Ustawa o zwolnieniach grupowych ma zastosowanie do pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników i rozwiązujących stosunki pracy z pracownikami z przyczyn ich niedotyczących. Przyczyny te najczęściej związane są z osłabieniem kondycji finansowej firmy. Pracodawcy muszą przestrzegać procedury obowiązującej przy tego rodzaju zwolnieniach określonej w tej ustawie.
Pracodawca, który postanowił dokonać zwolnień grupowych, jest obowiązany skonsultować ten zamiar z działającymi u niego organizacjami związkowymi albo z przedstawicielami pracowników, gdy w zakładzie nie działają związki zawodowe. Do jego obowiązków należy wówczas pisemne zawiadomienie działających organizacji związkowych lub przedstawicieli pracowników (w razie braku takich organizacji) o:
Pracodawca i zakładowe organizacje związkowe zawierają porozumienie w terminie nie dłuższym niż 20 dni od dnia zawiadomienia związków zawodowych. Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, pracodawca uzgadnia treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi w rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2 ustawy o związkach zawodowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 263), z których każda zrzesza co najmniej 5% pracowników zatrudnionych u pracodawcy.
W przypadku gdy nie dojdzie do porozumienia ze związkami zawodowymi, pracodawca samodzielnie ustala zasady postępowania wobec zwalnianych pracowników w regulaminie. Gdy w zakładzie nie działają zakładowe organizacje związkowe, zasady zwolnień grupowych pracodawca ustala w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracowników.
Po zawarciu porozumienia, a w razie jego niezawarcia po ustaleniu regulaminu, pracodawca ma obowiązek zawiadomić właściwy powiatowy urząd pracy o:
Kopię tego zawiadomienia pracodawca przekazuje zakładowym organizacjom związkowym, a jeżeli u danego pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe, przedstawicielom pracowników.
Rozwiązanie umów o pracę indywidualnie z pracownikami na podstawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, zwanej ustawą o zwolnieniach grupowych, wymaga dużo mniej formalności niż przy typowych zwolnieniach grupowych, o których mowa w art. 1 tej ustawy. Zwolnienia indywidualne mają miejsce, gdy w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwalniana jest mniejsza liczba pracowników niż przy zwolnieniach grupowych. Należy dodać, że przy tego rodzaju zwolnieniach przyczyna rozwiązania umowy niedotycząca pracownika musi stanowić wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron. Przy zwolnieniach indywidualnych pracodawca nie ma obowiązku przeprowadzania konsultacji związkowych ani przedstawiania stronie pracowniczej kryteriów doboru pracowników do zwolnienia. Ponadto nie ma obowiązku informowania o zwolnieniach indywidualnych urzędu pracy oraz wydawania regulaminu tych zwolnień.
Jest jednak zobowiązany do zawiadomienia organizacji związkowej o wypowiedzeniu umowy pracownikowi, którego stosunek pracy podlega z mocy odrębnych przepisów szczególnej ochronie i wobec którego dopuszczalne jest wypowiedzenie stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia (art. 10 ust. 2 ustawy o zwolnieniach grupowych).
Kryteria doboru do zwolnień grupowych "Pracodawca dokonujący zwolnienia z przyczyn ekonomicznych (dotyczących pracodawcy) powinien dla obrony zasadności tej czynności wykazać, że zastosował obiektywne, sprawiedliwe kryteria doboru pracownika do zwolnienia i wziął przy tym pod uwagę wszystkich pracowników, których dotyczą przyczyny zmuszające go do rozwiązania stosunku pracy. Jeżeli zostały ustalone zasady postępowania, a zwłaszcza kryteria doboru pracowników do zwolnienia, powinny być one zastosowane jednakowo do wszystkich pracowników, w każdym razie odstępstwa od przyjętych zasad wymagają bardzo przekonującego uzasadnienia". Wyrok SN z dnia 1 czerwca 2012 r., sygn. akt II PK 258/11
Wyrok SN z dnia 15 grudnia 2004 r., sygn. akt I PK 97/04 |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2018 r. poz. 1969 ze zm.)
|