Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Zakładanie firmy  »   Założenie działalności a pierwsze zapisy w księdze podatkowej
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Założenie działalności a pierwsze zapisy w księdze podatkowej

Gazeta Podatkowa nr 10 (1467) z dnia 1.02.2018
Monika Kuźbińska

Podatnicy zakładający firmę, którzy będą ustalać dochód na podstawie księgi podatkowej, po rozpoczęciu działalności gospodarczej wprowadzają do księgi pierwsze zapisy. Muszą w tym celu sporządzić spis z natury, który wpisuje się do księgi jako pierwszą pozycję. Następnie ewidencjonuje się w niej pierwsze wydatki dotyczące rozpoczętej działalności.

Spis z natury i ujęcie go w księdze

Rozpoczęcie działalności gospodarczej w ciągu roku podatkowego stanowi okoliczność powodującą konieczność przygotowania i wpisania do księgi podatkowej spisu z natury. Obowiązek ten wynika z § 27 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Na mocy tego przepisu spisem z natury obejmuje się:

a) towary handlowe oraz materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze,

b) półwyroby, produkcję w toku, wyroby gotowe, braki i odpady.

Wymaga zaznaczenia, że składniki wymienione w pkt b) raczej nie występują w spisie z natury sporządzanym na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej.

Na podstawie § 28 ust. 3 rozporządzenia spis z natury powinien obejmować również towary stanowiące własność podatnika, znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza jego zakładem, a także towary obce znajdujące się w zakładzie podatnika.


Poprzez spis z natury wprowadza się na stan majątku firmy towary i materiały nabyte przed rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej.


Składniki nabyte przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej powinny znaleźć się w spisie z natury sporządzonym na dzień jej rozpoczęcia. Przykładowo, gdy podatnik rozpoczął działalność z dniem 24 stycznia 2018 r., to w spisie z natury powinien ująć składniki majątku nabyte do dnia 23 stycznia br.

Ważne jest, że na dzień rozpoczęcia działalności trzeba sporządzić spis z natury również wtedy, gdy na ten dzień podatnik nie posiada składników podlegających ujęciu w tym spisie. Wówczas wykazuje się w nim zerowy stan składników majątku.

Spis z natury wpisuje się w pierwszej pozycji księgi. Ujmuje się go według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników. Zestawienie przechowuje się łącznie z księgą. Stanowi o tym § 29 ust. 5 rozporządzenia.

W przepisach rozporządzenia nie określono, w której kolumnie księgi ewidencjonuje się spis z natury. W praktyce przyjęło się wpisywać go w kolumnie 10 "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu" lub kolumnie 15 czy 17 "Uwagi". Trzeba przy tym pamiętać, że wartość spisu z natury nie podlega sumowaniu z innymi zapisami dokonanymi w księdze.

Bieżący zakup towarów i materiałów

Wydatki na nabycie materiałów, towarów czy w związku z wytwarzaniem wyrobów i usług ponoszone przez podatników od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, ewidencjonuje się w księdze na bieżąco w odpowiednich jej kolumnach. Przykładowo, gdy działalność została rozpoczęta z dniem 24 stycznia 2018 r., to materiały i towary zakupione od tego dnia ujmuje się w kolumnie 10 "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu". Z kolei w kolumnie 11 "Koszty uboczne zakupu" wpisuje się koszty związane z zakupem towarów i materiałów.

Wartość nabytych towarów handlowych i materiałów ujmuje się w księdze generalnie na podstawie faktury - pod datą jej wystawienia. Jeśli jednak nabywca najpierw otrzyma towary lub materiały, a faktura dokumentująca ten zakup wpłynie do niego w następnych miesiącach, to konieczne jest sporządzenie ich opisu stanowiącego podstawę ujęcia ich w księdze pod datą otrzymania (§ 16 ust. 2-4 rozporządzenia).

Nabycie środków trwałych

Podatnicy mogą wprowadzić do działalności gospodarczej składnik majątku nabyty przed jej rozpoczęciem, który spełnia definicję środka trwałego określoną w art. 22a ustawy o pdof. Na tę okoliczność sporządza się oświadczenie, w którym zamieszcza się m.in. datę przekazania składnika na potrzeby działalności, jego szczegółowy opis oraz ustaloną wartość początkową.

Gdy środek trwały został nabyty w drodze kupna, to jego wartość początkową ustala się generalnie na poziomie ceny jego nabycia. Można ją wyznaczyć na podstawie faktury dokumentującej zakup. Jeśli jednak przedsiębiorca nie posiada dowodu zakupu, to wartość początkową ustala we własnym zakresie - z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia poprzedzającego rok założenia ewidencji oraz stanu i stopnia ich zużycia (art. 22g ust. 8 ustawy o pdof).

