Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Rachunkowość  »  Księga podatkowa  »   Straty w towarach handlowych a zapisy w księdze
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Straty w towarach handlowych a zapisy w księdze

Gazeta Podatkowa nr 45 (1711) z dnia 4.06.2020
Karolina Paszkowska

Towary handlowe, które są przeznaczone do odsprzedaży, mogą zostać zniszczone m.in. na skutek zdarzeń losowych np. burzy lub pożaru, ulec przeterminowaniu albo mogą zostać skradzione. W przypadku wystąpienia strat w towarach, odpowiednich zapisów trzeba dokonać w księdze podatkowej. Niektóre straty mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Może dotyczyć to m.in. strat w towarach poniesionych przez przedsiębiorcę na skutek pandemii koronawirusa.

Towary handlowe

Do towarów handlowych zalicza się przede wszystkim wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym. Tak wynika z § 3 pkt 1 lit. a) rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

W księdze podatkowej wydatki na towary ujmuje się w kosztach, w dacie ich poniesienia. Zasadniczo zakup towarów handlowych wpisywany jest do księgi niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży (§ 16 ust. 1 rozporządzenia). Przy czym nie dotyczy to sytuacji, gdy księga prowadzona jest przez biuro rachunkowe lub podatnik zapisów w niej dokonuje na zasadach przewidzianych dla biur rachunkowych, tj. w czasie zapewniającym prawidłowe i terminowe rozliczenie z budżetem, lecz nie później niż do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Tak określa § 27 ust. 1 rozporządzenia.

Jeśli towary, których zakup dokumentowany jest fakturami, dostarczono lub dokonano nimi obrotu zanim faktura dotarła do firmy, to zasadniczo podatnik jest zobowiązany do sporządzenia szczegółowego opisu towaru, w oparciu o który ujmie jego wartość w księdze podatkowej. Dokument ten należy przechowywać jako dowód zakupu i połączyć z nadesłaną następnie fakturą. Ewentualna różnica w stosunku do wartości podanej w fakturze musi być wpisana do księgi (ewidencji) w dniu otrzymania faktury.

Wartość towarów handlowych ujmowana jest w księdze podatkowej w kolumnie 10 "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu". Ewentualne koszty uboczne związane z ich nabyciem, np. dotyczące transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, podlegają ewidencji w kolumnie 11 "Koszty uboczne zakupu" (pkt 10 i 11 objaśnień stanowiących załącznik nr 1 do rozporządzenia).

Wystąpienie straty

Zdarza się, że na skutek działania różnych czynników w towarach handlowych wystąpią straty. Mogą one być następstwem m.in. zdarzeń losowych, upływu daty ważności towarów albo ich kradzieży. Powodem wystąpienia strat w towarach może być także zaniedbanie ze strony przedsiębiorcy lub jego nieracjonalne działanie. Strat w towarach nie zamieszczono w katalogu kosztów wykluczonych z kosztów podatkowych, który został określony w art. 23 ustawy o pdof (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.). Przy czym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (art. 22 ust. 1 ustawy o pdof). W związku z tym w rachunku podatkowym można uwzględnić jedynie te straty w towarach handlowych, które wystąpiły na skutek zdarzeń:

  • zwyczajnych, które nie były zawinione przez przedsiębiorcę (lub jego pracowników) i nie są następstwem niedbalstwa podatnika oraz nie dotyczą naruszenia przepisów lub braku nadzoru,
     
  • nadzwyczajnych, czyli takich, których nie można przewidzieć i występują bez względu na działania podjęte przez przedsiębiorcę i zachowanie przez niego należytej staranności - są one od niego niezależne i nie można ich uniknąć.

Protokół strat

No okoliczność wystąpienia strat w towarach podatnik powinien sporządzić protokół. Trzeba mieć, na uwadze, że prawidłowe udokumentowanie poniesionej straty jest jednym z podstawowych warunków zaliczenia jej wartości do kosztów uzyskania przychodów. Aby protokół strat mógł być podstawą zapisów w księdze, powinien zawierać co najmniej dane wskazane w § 11 ust. 3 pkt 3 rozporządzenia. Oznacza to, że w dokumencie tym podatnik ma obowiązek zamieścić:

  • określenie wystawcy protokołu,
     
  • wskazanie rodzaju utraconych towarów, ich ilości oraz wartości,
     
  • przyczynę powstania straty,
     
  • datę sporządzenia protokołu oraz likwidacji zniszczonych towarów,
     
  • podpisy osób uprawnionych.

