Od 7 kwietnia 2023 r. praca zdalna jest regulowana przez przepisy Kodeksu pracy. Mimo krótkiego okresu ich obowiązywania regulacje kodeksowe dotyczące tego rodzaju pracy budzą sporo wątpliwości. Sporne kwestie, nieuregulowane wprost w nowych przepisach kodeksowych, są wyjaśniane w drodze stanowisk urzędowych, w tym Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
Praca na stanowisku wyposażonym w monitory ekranowe wiąże się z wieloma niekorzystnymi dla zdrowia czynnikami w środowisku pracy. Mają one wpływ m.in. na wzrok pracownika. Z tego względu pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom zatrudnionym na stanowisku pracy wyposażonym w monitory ekranowe m.in. okulary korygujące wzrok. Obowiązek ten wynika z § 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. z 1998 r. nr 148, poz. 973).
Realizacja obowiązku zapewnienia pracownikowi okularów korekcyjnych następuje na ogół poprzez refundację zakupu takich okularów, o ile konieczność ich stosowania potwierdził lekarz medycyny pracy.
Wspomniane rozporządzenie formalnie dotyczy pracowników zatrudnionych na stanowisku pracy z monitorami ekranowymi. Zdaniem Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej stanowisko pracy zdalnej, choć standardowo wyposażone w komputer (laptop), nie jest jednak stanowiskiem pracy wyposażonym w monitor ekranowy w rozumieniu rozporządzenia (patrz ramka). Resort rodziny sygnalizuje przy tym, że prowadzone są prace zmierzające do zapewnienia pracownikowi przy pracy zdalnej refundacji takich okularów przez pracodawcę.
Wykonywanie obowiązków zawodowych wiąże się niekiedy z odbywaniem podróży służbowej. Przez taką podróż, zgodnie z ogólną definicją zawartą w art. 775 K.p., rozumie się wyjazd pracownika, na polecenie pracodawcy, w celu wykonania zadania służbowego poza miejscowość siedziby pracodawcy albo poza miejsce wykonywania pracy określone w umowie o pracę. W świetle tej definicji pojawiło się pytanie o to, jak zakwalifikować ewentualne wyjazdy służbowe podejmowane przez pracownika świadczącego pracę zdalną, tj. czy taki wyjazd z miejsca wykonywania pracy zdalnej do siedziby pracodawcy jest podróżą służbową.
W tej sprawie stanowisko zajęło Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, uznając, że pracownik świadczący pracę zdalną, wykonując przejazdy z miejsca pracy zdalnej (którym jest zazwyczaj miejsce jego zamieszkania) do zakładu pracy, nie odbywa podróży służbowej.
Stosowanie pracy zdalnej w zakładzie pracy wiąże się dla pracodawcy z wieloma obowiązkami, w tym dotyczącymi zwrotu kosztów świadczenia takiej pracy. Zgodnie z art. 6724 K.p. pracodawca jest zobowiązany wobec pracownika wykonującego pracę zdalną (z wyjątkiem pracy zdalnej okazjonalnej) m.in. do:
Praca zdalna w zdecydowanej większości przypadków jest wykonywana w miejscu zamieszkania pracownika. Oprócz kosztów świadczenia pracy zdalnej wskazanych powyżej, takich jak koszty prądu czy usług telekomunikacyjnych, pracownik ponosi jeszcze inne koszty związane z użytkowaniem pomieszczenia (domu), jak chociażby koszty zużycia wody. Powstała więc wątpliwość, czy pracodawca jest zobowiązany zwrócić w odpowiednim zakresie również takie koszty. Zgodnie ze stanowiskiem resortu rodziny można uznać, że nie, chyba że korzystniejsze zasady w tym zakresie wynikają z aktów zakładowych regulujących pracę zdalną (stanowisko dostępne na stronie www.gov.pl/web/rodzina).
|
Okulary korekcyjne przy pracy zdalnej "(...) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe określa wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii dla stanowisk pracy. Za organizację takiego stanowiska odpowiada pracodawca. Natomiast ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 240) posługuje się pojęciem stanowiska pracy zdalnej. W opinii MRiPS nie jest to pojęcie tożsame z pojęciem stanowiska pracy użytym w ww. rozporządzeniu. (...)". Pismo Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej udostępnione naszemu Wydawnictwu w dniu 13 kwietnia 2023 r.
"(...) Powierzenie pracownikowi przez pracodawcę wykonania określonego zadania służbowego poza stałym miejscem pracy (w ramach podróży służbowej - przyp. red.) wymaga odpowiedniego udokumentowania. W orzecznictwie wskazuje się, że w treści takiego dokumentu niezbędne jest określenie zadania, jakie ma wykonać delegowany pracownik poza miejscowością, w której znajduje się jego stałe miejsce pracy, miejscowość docelowa, data i godzina wyjazdu oraz powrotu, liczba godzin i dni przebywania w podróży, stawka i wartość przysługujących diet. W związku z powyższym przejazd z miejscowości wykonywania pracy zdalnej do miejscowości, w której mieści się siedziba pracodawcy, nie powinien być traktowany jako podróż służbowa. (...)". Pismo Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej udostępnione naszemu Wydawnictwu w dniu 13 kwietnia 2023 r. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
