Mój dziadek jest bardzo schorowaną osobą. Nie może pisać ani wychodzić z domu. Czy istnieje możliwość, aby sporządził testament ustnie? Jeśli tak, to o czym powinniśmy pamiętać przy jego sporządzaniu, aby w przyszłości nie narazić się na zarzut, że jest nieważny?
Przede wszystkim należy pamiętać, że wyrażenie ostatniej woli w formie ustnej jest możliwe tylko dla przypadków szczególnych. Co więcej, jeśli szczególna przyczyna ustanie, należy dopełnić dalszych formalności. Zaleca się wtedy spisanie testamentu w formie normalnej, np. testamentu własnoręcznego bądź w formie aktu notarialnego. Dlatego w przypadku poprawy stanu zdrowia dziadka warto pomyśleć o spisaniu testamentu w formie tradycyjnej.
Z przepisów wynika, że jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków. Stanowi o tym art. 952 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.). Z punktu widzenia przyszłych spadkobierców/zapisobierców ważne jest to, że nie mogą oni pełnić funkcji świadków (gdyż postanowienie o dokonaniu na ich rzecz zapisu czy powołania do spadku nie będzie ważne). Warto więc, by wspomnianymi trzema świadkami były osoby, które nie otrzymują nic ze spadku.
Testament ustny trzeba później stwierdzić na piśmie. Można to zrobić w ten sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia. W takim oświadczeniu należy podać miejsce i datę wyrażenia ostatniej woli oraz miejsce i datę sporządzenia pisma. Konieczne jest również podpisanie tego dokumentu przez spadkodawcę i dwóch świadków albo przez wszystkich świadków. Gdyby się tak zdarzyło, że treść testamentu ustnego nie została w powyższy sposób stwierdzona, można ją w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy) stwierdzić przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. Jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków (art. 952 K.c.).
|