Istotne jest, że wartości początkowej środka trwałego (również takiego, który jest nabywany po rozpoczęciu działalności i ewidencjonowany w oparciu o dowód zakupu) nie wpisuje się do księgi podatkowej, lecz pod datą oddania go do używania wprowadza się go do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej łącznie z księgą. Następnie do kosztów podatkowych ujmowanych w księdze w kolumnie 13 "Pozostałe wydatki" zalicza się odpisy amortyzacyjne od środka trwałego dokonywane zgodnie z zasadami wynikającymi z ustawy o pdof.

Nabycie wyposażenia

Przed dniem rozpoczęcia działalności podatnicy mogą również zakupić wyposażenie, które następnie wprowadzą do tej działalności. Do wyposażenia zalicza się rzeczowe składniki majątku związane z wykonywaną działalnością, które ze względu na nieprzekroczenie wartości początkowej w wysokości 10.000 zł (do końca 2017 r. była to kwota 3.500 zł) nie zostały zaliczone do środków trwałych (por. art. 22d ust. 1 ustawy o pdof). Wydatki na ich zakup odnosi się bezpośrednio do kosztów (nie ujmuje się ich w spisie z natury na dzień rozpoczęcia działalności) poprzez wpisanie ich w dacie przekazania do używania na cele działalności w kolumnie 13 księgi. Dokonuje się tego na podstawie oświadczenia podatnika sporządzonego w oparciu o dowód zakupu. Trzeba pamiętać, że jeśli wartość początkowa składnika majątkowego stanowiącego wyposażenie przekracza 1.500 zł, to należy je dodatkowo objąć ewidencją wyposażenia prowadzoną wraz z księgą podatkową (§ 4 ust. 2 rozporządzenia). Analogiczne zasady obowiązują przy ewidencji zakupu wyposażenia po dniu rozpoczęcia działalności, przy czym jego wartość ujmuje się w kolumnie 13 bezpośrednio na podstawie dowodu zakupu.

Pozostałe wydatki

Wśród innych wydatków ponoszonych przed rozpoczęciem działalności można wyróżnić np. koszty rejestracji firmy, wyrobienia pieczątek, wizytówek, reklamy, zakup artykułów biurowych, ubezpieczenia majątkowe i OC działalności. Aby mogły one zostać uwzględnione w kosztach podatkowych, powinny być poniesione w celu osiągnięcia przychodów z działalności gospodarczej lub zachowania albo zabezpieczenia tego źródła przychodów i nie mogą być wymienione w art. 23 ustawy o pdof jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Jeśli te warunki są spełnione, to ujmuje się je w księdze w kolumnie 13 w dniu rozpoczęcia działalności, na podstawie dowodów poniesienia. Trzeba pamiętać, że przy ewidencjonowaniu kosztów w księdze metodą memoriałową (określoną w art. 22 ust. 5-5c i 6 ustawy o pdof) koszty pośrednio związane z przychodami dotyczące okresu przekraczającego rok podatkowy (np. koszty ubezpieczeń) w części przypadającej na lata następujące po roku rozpoczęcia działalności, należy rozliczyć w tych latach.

Przykład

Podatnik rozpoczął działalność gospodarczą (nie jest podatnikiem VAT) na własny rachunek i ryzyko z dniem 24 stycznia 2018 r. Dochód ustala na podstawie księgi podatkowej.

W dniu 19 stycznia 2018 r. zakupił na cele działalności towary handlowe o wartości brutto 3.690 zł. Towary te ujął w spisie z natury sporządzanym na dzień 24 stycznia 2018 r. Wartość spisu w wysokości 3.690 zł wpisał do księgi jako pierwszą pozycję pod datą 24 stycznia br. w kolumnie 15.

W dniu 25 stycznia br. podatnik zakupił kolejną partię towarów na potrzeby prowadzonej działalności. Towary o wartości 4.920 zł brutto otrzymał w dniu 25 stycznia br. wraz z wystawioną w tym dniu fakturą. Zakup tych towarów w kwocie 4.920 zł ujął w kolumnie 10 księgi pod datą 25 stycznia 2018 r. na podstawie faktury.

W dniu 26 stycznia 2018 r. podatnik przekazał do działalności nabyte uprzednio na cele prywatne laptop o wartości brutto 3.850 zł i urządzenie wielofunkcyjne o wartości brutto 11.960 zł (wielkości ustalone na podstawie faktur zakupu). Laptop został zakwalifikowany do wyposażenia i pod datą 26 stycznia br. podatnik ujął jego wartość początkową 3.850 zł w kolumnie 13 księgi oraz wpisał go do ewidencji wyposażenia. Z kolei urządzenie wielofunkcyjne w wartości początkowej 11.960 zł zostało w dacie 26 stycznia br. wprowadzone do ewidencji środków trwałych. Od lutego 2018 r. podatnik rozpocznie dokonywanie comiesięcznych odpisów amortyzacyjnych wpisywanych do kolumny 13 księgi.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2018 r. poz. 200)

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26.08.2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2017 r. poz. 728)

Zakładanie firmy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.