W analizowanej sprawie, niezależne od woli i działań podejmowanych przez podatnika, wystąpiło zdarzenie, którego skutkiem było zniszczenie nie w pełni umorzonego środka trwałego. Jak podnosi podatnik, ze względów ekonomicznych naprawa maszyny jest nieopłacalna, stąd nosi się on z zamiarem jej likwidacji (złomowania).
Okoliczności stanu faktycznego wskazują jednoznacznie, że przyczyną utraty przydatności gospodarczej maszyny jest jej zniszczenie w następstwie niezawinionych zdarzeń, a nie zmiana rodzaju działalności prowadzonej przez podatnika. Co więcej, to w kontekście tej działalności i możliwości jej kontynuowania podatnik ocenia, że decyzja o naprawie maszyny jest nieopłacalna, i w aspekcie ekonomicznym słuszną decyzją będzie likwidacja środka trwałego. Zasadny jest więc wniosek, że w sytuacji podatnika nie znajdzie zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 6 updof, a tym samym możliwe jest zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów straty w środku trwałym, odpowiadającej jego wartości początkowej niepokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych.
Wymaga zauważenia, że rozliczenie straty jako kosztu podatkowego powinno nastąpić w związku z likwidacją środka trwałego. Samo postawienie środka trwałego w stan likwidacji nie wyznacza więc momentu ustalenia kosztu i dokonania zapisu w podatkowej księdze. Przez likwidację rozumie się jednak nie tylko fizyczne unicestwienie, lecz także usunięcie środka trwałego z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych z powodu definitywnej utraty przydatności gospodarczej (np. zniszczenia, pozbycia się). W praktyce więc w miesiącu postawienia maszyny w stan likwidacji (tj. wycofania z eksploatacji) podatnik powinien podjąć decyzję o zaprzestaniu dokonywania odpisów. Jednocześnie w prowadzonej w tym miesiącu księdze w kolumnie 13 "pozostałe wydatki" należy wpisać ostatni odpis amortyzacyjny.
Z kolei likwidację maszyny podatnik powinien potwierdzić, sporządzając we własnym zakresie protokół likwidacji, odpowiadający wymogom dowodu księgowego określonym w § 11 ust. 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. poz. 2544). Załącznikiem do tego protokołu mogą być dokumenty potwierdzające utylizację czy złomowanie. Nieumorzoną wartość maszyny można ująć w dacie tego protokołu i na jego podstawie, w kolumnie 13 podatkowej księgi. Zlikwidowaną maszynę należy też wykreślić z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
|