Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Czas pracy i urlopy  »   Rozliczenie czasu pracy na koniec roku
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Rozliczenie czasu pracy na koniec roku

Gazeta Podatkowa nr 104 (1770) z dnia 28.12.2020
Ewa Madejek

Przepisy z zakresu prawa pracy pozwalają na wydłużenie okresu rozliczeniowego nawet do 12 miesięcy. Na koniec takiego okresu pracodawca jest obowiązany rozliczyć przepracowany przez pracowników czas. Jeżeli okres ten pokrywa się z rokiem kalendarzowym, stosownego rozliczenia należy dokonać na koniec grudnia br. W razie wystąpienia przekroczeń średniotygodniowych pracodawca jest obowiązany wypłacić stosowne dodatki do wynagrodzenia.

Stosowanie dłuższego okresu rozliczeniowego

Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, nieprzekraczającym zasadniczo 4 miesięcy (art. 129 § 1 K.p.). Jednakże w każdym systemie czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi albo dotyczącymi organizacji czasu pracy, okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej niż do 12 miesięcy, przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących bhp. Zatem 12-miesięczny okres rozliczeniowy zasadniczo może być stosowany w każdym systemie czasu pracy, gdy zachodzą ku temu przesłanki.

Rozliczenie czasu pracy

Dla celów rozliczania czasu pracy stosuje się definicję doby i tygodnia. Przez dobę na gruncie prawa pracy należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Natomiast przez tydzień należy rozumieć 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego.

Ustalenia przekroczeń normy dobowej, występujących zasadniczo po przepracowaniu 8 godzin na dobę lub przedłużonego wymiaru dobowego, dokonuje się na zakończenie każdego miesiąca. Rekompensuje się je udzieleniem czasu wolnego (na wniosek pracownika lub z inicjatywy pracodawcy) lub wypłatą dodatków.

Inaczej jest z przekroczeniami średniotygodniowymi. Występują one po przekroczeniu przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, która generalnie wynosi przeciętnie 40 godzin pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Ich ustalenia dokonuje się na zakończenie danego okresu rozliczeniowego. Dopiero wtedy możliwe jest porównanie godzin faktycznie przepracowanych z godzinami obowiązującymi do przepracowania w danym okresie rozliczeniowym. W sytuacji gdy po zakończeniu okresu rozliczeniowego wystąpią przekroczenia średniotygodniowe, należy je zrekompensować.

Wysokość dodatków za nadgodziny

Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:

  • 100% wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy; w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy; w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
     
  • 50% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w innych dniach/porach niż wskazane powyżej.

Dodatek w wysokości 100% przysługuje także za nadgodziny z przekroczenia normy średniotygodniowej.

W przypadku pracowników objętych 12-miesięcznym okresem rozliczeniowym, pokrywającym się z rokiem kalendarzowym, wypłaty dodatków za nadgodziny średniotygodniowe (w wysokości 100% wynagrodzenia) należy dokonać na koniec 12. miesiąca okresu rozliczeniowego, czyli na koniec grudnia danego roku.

Ustalanie przekroczeń średniotygodniowych

Dla ustalenia przekroczeń średniotygodniowych powinno się stosować metodykę prezentowaną przez Państwową Inspekcję Pracy. Wskazany przez PIP sposób obliczenia tych przekroczeń przewiduje, że:

  • od liczby godzin faktycznie przepracowanych w danym okresie rozliczeniowym należy odjąć liczbę godzin nadliczbowych wynikających z przekroczenia normy dobowej, a następnie
     
  • od uzyskanego wyniku odjąć liczbę godzin wynikających z obowiązującego wymiaru czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym.

Otrzymany ostatecznie wynik wskazuje liczbę nadgodzin średniotygodniowych.

Należy dodać, że jest jeszcze druga metoda ustalania przekroczeń średniotygodniowych, wskazana przez Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Jednak jest ona mniej korzystna dla pracowników niż rekomendowana przez PIP. Przy metodzie wskazanej przez PIP do przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy dochodzi bowiem już po przekroczeniu wymiaru czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym, nawet jeśli w tygodniu pracownik nie pracuje przeciętnie ponad 40 godzin.

Przykład

Pracownik jest zatrudniony na pełny etat w organizacji podstawowej od poniedziałku do piątku w 12-miesięcznym okresie rozliczeniowym pokrywającym się z rokiem kalendarzowym. W 2020 r. przepracuje łącznie 2.112 godzin, w tym 2.024 godziny zgodnie z wymiarem obowiązującym w okresie rozliczeniowym obejmującym styczeń - grudzień 2020 r., 40 nadgodzin dobowych zrekompensowanych dodatkiem i 48 godzin w 6 wolnych sobót (praca po 8 godz. w każdą sobotę). Praca w wolne soboty nie została zrekompensowana udzieleniem dni wolnych.

Ustalenie przekroczeń średniotygodniowych według metody PIP na zakończenie 12-miesięcznego okresu rozliczeniowego:

- 2.112 godz. (liczba godzin faktycznie przepracowanych w okresie styczeń - grudzień 2020 r.) - 40 nadgodzin dobowych = 2.072 godz.,
- 2.072 godz. - 2.024 godz. (nominalny wymiar czasu pracy obowiązujący w okresie rozliczeniowym obejmującym 2020 r.) = 48 godz. (nadgodziny średniotygodniowe).

Na zakończenie okresu rozliczeniowego za 48 godzin z przekroczeń średniotygodniowych pracownikowi należy wypłacić 100% dodatki do wynagrodzenia. Normalne wynagrodzenie za pracę w wolne soboty w 2020 r. należało pracownikowi wypłacać po zakończeniu każdego miesiąca.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Czas pracy i urlopy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.