w stałej wysokości (§ 7 rozporządzenia urlopowego) miesięczne wynagrodzenie zasadnicze, dodatek funkcyjny, dodatek stażowy (o ile jest wypłacany w stawce miesięcznej), stała miesięczna premia regulaminowa uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu - w praktyce nie wyodrębnia się wynagrodzenia urlopowego, ale wypłaca w całości
2 przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, z wyjątkiem wskazanych w wierszu 1 - tzw. składniki zmienne za okres do miesiąca (§ 8 rozporządzenia urlopowego) wynagrodzenie określone stawką godzinową, akordową lub prowizyjne, a także np. wynagrodzenie wraz z dodatkami za godziny nadliczbowe (dobowe, a średniotygodniowe wówczas, gdy okres rozliczeniowy nie przekracza miesiąca), dodatki za pracę w porze nocnej, premia jako wartość procentowa od wynagrodzenia zmiennego oraz innego rodzaju premia za okresy do miesiąca o charakterze zmiennym, np. za oszczędność paliw uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu;
w przypadkach znacznego wahania wysokości (np. gdy dany składnik jest zależny od wyników sprzedaży czy od wielkości produkcji mającej charakter sezonowy), składniki te mogą być uwzględnione w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu (o tym w jaki sposób należy kwalifikować dany składnik wynagrodzenia decyduje pracodawca w oparciu o wewnętrzne przepisy płacowe lub umowę o pracę)
3 za okresy dłuższe niż miesiąc (§ 12 rozporządzenia urlopowego) premia kwartalna, roczna nie uwzględnia się w podstawie urlopowej, lecz wypłaca w przyjętych terminach, traktując okres urlopu dla celu obliczenia ich wysokości na równi z okresem wykonywania pracy

W razie zmiany w zmiennych składnikach wynagrodzenia lub zmiany wysokości takich składników w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, wprowadzonych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu, podstawę wymiaru ustala się ponownie z uwzględnieniem tych zmian.

Z kolei, jeżeli przez cały okres przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, poprzedzający miesiąc wykorzystywania urlopu wypoczynkowego lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało ww. wynagrodzenie, przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się najbliższe miesiące, za które takie wynagrodzenie przysługiwało. Ponadto w sytuacji, gdy pracownik przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego otrzymał wynagrodzenie należące do omawianej grupy za okres krótszy niż przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, podstawę stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres faktycznie przepracowany.

Uwaga! W praktyce rozróżnia się premie regulaminowe oraz premie uznaniowe. Premia regulaminowa jest składnikiem wynagrodzenia za pracę wypłacanym po spełnieniu przez pracownika warunków do jej uzyskania, określonych w regulaminie premiowania albo w innym akcie wewnętrznym bądź w umowie o pracę. Prawo do niej oraz jej wysokość nie zależą od swobodnego uznania pracodawcy, a pracownik, który spełnił warunki do jej nabycia może dochodzić wypłacenia premii na drodze sądowej. Premie regulaminowe za okresy nie dłuższe niż miesiąc stanowią zatem składnik zaliczany do podstawy wynagrodzenia za urlop.

Inaczej jest, jeśli chodzi o premię uznaniową, do której prawo przyznaje pracodawca według własnego uznania w każdym okresie płatności odrębnie. Nie posiada ona charakteru roszczeniowego i jest w istocie nagrodą, nawet jeżeli jest przyznawana za każdy miesiąc, co kwalifikuje ją jako składnik periodyczny. Podobnie w tej sprawie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 20 lipca 2000 r. (sygn. akt I PKN 17/00, OSNP 2002/3/77), w którym wyjaśnił, że premia uznaniowa ma charakter nagrody i nie jest obowiązkowym składnikiem wynagrodzenia, wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego. Ostatecznie jednak o charakterze premii (regulaminowa czy uznaniowa) decyduje treść aktów wewnętrznych (układów zbiorowych, regulaminów) albo umowy o pracę. Ustalenie w nich konkretnych kryteriów może prowadzić do wniosku, iż jest to składnik roszczeniowy, który do omawianej podstawy należy zaliczać. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 30 marca 1977 r. (sygn. akt I PRN 26/77, PiZS 1978/8/80), prawo podmiotowe do żądania premii powstaje wówczas, gdy odpowiednie akty przewidują z góry skonkretyzowane i zobiektywizowane wskaźniki premiowania, a wskaźniki te zostały przez pracownika spełnione. Ponadto "Świadczenie pieniężne nazwane w zakładowych przepisach płacowych (albo w umowie o pracę) »premią uznaniową«, wypłacane pracownikowi systematycznie, w regularnych odstępach czasu, za zwyczajne wykonywanie obowiązków służbowych, a więc w szczególności za sumienne i staranne wykonywanie pracy (art. 100 § 1 K.p.), w oderwaniu od przesłanek nagrody określonych w art. 105 K.p., jest składnikiem wynagrodzenia za pracę (w szczególności wynagrodzenia urlopowego), co oznacza, że pracownikowi przysługuje roszczenie o jego wypłatę." (por. wyrok SN z 5 grudnia 2016 r., sygn. akt III PK 30/16). Wówczas przyznanie pracownikowi nagrody wychodzi poza zakres normatywny art. 105 K.p. (regulującego okoliczności przyznawania nagród), a taka należność w rzeczywistości staje się częścią wynagrodzenia za pracę. W razie sporu kwestię tę rozstrzyga sąd pracy.

