W tragicznym wypadku zmarł nasz wnuk wraz z rodzicami. Od zdarzenia minęło prawie dwa lata. Majątek wnuka niszczeje, część z tego majątku sami przekazaliśmy mu w formie darowizn. Czy mamy szansę na część spadku i ocalenie majątku rodzinnego? Doszły nas informacje, że skoro nie było testamentu, do dziedziczenia po wnuku nie może dojść.
Te informacje były prawdziwe kiedyś. Przepisy w tym zakresie zostały zmienione od 28 czerwca 2009 r. Dlatego w obecnym staniem prawnym, w niektórych przypadkach, dziadkowie z mocy ustawy dziedziczą po swoim wnuku, bez konieczności wykazywania tego testamentem. Zawsze w pierwszej kolejności z mocy ustawy dziedziczą po zmarłym jego małżonek oraz jego dzieci. To tzw. pierwsza grupa. Jeśli nie ma osób z tej grupy (bądź nie chcą lub nie mogą oni dziedziczyć), do dziedziczenia dochodzą osoby z dalszej grupy.
W obecnym stanie prawnym dziadkowie należą do kręgu spadkobierców ustawowych po wnuku, tj. mogą dziedziczyć po nim bez testamentu.
Przepis stanowi, że jeśli nie ma zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy, cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy. Dziedziczą oni w częściach równych. Stanowi o tym art. 934 § 1 Kodeksu cywilnego. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału spadku między zstępnych spadkodawcy. Dopiero w przypadku braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.
Należy wyjaśnić, że powyższe (a więc zmienione przepisy) nie będą dotyczyć wszystkich spadków. Z uwagi na to, że nabycie spadku następuje z mocy prawa, już z chwilą śmierci spadkodawcy, to zasady dziedziczenia ustawowego ocenia się zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym dniu. Nie zmienia tego nawet przeprowadzenie postępowania sądowego w sprawie stwierdzenia nabycia spadku, które niejednokrotnie odbywa się wiele miesięcy czy nawet lat po śmierci zmarłego. Oznacza to, że w odniesieniu do osób, które zmarły do dnia 27 czerwca 2009 r., będą mieć zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego we wcześniejszym brzmieniu (przewidujące odmienny porządek dziedziczenia ustawowego, w którym dziadkowie nie należeli do kręgu spadkobierców ustawowych po wnuku).
|