Razem z rodzeństwem odziedziczyliśmy spadek po ojcu. Do spadku weszło wiele różnych praw (majątek ojca był bardzo zróżnicowany). Z tego powodu chcielibyśmy dokonać jedynie częściowego działu spadku. Czy jest to możliwe? Czy to prawda, że taki częściowy podział może mieć miejsce jedynie w sądzie i nie jest możliwy, gdy do spadku wchodzi nieruchomość?
Taki podział będzie możliwy. Istota działu spadku polega - w pewnym uproszczeniu - na zniesieniu współwłasności w stosunku do masy spadkowej, która przysługuje spadkobiercom (współwłaścicielom). Do czasu działu spadku każdy z nich posiada określony ułamek własności (np. 1/3) we wszystkich odziedziczonych prawach (rzeczach). Po dokonaniu działu spadku jeden spadkobierca posiada wyłączną własność np. samochodu i kosztowności, drugi nieruchomości, a trzeci oszczędności spadkodawcy zgromadzonych na rachunku bankowym.
Dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zasadą jest, że sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. W drodze pewnego wyjątku, z ważnych powodów, taki dział można jednak ograniczyć do części spadku. Natomiast w odniesieniu do działu umownego przepis wprost, bez dodatkowych warunków, przewiduje możliwość dokonania działu całościowego bądź częściowego. Stanowi o tym art. 1038 § 2 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.). Częściowy dział spadku, czy to na mocy orzeczenia sądu, czy w drodze umownej, dopuszczalny jest nawet wtedy, gdy do spadku wchodzi nieruchomość. Trzeba jednak pamiętać, iż częściowy dział spadku nie może polegać na tym, że dojdzie do wydzielenia tylko jednej bądź kilku działek z nieruchomości i pozostawienia stanu współwłasności spadkobierców w odniesieniu do pozostałych działek tej nieruchomości. Takie stanowisko wyraził również Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 30 września 2009 r., sygn. akt V CSK 63/09. Dział spadku w takim przypadku musi objąć całą nieruchomość, wszystkie działki tworzące taką nieruchomość - np. może polegać na przekazaniu każdemu ze spadkobierców wyłącznych praw do wyodrębnionych z nieruchomości działek i założeniu dla nich nowych ksiąg wieczystych.
Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Dział umowny wchodzi w grę tylko wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy są zgodni co do tej kwestii, że chcą podzielić spadek i jak taki podział ma wyglądać. Tryb sądowego działu jest jedyną możliwością w sytuacji, gdy spadkobiercy nie mogą dojść do porozumienia. Warto jednak pamiętać, że gdy wartość spadku jest znaczna i wchodzi do niego nieruchomość, a spadkobiercy są zgodni co do działu spadku, również korzystne może okazać się dokonanie działu spadku w sądzie - z uwagi na znacznie niższą opłatę sądową w stosunku do taksy notarialnej.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
