Otrzymałem udział w spadku po ciotce. Wiem, że muszę zapłacić z tego tytułu podatek od spadków i darowizn. Otrzymałem formularz podatkowy, w którym mam wymienić wartość odziedziczonego majątku. Jak ją ustalić? Czy mam obowiązek zlecić wykonanie wyceny rzeczoznawcy?
Nie ma takiego obowiązku, co nie znaczy, że Czytelnik może w tym wypadku postępować całkowicie dowolnie. Wysokość podatku zależy z jednej strony od wartości spadku, z drugiej od grupy podatkowej, do której należy podatnik. Ustalenie niższej wartości spadku skutkować będzie mniejszą należnością odprowadzoną do urzędu podatkowego, dlatego obawy Czytelnika są w pełni uzasadnione.
Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru. Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów. Stanowi o tym art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 ze zm.). Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.
Jeżeli nabywca nie określił wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny naczelnika urzędu skarbowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania. W takim wezwaniu organ podaje jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy. W sytuacji gdy organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca.
Z powyższego wynika więc jednoznacznie, że nie ma obowiązku sięgania do wyceny rzeczoznawcy, ale mimo to podatnik ponosi odpowiedzialność za prawidłowe ustalenie wartości nabytego spadku (udziału w spadku). Niemniej jednak błąd w wycenie nie będzie skutkował od razu sankcjami prawnymi.
|