Niektórzy wspólnicy spółki z o.o. (niebędący jej pracownikami) wykonują na rzecz spółki usługi, wchodzące w zakres działalności tej spółki. Czy wartość tych usług stanowi dla spółki przychód z nieodpłatnych świadczeń?
W sytuacji, o której mowa w pytaniu, bezpieczniej będzie, jeśli spółka wykaże przychód z nieodpłatnych świadczeń w związku z nieodpłatnym świadczeniem usług przez wspólników na jej rzecz. |
Jak wynika z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o PDOP, do przychodów podatkowych zalicza się m.in. wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (z wyjątkiem, który nie ma zastosowania w omawianym przypadku). |
Zgodnie z przyjętą praktyką, dla celów podatkowych pod pojęciem nieodpłatnych świadczeń przyjmuje się te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika, mające konkretny wymiar finansowy. Powstanie przychodu z nieodpłatnych świadczeń należy rozważać zawsze wtedy, gdy podatnik otrzymuje bez obowiązku świadczenia wzajemnego rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw.
W praktyce ustalenie, czy z tytułu usług, świadczonych nieodpłatnie przez wspólników na rzecz spółki, po stronie spółki powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń, jest problemowe i często stanowi przedmiot sporu między podatnikami a organami podatkowymi.
Organy podatkowe zajmują korzystne dla podatników stanowisko w przypadku nieodpłatnego pełnienia przez wspólników funkcji w zarządzie spółki. Ich zdaniem, w takim przypadku po stronie spółki nie powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń, gdyż zarządzanie spółką bez wynagrodzenia może przynieść wspólnikowi wymierne korzyści ekonomiczne. W innych przypadkach organy podatkowe na ogół nie zajmują już tak korzystnego stanowiska.
Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 19 kwietnia 2018 r., nr 0111-KDIB2-2.4010.11.2018.5.MZ uznał, że jeśli wspólnik spółki z o.o. świadczy na rzecz tej spółki usługi bez wynagrodzenia, to po stronie spółki powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń. |
W sprawie będącej przedmiotem tej interpretacji umowa spółki zawierała zapis, że wspólnicy spółki (niezatrudniającej pracowników) przez okres dwóch lat od podpisania umowy spółki byli zobowiązani do świadczenia - bez wynagrodzenia - na rzecz spółki usług innych niż wynikające z pełnienia funkcji prezesa lub członka zarządu. Dotyczyło to m.in.: pozyskiwania klientów zainteresowanych produktami i usługami spółki, projektowania, tworzenia, testowania oprogramowania, prowadzenia działań marketingowych na rzecz spółki, itd. Umowa zawierała również zapisy dotyczące konsekwencji przewidzianych dla wspólników w sytuacji, gdy którykolwiek z nich nie będzie wywiązywał się z ww. obowiązku.
Dyrektor KIS przywołał następujące regulacje wynikające z Kodeksu spółek handlowych:
W świetle powyższego - zdaniem Dyrektora KIS - spółka jest zobowiązana do wypłaty wynagrodzenia za otrzymane dodatkowe świadczenia ze strony jej wspólników, które wynikają z zawartej umowy spółki. Obowiązek ten występuje nawet w sytuacji, kiedy spółka w sprawozdaniu finansowym nie wykazuje zysku. Zatem możliwa jest sytuacja, w której wspólnik zobowiązany do świadczeń niepieniężnych może nie otrzymać dywidendy, ale ma roszczenie o wypłatę należnego wynagrodzenia, jak zwykły wierzyciel spółki. Według organu podatkowego, zobowiązanie do powtarzających się świadczeń niepieniężnych ma charakter odpłatny i wzajemny, bowiem wspólnikowi należy się stosowne wynagrodzenie.
Odnosząc się do kwestii przychodu z tytułu świadczenia przez wspólników usług na rzecz spółki, Dyrektor KIS stwierdził:
"(...) uwzględniając (...) stan faktyczny, zgodnie z którym wspólnicy będą świadczyli na rzecz Spółki (...) usługi bez wynagrodzenia należy stwierdzić, iż w związku z tym po stronie Spółki (...) wystąpi przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy. Fakt, iż świadczenie usług będzie wynikało z zawartej umowy Spółki, nie ma wpływu na skutki podatkowe związane z tym, iż usługi te wykonywane będą bez wynagrodzenia. Wspólnik w tej relacji traktowany jest jako osoba trzecia wobec spółki, tak samo jak jej wierzyciel (...). Tym samym udział wspólnika w ewentualnych zyskach Spółki nie uzasadnia braku ustalania przychodu po jej stronie, z tytułu wykonywania na jej rzecz usług bez wynagrodzenia.
(...) nieodpłatne wykonywanie na rzecz Spółki (...) przez jej wspólników ww. czynności (usług), określonych w umowie Spółki, skutkuje po stronie Wnioskodawcy powstaniem przychodu podatkowego z tytułu nieodpłatnych świadczeń (...)."
Dodajmy, że także NSA w wyroku z 5 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 1889/14 orzekł, że gdy wspólnik spółki z o.o. świadczy na jej rzecz usługi bez wynagrodzenia, to spółka otrzymuje nieodpłatne świadczenia podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Uwzględniając powyższe w przypadku, gdy wspólnicy spółki świadczą na rzecz tej spółki usługi bez wynagrodzenia, bezpieczniej będzie wykazać z tego tytułu przychód z nieodpłatnych świadczeń.
Inaczej uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 22 lutego 2016 r., nr ITPB3/4510-656/15/DK, przyznając spółce rację, że gdy wspólnik spółki z o.o. świadczy na rzecz spółki usługi będące przedmiotem jej działalności, to po stronie spółki nie powstanie przychód z nieodpłatnych świadczeń. Wydaje się jednak, że przyjęcie takiego rozwiązania jest ryzykowne.
|