Zdarza się, że w czasie trwania stosunku pracy pracownik korzysta z różnego rodzaju przerw i zwolnień z obowiązku wykonywania pracy. Tak jest m.in. w przypadku opieki nad członkiem rodziny. O takiej przerwie pracodawca ma obowiązek poinformować ZUS.
Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje osobom zwolnionym od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad członkiem rodziny, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 1732 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową (patrz ramka).
Okres opieki nad chorym dzieckiem, jak i wypłacony ubezpieczonemu (np. pracownikowi, zleceniobiorcy) z tego tytułu zasiłek opiekuńczy, płatnik składek wykazuje w raporcie ZUS RSA sporządzonym za miesiąc, w którym dokonał wypłaty zasiłku. Jako kod świadczenia/przerwy należy podać w tym przypadku kod 312 oznaczający zasiłek opiekuńczy z ubezpieczenia chorobowego.
Trzeba pamiętać, że zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, którzy mogą zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny (zasada ta nie dotyczy opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat). W takiej sytuacji za okres sprawowania opieki ubezpieczony otrzyma zasiłek opiekuńczy pomniejszony o liczbę dni, w których opiekę nad dzieckiem mógł sprawować inny członek rodziny. W raporcie ZUS RSA, oprócz dni, za które ubezpieczonemu przysługuje zasiłek opiekuńczy, płatnik składek powinien wówczas wykazać również dni opieki nad dzieckiem, za które ubezpieczony nie otrzymał tego świadczenia. Okres ten należy jednak oznaczyć kodem 151 - jako okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku i wykazać w raporcie ZUS RSA sporządzonym za miesiąc, w którym faktycznie ta nieobecność ubezpieczonego wystąpiła (przykład).
|
Przykład W sierpniu 2023 r. wpłynęło na profil płatnika składek zaświadczenie lekarskie, potwierdzające konieczność sprawowania przez pracownicę opieki nad chorym dzieckiem w wieku 5 lat. Zaświadczenie to zostało wystawione na okres 14 dni, tj. od 4 do 17 sierpnia 2023 r. W dniach od 16 do 17 sierpnia br. opiekę nad dzieckiem mógł jednak sprawować ojciec dziecka, przebywający w tych dniach na urlopie wypoczynkowym. Pracodawca, jako podmiot uprawniony do wypłaty świadczeń, wypłacił pracownicy na koniec sierpnia 2023 r. zasiłek opiekuńczy w kwocie 2.632,80 zł, ale tylko za okres od 4 do 15 sierpnia 2023 r. W raporcie ZUS RSA sporządzonym za pracownicę za sierpień 2023 r. pracodawca wykazał ją w dwóch blokach tego raportu:
|
Od 26 kwietnia 2023 r., zgodnie z art. 1731 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465), pracownikowi przysługuje prawo do 5 dni (w roku kalendarzowym) urlopu opiekuńczego w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Do członka rodziny zalicza się syna, córkę, matkę, ojca lub małżonka. Za okres tego urlopu pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia ani świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Nieobecność pracownika spowodowaną urlopem opiekuńczym, o którym mowa w art. 1731 Kodeksu pracy, pracodawca powinien wykazać w raporcie ZUS RSA sporządzonym za miesiąc, w którym ta nieobecność miała miejsce. Od 5 sierpnia 2023 r., tj. od dnia w którym weszła w życie zmiana przepisów rozporządzenia MRiPS w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych... (Dz. U. z 2022 r. poz. 1349 ze zm.), w przypadku nieobecności pracownika spowodowanej tym urlopem opiekuńczym jako kod świadczenia/przerwy pracodawca powinien podawać 131 (przed zmianą tego rozporządzenia należało stosować kod 151).
|
Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki m.in. nad:
|
||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||
|
||||||||||||
