Wartość świadczeń przyznawanych zwalnianym pracownikom w ramach programu outplacement na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników. Takie świadczenie nie korzysta z wyłączenia z oskładkowania. |
(interpretacja indywidualna ZUS Oddział w Lublinie z 9 czerwca 2025 r., znak: DI/200000/43/407/2025)
Pracodawca (spółka) w związku ze zmianami organizacyjnymi oraz restrukturyzacją firmy został zmuszony do dokonania zwolnień grupowych pracowników. Mając jednak na uwadze prowadzoną przez spółkę politykę wspierania swoich pracowników, zarząd spółki podjął decyzję o wsparciu zatrudnionych w okresie wypowiedzenia, jak również po rozwiązaniu umowy o pracę. Przygotowany został program, który miał być realizowany przez niezależny (odrębny) podmiot, którego celem jest pomaganie pracownikom w poszukiwaniu pracy, tzw. program outplacement. W jego ramach pracownik mógł skorzystać z wielu form wsparcia, w tym przede wszystkim z bezpośrednich szkoleń i pomocy trenerów oraz dostępu do platformy internetowej, gdzie zamieszczone były wideoszkolenia dotyczące różnych tematów związanych z poszukiwaniem pracy, szkoleniem interpersonalnym, nauką samo prezentacji czy pisania CV i listów motywacyjnych. Ponadto pracownikom miały zostać udostępnione lokalne i branżowe bazy umożliwiające wyszukiwanie ofert pracy. Celem tego wsparcia miało być podniesienie kompetencji zawodowych pracowników, tak aby ułatwić im podjęcie nowej pracy lub innej aktywności zawodowej. Z programu tego mógł skorzystać pracownik znajdujący się w okresie wypowiedzenia oraz w okresie od 3 do 6 miesięcy po ustaniu stosunku pracy. Udział w powyższym programie był dla pracowników dobrowolny i nieodpłatny. Warunkiem skorzystania z ww. programu było zgłoszenie się pracownika do niego najpóźniej w terminie do dnia ustania stosunku pracy.
Zdaniem spółki, wartość nieodpłatnie udostępnionych świadczeń w ramach programu outplacement (mających charakter jedynie doradczo-edukacyjny) nie powinna stanowić podstawy wymiaru składek na podstawie § 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia MPiPS z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2025 r. poz. 316), dalej: rozporządzenie składkowe.
Organ rentowy nie zgodził się ze stanowiskiem spółki. Przypomniał jednoczenie, że powyższy przepis wyłącza z podstawy wymiaru składek wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyłączeniem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych. Kwestie związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych lub wykształcenia ogólnego pracownika zostały uregulowane w art. 1031-1036 ustawy Kodeks pracy i przywołany wyżej przepis rozporządzenia składkowego znajduje zastosowanie wyłącznie do wartości świadczeń przeznaczonych na cele tam określone. W myśl art. 1033 K.p., pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie. Jednocześnie w art. 1031 § 1 K.p. wskazano, że przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Natomiast pojęcie outplacement odnosi się do systemu mającego zaaktywizować zawodowo osoby, które straciły zatrudnienie z winy pracodawcy. Outplacement stosowany jest w przypadku osób, które zostały zwolnione, jak i tych, których stanowisko jest zagrożone.
W swoim stanowisku organ rentowy podkreślił, że:
"(...) czym innym jest zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności, która wpłynie na podniesienie kwalifikacji zawodowych pracowników niezbędnych do wykonywania obowiązków w pracy, a czym innym jest np. organizowanie szkoleń dla osób bezrobotnych lub poszukujących pracy. (...)"
Ostatecznie ZUS wskazał, że w sytuacji gdy pracodawca przyznaje zwalnianym pracownikom świadczenia w ramach programu outplacement na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, nie znajduje wtedy zastosowania § 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia składkowego. Takie świadczenie będzie stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. W efekcie po stronie pracodawcy powstanie obowiązek opłacania ww. składek z tego tytułu.
|