Wynagrodzenie za urlop oblicza się:

  • dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, a następnie
     
  • mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.
Przykład

Po urlopie rodzicielskim, który zakończył się 31 stycznia br., pracownica wynagradzana według stałej stawki miesięcznej w wysokości 2.500 zł oraz zmiennej, miesięcznej premii regulaminowej, skorzystała z 21 dni (168 godz.) urlopu wypoczynkowego (cały luty i jeden dzień roboczy marca). Przed porodem przez kilka dni chorowała. Podstawa wymiaru wynagrodzenia urlopowego została ustalona z pominięciem miesięcy w całości nieprzepracowanych. Do podstawy urlopowej przyjęto premię wypłaconą w październiku, listopadzie i grudniu 2017 r., która wyniosła odpowiednio 620 zł, 890 zł, 330 zł. W tym okresie pracownica przepracowała łącznie 448 godzin.

Pracownicy za luty br. wypłacono pełne wynagrodzenie zasadnicze oraz wynagrodzenie urlopowe ze składników zmiennych w wysokości 657,60 zł, zgodnie z wyliczeniem:

  • podstawa wymiaru: 1.840 zł (620 zł + 890 zł + 330 zł),
     
  • stawka za 1 godzinę: 4,11 zł (1.840 zł : 448 godz.),
     
  • wynagrodzenie urlopowe: 657,60 zł (4,11 zł x 160 godz.).

Zakładając, że po urlopie wróciła do pracy, za marzec br. otrzymała ona pełne wynagrodzenie zasadnicze i wynagrodzenie urlopowe w wysokości 32,88 zł (4,11 zł x 8 godz.).

Przykład

Pracownik wynagradzany systemem akordowym w kwietniu 2019 r. skorzystał z 11-dniowego (88 godz.) urlopu. W marcu br. otrzymał on wynagrodzenie za 11 dni przestoju (968 zł), które pominięto przy ustalaniu podstawy. Wynagrodzenie akordowe jako zmienny składnik przyjęto do podstawy w wysokości wypłaconej w okresie trzech miesięcy poprzedzających miesiąc korzystania z urlopu w wysokości odpowiednio: za styczeń 2019 r. - 3.278 zł, za luty 2019 r. - 2.966 zł, za marzec 2019 r. - 2.006 zł. W podanym okresie pracownik przepracował 416 godz. (176 godz. + 160 godz. + 168 godz. - 88 godz. przestoju).

Wynagrodzenie urlopowe wyniosło 1.745,04 zł, zgodnie z wyliczeniem:

  • 3.278 zł + 2.966 zł + 2.006 zł = 8.250 zł,
     
  • 8.250 zł : 416 godz. = 19,83 zł,
     
  • 19,83 zł x 88 godz. = 1.745,04 zł.

Należy także pamiętać o rozwiązaniu przewidzianym w art. 1721 K.p., w myśl którego, jeżeli pracodawca na podstawie odrębnych przepisów jest obowiązany objąć pracownika ubezpieczeniem gwarantującym mu otrzymanie świadczenia pieniężnego za czas urlopu, to pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie przewidziane w art. 172 K.p. lub ekwiwalent pieniężny, o którym mowa w art. 171 K.p. Jeżeli świadczenie pieniężne za czas urlopu jest niższe od wynagrodzenia przewidzianego w art. 172 K.p. lub od ekwiwalentu pieniężnego, o którym mowa w art. 171 K.p., pracodawca jest obowiązany wypłacić pracownikowi kwotę stanowiącą różnicę między tymi należnościami.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:
 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.