Od połowy sierpnia br. zawarliśmy umowę zlecenia z osobą fizyczną niebędącą naszym pracownikiem (umowy zlecenia nie wykonuje ona też na rzecz własnego pracodawcy). W umowie odpłatność określono w stawce godzinowej. Czy z umowy zlecenia ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe, jeśli z umowy o pracę uzyskuje ona wynagrodzenie niższe niż minimalne? Jak rozliczyć składki ZUS i podatek dochodowy od wynagrodzenia z tej umowy w wysokości nieprzekraczającej 200 zł? Nadmieniamy, że osoba ta ma ustalone prawo do emerytury.
Zleceniobiorca, o którym mowa w pytaniu, z tytułu umowy zlecenia podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, ubezpieczenia społeczne są dobrowolne.
Pracownik spełniający jednocześnie warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu umowy zlecenia zawartej z innym podmiotem niż własny pracodawca (niewykonywanej na rzecz własnego pracodawcy), co do zasady, jest obejmowany ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy. Może on dobrowolnie, na swój wniosek, być objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z umowy zlecenia (w razie przystąpienia do tych ubezpieczeń obowiązkowe jest ubezpieczenie wypadkowe). Przy czym, gdy pracownik z umowy o pracę uzyskuje oskładkowany przychód, w przeliczeniu na okres miesiąca, w wysokości niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, to ubezpieczenia emerytalne i rentowe z umowy zlecenia są obowiązkowe. Taka regulacja nie dotyczy jednak osób mających ustalone prawo do emerytury lub renty.
| Ważne: Ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu umowy zlecenia dla osoby z ustalonym prawem do renty lub emerytury są dobrowolne, jeśli osoba ta jest równocześnie pracownikiem innego podmiotu i umowy zlecenia nie wykonuje na rzecz własnego pracodawcy - bez względu na wysokość oskładkowanego przychodu z umowy o pracę. |
Powyższe wynika z art. 9 ust. 1, 1a, 4a i 4b ustawy o sus.
Z umowy zlecenia obowiązkowa jest składka zdrowotna, co wynika z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e) i art. 82 ust. 1 ustawy zdrowotnej.
Zakładając, że zleceniobiorca nie wniósł o dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe, to zleceniodawca powinien zgłosić go jedynie do ubezpieczenia zdrowotnego. Od uzyskanego przychodu obowiązany jest obliczać, pobierać z dochodu zleceniobiorcy i odprowadzać do ZUS składkę zdrowotną.
W tym przypadku od przychodów zleceniobiorcy należy pobrać zaliczkę na podatek dochodowy według zasad określonych w art. 41 ustawy o pdof, czyli w wysokości 18% dokonanego świadczenia pomniejszonego o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 ustawy o pdof (tj. 20% lub 50%). Następnie obliczoną zaliczkę na podatek dochodowy pomniejsza się o kwotę pobranej składki na ubezpieczenie zdrowotne, z tym że w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru tej składki.
Zwracamy uwagę! Przepis art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o pdof (dotyczący poboru zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 18% przychodu) ma zastosowanie tylko wówczas, gdy umowa zlecenia zawarta z osobą niebędącą pracownikiem płatnika wprost określa kwotę należności na poziomie nieprzekraczającym 200 zł.
Dlatego też, mimo że w sierpniu br. wynagrodzenie z umowy zlecenia nie przekroczyło 200 zł, należało od niego pobrać zaliczkę, a nie zryczałtowany podatek dochodowy.
| Przykład |
W spółce z o.o. umowę zlecenia wykonuje emeryt będący pracownikiem innego podmiotu (umowa nie jest wykonywana na rzecz własnego pracodawcy). Z tytułu umowy zlecenia podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu (nie wniósł o dobrowolne ubezpieczenia społeczne). W umowie zlecenia odpłatność określono w kwotowej stawce godzinowej. W sierpniu 2012 r. osoba ta uzyskała wynagrodzenie w wysokości 200 zł. Koszty uzyskania przychodu wynoszą 20%.
Rozliczenie składkowo-podatkowe przedstawia się w następujący sposób:
| wyszczególnienie | poz. | wysokość obciążeń składkowo-podatkowych |
| wynagrodzenie z umowy zlecenia | - 1 - | 200,00 zł |
| podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (poz. 1) | - 2 - | 200,00 zł |
| składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania (poz. 2 x 9%) | - 3 - | 18,00 zł |
| składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku (poz. 2 x 7,75%) | - 4 - | 15,50 zł |
| koszty uzyskania przychodu (poz. 1 x 20%) | - 5 - | 40,00 zł |
| podstawa obliczenia zaliczki na podatek (poz. 1 - 5) | - 6 - | 160,00 zł |
| zaliczka na podatek przed odliczeniem składki zdrowotnej (poz. 6 x 18%) | - 7 - | 28,80 zł |
| zaliczka na podatek do pobrania (poz. 7 - 4), po zaokrągleniu | - 8 - | 13,00 zł |
| kwota wypłaty (poz. 1 - 3 - 8) | - 9 - | 169,00 zł |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
