POLECAMY |
||
Zasada współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów została określona w art. 6 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Z przepisu tego wynika, że dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione. Oznacza to, że na wynik finansowy roku bieżącego wpływają:
1) uzyskane w tym roku przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów oraz operacji finansowych,
2) związane z tymi przychodami, konieczne dla ich osiągnięcia i współmierne do nich:
a) koszty rzeczywiście poniesione i opłacone w roku bieżącym,
b) przypadające na bieżący rok obrotowy koszty poniesione już w latach poprzednich i aktywowane,
c) koszty jeszcze nieopłacone lub nienotyfikowane.
Przy ustalaniu wyniku finansowego, jaki jednostka osiągnęła w danym okresie sprawozdawczym, jednostka ma zatem obowiązek uwzględnić czasową i przedmiotową zgodność kosztów z przychodami.
Współmierność czasowa |
Polega na tym, że do składników aktywów lub pasywów okresu sprawozdawczego (jako czynne lub bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów lub przychodów) zalicza się np. pobraną przez sprzedawcę z góry wartość czynszu, abonamentu, czy prenumeraty (czyli opłacone przychody z tytułu niewykonanych jeszcze świadczeń) lub opłaconą przez nabywcę z góry za kilka lat wartość czynszu, abonamentu, czy prenumeraty (czyli opłacone koszty usług obcych dotyczące świadczeń, które nastąpią w przyszłych latach obrotowych). |
Współmierność przedmiotowa |
Polega na tym, że na wynik finansowy mają wpływ osiągnięte w danym roku obrotowym przychody uzyskane ze sprzedaży wyrobów, usług i towarów, a także z operacji finansowych oraz odpowiednie, niezbędne do osiągnięcia tych przychodów koszty, zarówno te rzeczywiście poniesione, jak i te nienotyfikowane lub tylko przez jednostkę oszacowane. |
W celu zastosowania zasady współmierności czasowej, jednostki dokonują czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów oraz rozliczeń międzyokresowych przychodów, o których mowa w art. 39 ust. 1 i 2 oraz art. 41 ustawy o rachunkowości. Natomiast, aby zastosować zasadę współmierności przedmiotowej, należy przykładowo przychodom uzyskanym ze sprzedaży wyrobów gotowych przeciwstawić koszty poniesione wyłącznie na wytworzenie tych sprzedanych wyrobów.
![]() |
Na temat nadrzędnych zasad rachunkowości można przeczytać w Przewodniku Księgowego on-line na www.przewodnikksiegowego.gofin.pl |
Zwracamy uwagę, że istnieją przychody i koszty, wobec których nie stosuje się zasady współmierności. Wpływają one na wynik finansowy roku obrotowego, w którym powstały (dotyczy przychodów) lub w którym je poniesiono (dotyczy kosztów). Zasady współmierności nie stosuje się do niektórych kosztów podstawowej działalności operacyjnej, w tym kosztów ogólnego zarządu i sprzedaży oraz kosztów stałych niewykorzystanej normalnej zdolności produkcyjnej. W literaturze przedmiotu można również znaleźć informację, iż zasady współmierności nie stosuje do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych wobec nieperiodycznego ich powstawania i często braku związku między tego rodzaju przychodami i kosztami (por. str. 59 publikacji "Zamknięcie roku 2021" Wydawnictwa Rachunkowość sp. z o.o.). Warto jednak dodać, iż w praktyce występują sytuacje, w których do przychodów i kosztów pozostałej działalności operacyjnej stosuje się zasadę współmierności, np. w odniesieniu do przychodów i kosztów najmu niestanowiącego podstawowej działalności jednostki czy też w odniesieniu do otrzymanej dotacji (można ją zaliczyć do pozostałych przychodów operacyjnych roku obrotowego, w którym poniesiono współfinansowane nią koszty).
|