Jeśli strata wystąpiła na skutek kradzieży towarów, trzeba ją uprawdopodobnić poprzez uzyskanie od organów ścigania, tj. policji lub prokuratury, dokumentu informującego o zakończeniu postępowania w tej sprawie.

Ewidencja straty

W przypadku poniesienia straty w towarach handlowych przedsiębiorca powinien zmniejszyć kwotę kosztów ujętą uprzednio w kolumnie 10 księgi podatkowej. Zatem wartość straty, w dacie jej poniesienia, trzeba wpisać do księgi ze znakiem minus lub na czerwono w kolumnie 10. Jeżeli strata dotyczyła towarów, których nabycie wiązało się z poniesieniem kosztów ubocznych ujętych w kolumnie 11 księgi, to ich wartość również trzeba wyksięgować z tej kolumny. Gdy powstała strata w towarach handlowych była wynikiem zaniedbań podatnika lub jego nieracjonalnego działania i wystąpiła, ponieważ nie dochował on należytej staranności, nie dokonuje się w księdze zapisów związanych z ujęciem straty w kosztach uzyskania przychodów. Wówczas straty nie można uwzględnić w rachunku podatkowym.

Natomiast w przypadku gdy strata nie została zawiniona przez podatnika i można zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodów, jej kwotę ujmuje się w księdze w kolumnie 13 "Pozostałe wydatki". Zgodnie bowiem z pkt 13 objaśnień kolumna ta przeznaczona jest do wpisywania pozostałych kosztów (poza wymienionymi w kolumnach 10-12), z wyjątkiem kosztów, których zgodnie z art. 23 ustawy o pdof nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów.

Pozostałe zapisy

Jeśli zniszczone towary objęte były ubezpieczeniem i w związku z tym podatnik otrzyma odszkodowanie od ubezpieczyciela, to powinien jego wartość zakwalifikować do przychodów. Kwotę otrzymanego odszkodowania ujmuje się w księdze w kolumnie 8 "Pozostałe przychody".

W niektórych przypadkach w związku z fizycznym zniszczeniem nieprzydatnych do sprzedaży towarów przedsiębiorca ponosi koszty ich utylizacji. Jeśli podatnik dochował należytej staranności, czyli nie przyczynił się do powstania szkody w towarach, a była ona następstwem zdarzeń niezależnych od niego, wydatki na ich utylizację (właściwie udokumentowane) mogą zostać zaliczone do kosztów podatkowych. Wówczas ich wartość wpisuje się do księgi, np. na podstawie faktury oraz protokołu strat, w kolumnie 13 "Pozostałe wydatki".

Przykład

Założenia

Podatnik prowadzi sklep spożywczy. W maju 2020 r. ze względu na znaczący spadek chętnych do zakupu towarów, część z nich popsuła się lub uległa przeterminowaniu, więc nie nadaje się do dalszej odsprzedaży. Ich wartość, wcześniej ujęta w księdze w kolumnie 10 "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu", wyniosła 350 zł. Ponieważ podatnik uznał, że powstała strata jest wynikiem zdarzeń niezawinionych przez niego, w oparciu o sporządzony protokół strat, jej kwotę zaliczył do kosztów uzyskania przychodów.


Zapisy w księdze podatkowej

Podatnik w księdze podatkowej za maj 2020 r., w oparciu o protokół strat, dokonał następujących zapisów:

- w kolumnie 2 "Data zdarzenia gospodarczego": 31 maja 2020 r.,
- w kolumnie 10 "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu": (-) 350 zł,
- w kolumnie 13 "Pozostałe wydatki": 350 zł.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23.12.2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. poz. 2544)

Księga podatkowa - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.