Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Rachunkowość  »  Księga podatkowa  »   Odpisy aktualizujące wartość należności - zapisy w podatkowej księdze
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Odpisy aktualizujące wartość należności - zapisy w podatkowej księdze

Przegląd Podatku Dochodowego nr 5 (389) z dnia 1.03.2015

Należności wykazywane jako przychód

Za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Natomiast jeżeli podatnik dokonuje sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem VAT, przychód pomniejsza się o należny podatek VAT. Wynika tak z art. 14 ust. 1 updof.

W podatkowej księdze prowadzonej w sposób zgodny z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2014 r. poz. 1037), przychód uzyskany ze sprzedaży towarów i usług podatnik ujmuje w kolumnie 7 "wartość sprzedanych towarów i usług". Przychód ten, co do zasady, powstaje w dniu wydania towaru, wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż w dniu:

1) wystawienia faktury albo

2) uregulowania należności.

Oznacza to, że podatnik musi zaewidencjonować i uwzględnić w podstawie obliczenia zaliczki na podatek dochodowy należności za sprzedany towar lub usługę, niezależnie od tego czy otrzyma zapłatę.

Tworzenie odpisu aktualizującego stanowiącego koszt podatkowy

Gdy zapłata nie następuje w terminie, a należność staje się zagrożona, podatnik może odnieść do kosztów uzyskania przychodów odpis aktualizujący wartość tej należności. Jest to możliwe w zakresie przewidzianym w art. 23 ust. 1 pkt 21 updof i po spełnieniu wszystkich przesłanek tam wskazanych.

Tym samym, do kosztów uzyskania przychodów podatnik może zaliczyć odpis aktualizujący wartość należności:

  • dokonany z zachowaniem zasad wynikających z art. 35b ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.),
     
  • w tej części należności, która była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, zgodnie z zasadami unormowanymi w art. 14 updof,
     
  • o ile nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona.
Zwróć uwagę!

Podatnicy prowadzący podatkową księgę mogą w określonych okolicznościach ujmować do kosztów podatkowych odpisy aktualizujące wartość należności tworzone na podstawie przepisów o rachunkowości.

Dla celów podatkowych sposób uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności, na którą tworzony jest odpis aktualizujący, uregulowany został w art. 23 ust. 3 updof. Wynika z niego, że nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, w szczególności gdy:

  • dłużnik został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej,
     
  • dłużnik został postawiony w stan likwidacji,
     
  • została ogłoszona upadłość dłużnika obejmująca likwidację majątku,
     
  • zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków,
     
  • wierzytelność została zasądzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego,
     
  • wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika, na drodze powództwa sądowego.

Użyty w powołanym przepisie zwrot "w szczególności" oznacza, że ustawodawca dopuszcza dokonanie uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności również w inny sposób, z tym że okoliczności uprawdopodabniające nieściągalność wierzytelności inne niż wymienione w art. 23 ust. 3 updof muszą mieć charakter porównywalny do okoliczności wskazanych w tym przepisie.

Ustalenie wartości odpisu i jego ewidencja w księdze

W podatkowej księdze odpis aktualizujący wartość należności podatnik wykazuje w kolumnie 13 "pozostałe wydatki" na podstawie sporządzonego przez siebie dowodu spełniającego wymogi przewidziane w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W dowodzie tym należy zawrzeć w szczególności:

1) wysokość odpisu aktualizującego,

2) określenie wierzytelności, na którą utworzono odpis, z podaniem jej kwoty netto, numeru i daty faktury,

3) dane kontrahenta (dłużnika),

4) uzasadnienie (podstawę) utworzenia odpisu,

5) datę i podpis podatnika.

Przy ustalaniu wysokości odpisu aktualizującego trzeba mieć na uwadze, że wierzytelność jest kosztem uzyskania przychodów tylko w kwocie, jaka uprzednio została zaliczona do przychodów. W przypadku zatem gdy przychodem ze sprzedaży towarów lub usług jest wartość netto, to koszt podatkowy stanowi odpis aktualizujący uwzględniający wartość netto niezapłaconej należności.

Skutki wynikające z tymczasowego charakteru odpisu aktualizującego

Zaliczenie odpisu aktualizującego wartość należności do kosztów podatkowych ma charakter przejściowy. Dalsze skutki podatkowe zależą od działań podatnika dotyczących niezapłaconej należności.

W przypadku ustania przyczyn, dla których odpis został dokonany, stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 7c updof podatnik obowiązany jest ująć równowartość tego odpisu, uprzednio zaliczonego do kosztów uzyskania przychodów, w przychodach z działalności. W praktyce podatnik stosuje się do dyspozycji tego przepisu, gdy kontrahent ureguluje całość lub część należności.

Ponadto u podatnika przychód z działalności gospodarczej stanowi równowartość odpisów aktualizujących ujętych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, gdy objęte tymi odpisami wierzytelności:

  • ulegną przedawnieniu,
     
  • zostaną umorzone lub
     
  • będą uznane za nieściągalne, których nieściągalność zostanie udokumentowana w sposób określony w art. 23 ust. 2 updof.

Tak wynika z art. 14 ust. 2 pkt 7b updof.

Na dzień umorzenia wierzytelności lub udokumentowania ich nieściągalności, podatnik może takie wierzytelności ująć do kosztów uzyskania przychodów. Tak stanowi odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 41 i pkt 20 updof. Nie są natomiast kosztami uzyskania przychodu wierzytelności przedawnione. Podstawą ich wykluczenia z kosztów jest art. 23 ust. 1 pkt 17 updof.

Tak więc w podatkowej księdze wykazuje się:

  • przychód rozpoznawany na dzień ustania przyczyn, dla których odpis aktualizujący został dokonany bądź przedawnienia, umorzenia lub uznania za nieściągalną wierzytelności objętej odpisem - w kolumnie 8 "pozostałe przychody",
     
  • koszty podatkowe powstałe w związku z umorzeniem lub uznaniem wierzytelności za nieściągalną - w kolumnie 13 "pozostałe wydatki".
Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Księga podatkowa - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.