Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Czas pracy i urlopy  »   Zwolnienie od pracy na udział w szczepieniu, w tym przeciwko ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Zwolnienie od pracy na udział w szczepieniu, w tym przeciwko COVID-19

Gazeta Podatkowa nr 40 (1811) z dnia 20.05.2021
Agata Barczewska

Prawo pracy przewiduje wiele różnych zwolnień od pracy. Za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia bądź nie - w zależności od tego, jak stanowi konkretny przepis dotyczący danego zwolnienia. Udział w szczepieniu generalnie uzasadnia udzielenie pracownikowi zwolnienia od pracy, jednak nie zawsze pracodawca jest do tego zobowiązany.

Zwolnienie od pracy z mocy prawa

Zasady udzielania zwolnień od pracy wynikają z różnych regulacji. Część z nich umiejscowiona jest w Kodeksie pracy, inne zaś w ustawach odrębnych lub w przepisach wykonawczych. Zwolnienia kodeksowe związane są w większości z realizacją uprawnień rodzicielskich, jak np. zwolnienie od pracy w związku z wychowywaniem dziecka w wieku do lat 14 (art. 188 K.p.).

Duża część zwolnień od pracy wynika z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1632), zwanego rozporządzeniem w sprawie zwolnień od pracy. Zawiera ono katalog typowych, często stosowanych zwolnień od pracy. Są to zwolnienia, których udzielenie jest obligatoryjne dla pracodawcy, o ile pracownik o nie wystąpi. Mają one charakter odpłatny bądź nieodpłatny - w zależności od brzmienia przepisu dotyczącego danego zwolnienia. Jeżeli pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas zwolnienia, wówczas ustalane jest ono na podstawie § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 927), zwanego rozporządzeniem wynagrodzeniowym. W razie braku odpłatności za zwolnienie pracownik ma prawo do rekompensaty za utracony zarobek od odpowiedniego organu.

Udział w szczepieniu jest jedną z okoliczności uprawniających pracownika do skorzystania ze zwolnienia od pracy. Jak jednak wynika z § 9 rozporządzenia w sprawie zwolnień od pracy, chodzi tu wyłącznie o obowiązkowe szczepienia ochronne.

Szczepienia nie zawsze obowiązkowe

Przepisy dotyczące zwalczania zakażeń u ludzi wprowadzają kategorię obowiązkowych szczepień ochronnych. Należą do nich szczepienia przeciwko chorobom wymienionym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 753 ze zm.). Osoby przebywające na terytorium RP generalnie są zobowiązane poddać się tym szczepieniom, co wynika z art. 17 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1845 ze zm.). W rozporządzeniu w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych nie ma jednak mowy o szczepieniu przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2. Sczepienie to nie należy więc do kategorii obowiązkowych, a co tym idzie, pracodawca nie jest zobligowany do udzielenia zwolnienia od pracy na udział pracownika w takim szczepieniu. Umożliwienie pracownikowi wzięcia udziału we wspomnianym szczepieniu można jednak potraktować jako formę realizacji przez pracodawcę wymogu zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy - poprzez dążenie do stworzenia środowiska pracy wolnego od ryzyka zakażenia wirusem zagrażającym zdrowiu i życiu.

Ponieważ przepisy powszechnie obowiązujące nie regulują prawa do zwolnienia od pracy w celu udziału w nieobowiązkowych szczepieniach przeciwko COVID-19, pracodawca może samodzielnie określić zasady udzielania takiego zwolnienia. Możliwe jest w tym przypadku przyjęcie zasady, że omawiane zwolnienie jest odpłatne lub że pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia. Dopuszczalne jest też odpracowanie przez pracownika zwolnienia na szczepienie, udzielonego jako zwolnienie w celach prywatnych. Nie jest również wykluczone przyznanie przez pracodawcę dnia wolnego od pracy w celu wzięcia udziału w szczepieniu, a nawet dnia wolnego po dniu szczepienia, z zachowaniem (lub bez) prawa do wynagrodzenia.

Należy jednak zasygnalizować, że, moim zdaniem, pracodawca, którego dotyczy wymóg przestrzegania dyscypliny finansów publicznych, powinien określić warunki udzielenia zwolnienia lub dnia wolnego (zwłaszcza co do odpłatności za zwolnienie/dzień wolny) z uwzględnieniem tego wymogu. Ponadto istotne jest, aby zasady skorzystania z omawianego zwolnienia były takie same dla wszystkich pracowników, którzy poddadzą się szczepieniu przeciwko COVID-19.

Jak już wspomniano, przepisy powszechnie obowiązujące nie regulują zwolnienia od pracy na nieobowiązkowe szczepienia, brak jest więc przepisów, które określałyby zasady potwierdzania przez pracownika faktu wzięcia udziału w szczepieniu. Pracodawca może w tym zakresie poprzestać na oświadczeniu pracownika (ustnym lub pisemnym) potwierdzającym udział w szczepieniu lub na okazaniu przez zatrudnionego wiadomości SMS w sprawie terminu i godziny szczepienia, wystawionego przez portal e-Zdrowie. Po zakończeniu całego cyklu szczepienia pracownik może otrzymać w punkcie szczepień tzw. paszport szczepień (patrz ramka). Potwierdzenie udziału pracownika w pierwszej dawce szczepienia może natomiast nastąpić przez wydanie karty przypominającej dla pacjenta.

"(...) Informacja o przebytym szczepieniu jest wprowadzana do e-Kart Szczepień w systemie P1. Oprócz tego po przyjęciu drugiej dawki wystawiane są kody QR, które można pobrać z Internetowego Konta Pacjenta. Jeśli ktoś nie ma takiej możliwości, wówczas może wziąć z punktu szczepień wydruk potwierdzający, tzw. paszport osoby zaszczepionej. Dokument potwierdza, że osoba jest zaszczepiona i może korzystać z uprawnień, które przysługują osobom zaszczepionym. (...)".

Wyjaśnienie dostępne na stronie www.gov.pl/web/szczepimysie

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Czas pracy i urlopy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.