Przy ubieganiu się o pomoc publiczną należy określić status przedsiębiorcy biorąc pod uwagę liczbę zatrudnionych pracowników i wyniki finansowe. Od kategorii firmy będzie uzależniona możliwość skorzystania z danego programu pomocowego i wysokość dofinansowania.
Dla celów pomocy publicznej mikro-, małym i średnim przedsiębiorcą jest taki, który spełnia wymogi przewidziane w przepisach unijnych, a ściślej rzecz ujmując - załącznika I do rozporządzenia Komisji 651/2014/UE uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu. W świetle tych przepisów za przedsiębiorstwo uważa się każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na formę prawną. Na potrzeby pomocy publicznej przedsiębiorcą może być nawet fundacja czy stowarzyszenie, które mają zarejestrowaną działalność gospodarczą.
Do kategorii mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) zalicza się przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników i których roczny obrót nie przekracza 50 milionów euro lub roczna suma bilansowa nie przekracza 43 milionów euro. Za małe przedsiębiorstwo uznaje się takie, które zatrudnia mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 10 milionów euro. Z kolei mikroprzedsiębiorstwo zatrudnia mniej niż 10 pracowników, a jego roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 2 milionów euro. To, do jakiej kategorii zalicza się przedsiębiorca, ma wpływ na to, czy może skorzystać z danego programu pomocowego. Przekłada się też na intensywność wsparcia (poziom dofinansowania) do wydatków kwalifikowalnych projektu (operacji). Mikro- i małe przedsiębiorstwa są w tej kwestii uprzywilejowane i mogą liczyć na wyższe dofinansowanie.
Unijne przepisy określają kryteria, które bierze się pod uwagę przy określaniu statusu (wielkości) przedsiębiorstwa. Pierwszeństwo ma badanie wskaźnika zatrudnienia (tj. liczby pracowników). W razie stwierdzenia, że przedsiębiorstwo przekracza górne limity zatrudnienia warunkujące przynależność do sektora MŚP, nie ma już konieczności analizowania wyników finansowych (tj. obrotu lub rocznego bilansu). Kolejne kryterium dotyczy stopnia niezależności kapitałowej przedsiębiorstwa. Przy przedsiębiorstwach partnerskich i powiązanych wskaźniki dotyczące zatrudnienia i finansowe trzeba odpowiednio zsumować dla określenia statusu (wielkości) przedsiębiorstwa. Takiego problemu nie ma w przypadku przedsiębiorstw niezależnych, ponieważ działają one samodzielnie lub inni przedsiębiorcy mają w nich mniejszościowe udziały.
Przedsiębiorca może wybrać, czy zalicza się do sektora MŚP, jeśli przekroczył jeden z dwóch pułapów finansowych, przy jednoczesnym spełnieniu limitów w zakresie zatrudnienia.
Jednym z kryteriów przy określaniu, w jakiej kategorii mieści się dane MŚP, jest więc liczba osób zatrudnionych. Dotyczy ona zarówno osób zatrudnionych na pełnych etatach, w niepełnym wymiarze godzin bez względu na długość okresu zatrudnienia oraz sezonowo. Liczba osób zatrudnionych obejmuje personel. W jego skład, w świetle art. 5 załącznika I do rozporządzenia 651/2014/UE, wchodzą:
Są też i takie osoby, których nie uwzględnia się w stanie zatrudnienia. Chodzi tu o osoby korzystające z urlopów wychowawczych, w okresie przebywania na tym urlopie. Do zatrudnionych nie wlicza się również osób przebywających na urlopie macierzyńskim lub na urlopie bezpłatnym (w okresie przebywania na tym urlopie).
Liczba zatrudnionych osób w przedsiębiorstwie odpowiada liczbie rocznych jednostek roboczych (RJR). Do RJR trzeba zaliczyć wszystkich pracowników zatrudnionych na umowę o pracę bez względu na wymiar etatu i długość okresu zatrudnienia. W przypadku osób, które nie przepracowały pełnego roku, pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin oraz sezonowych należy przeliczyć, jaką część ułamkową RJR stanowił ich czas zatrudnienia w firmie. Przykładowo dla osoby zatrudnionej przez trzy miesiące na pełny etat w ciągu roku wartość RJR wyniesie 1/4.
W razie gdy dane przedsiębiorstwo znajduje się w górnym pułapie liczby zatrudnionych w odniesieniu do poszczególnych kategorii MŚP, trzeba zastosować dokładniejszą metodę obliczania RJR. W takim przypadku należy dokonać obliczeń według następującego wzoru: liczba dni zatrudnienia począwszy od pierwszego dnia rozpoczęcia pracy do dnia zakończenia pracy w danym roku/liczba dni w roku × wymiar etatu.
Przepisy unijne przy określaniu statusu przedsiębiorstwa na potrzeby pomocy publicznej pozostawiają swobodę wyboru pomiędzy kryteriami obrotu a całkowitym bilansem rocznym. Wystarczy, gdy tylko jeden ze wskaźników ekonomicznych zmieści się w granicach określonych dla poszczególnych kategorii przedsiębiorstw.
W celu obliczenia rocznego obrotu należy wziąć pod uwagę przychód, jaki przedsiębiorstwo uzyskało ze sprzedaży produktów i świadczenia usług w ciągu danego roku. Nie uwzględnia się przy tym VAT oraz innych podatków pośrednich. Z kolei przy obliczaniu całkowitego bilansu rocznego uwzględnia się wartość aktywów przedsiębiorstwa (tj. sumę aktywów bilansu). Dla określenia tych kwot trzeba przyjąć dane odnoszące się do ostatniego zamkniętego okresu obrachunkowego oraz obliczone w skali rocznej. Dla przeliczenia złotych na euro w celu określenia statusu przedsiębiorstwa należy przyjąć średni kurs NBP ustalony na dzień zamknięcia tego okresu.
Przykład Przedsiębiorca w 2014 r. zatrudniał 45 pracowników (RJR). Jego roczne obroty wyniosły 6 mln euro, a całkowity bilans roczny 5 mln euro. Biorąc pod uwagę stan zatrudnienia i pułapy finansowe, podmiot ma status małego przedsiębiorcy. |
|