Udział firmowego samochodu w kolizji drogowej w większości przypadków kończy się tzw. naprawą powypadkową. Konieczność jej dokonania oznacza ponoszenie wcale nie małych wydatków. Jednocześnie zwrot tych kosztów jest możliwy, pod warunkiem, że samochód był objęty ochroną ubezpieczeniową. Wszystkie zdarzenia związane z taką naprawą powinny zostać rozliczone w firmowym rachunku podatkowym.
Warsztat, do którego trafia na naprawę firmowy samochód uszkodzony w kolizji, obciąża firmę będącą właścicielem pojazdu fakturą za naprawę powypadkową. W sytuacji gdy na samochód została wykupiona polisa dobrowolnego ubezpieczenia autocasco (AC), to należne z tej polisy odszkodowanie najczęściej jest wypłacane bezpośrednio warsztatowi. Obejmuje ono zazwyczaj kwotę netto + 50% VAT - wynikające z faktury za naprawę. W takich okolicznościach w firmie będącej właścicielem samochodu powstanie zarówno przychód, jak i koszt podatkowy.
Faktury obejmujące nakłady na naprawę uszkodzonego samochodu stanowią dowody pozwalające na obciążenie wynikającymi z nich wydatkami firmowych kosztów podatkowych. Zarówno art. 22 ust. 1 ustawy o pdof, jak i i art. 15 ust. 1 ustawy o pdop, określające definicję kosztu podatkowego, wskazują bowiem, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia ich źródła, z wyjątkiem kosztów wymienionych odpowiednio w art. 23 ust. 1 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 ustawy o pdop. Ostatnie dwa przepisy zawierają katalog wydatków wyłączonych z kosztów podatkowych. W katalogu tym wymienione zostały:
W efekcie gdy samochód jest objęty ubezpieczeniem dobrowolnym, to koszty remontu powypadkowego nie są wyłączone z kategorii kosztów podatkowych w oparciu o art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 pkt 50 ustawy o pdop. Gdy równocześnie samochód ten na gruncie podatku dochodowego ma status osobowego i jest on wykorzystywany wyłącznie w prowadzeniu działalności gospodarczej, to w takim przypadku nie mają zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 46a ustawy o pdof i odpowiednio art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o pdop. Jeżeli jednak firmowa osobówka jest używana również do celów niezwiązanych z działalnością, wówczas tylko 75% kosztów remontu powypadkowego jako kosztów używania samochodu osobowego podlega rozliczeniu w firmowych kosztach podatkowych. Fakt, że w takim przypadku wydatki na naprawę powypadkową nie podlegają ujęciu w firmowych kosztach uzyskania przychodu w pełnej poniesionej wysokości, nie wpływa na to, że przychód w podatku dochodowym stanowi pełna kwota uzyskanego przez firmę odszkodowania (przykład).
|
Przykład Firma będąca czynnym podatnikiem VAT użytkuje w wykonywanej działalności samochód osobowy. Samochód ten stanowi składnik majątku trwałego i jest wykorzystywany do celów mieszanych. Firma objęła ten pojazd dobrowolną ochroną ubezpieczeniową w formie polisy AC. Samochód został uszkodzony w wyniku kolizji drogowej. Za powypadkową naprawę tego samochodu warsztat mechaniczny wstawił firmie fakturę o wartości netto 17.300 zł i VAT 3.979 zł. Faktura stanowi podstawę do odliczenia 50% podatku naliczonego. Ubezpieczyciel przyznał firmie i przelał warsztatowi odszkodowanie w kwocie 19.289,50 zł odpowiadającej wartości netto usługi naprawy oraz 50% podatku VAT. Firma wpłaciła do warsztatu pozostałe 50% VAT, tj. 1.989,50 zł. W tych okolicznościach firma ujmie w kosztach podatkowych wydatek na powypadkową naprawę auta w kwocie 14.467,13 zł, tj. [17.300 zł + (3.979 zł × 50%) × 75%]. Natomiast w dniu otrzymania przez warsztat od ubezpieczyciela kwoty odszkodowania do przychodów w podatku dochodowym zaliczy kwotę 19.289,50 zł. |
Dla przedsiębiorcy, który dla firmowego samochodu osobowego wykupił dobrowolne ubezpieczenie (AC), kwota uzyskanego od ubezpieczyciela odszkodowania za szkodę powypadkową stanowi przychód firmowy. Jego wysokość wyznacza pełna wartość odszkodowania wypłaconego przez ubezpieczyciela.
Warto w tym miejscu wskazać, iż z art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o pdof i art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o pdop wynika, że zaliczeniu do przychodów firmowych nie podlegają zwrócone inne wydatki niezaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Niemniej zdaniem fiskusa otrzymanego odszkodowania nie można utożsamiać ze zwrotem poniesionego wydatku z uwagi na to, że wynika on z umowy ubezpieczenia. W jego opinii wydatek zwrócony to ten sam, a nie taki sam wydatek, który został poniesiony.
Warunki pozwalające na objęcie zwolnieniem od podatku wartości odszkodowań uzyskiwanych przez przedsiębiorcę z tytułu zniszczenia lub uszkodzenia posiadanego środka trwałego zawierają przepisy art. 21 ust. 1 pkt 29b ustawy o pdof i odpowiednio art. 17 ust. 1 pkt 54a ustawy o pdop. Zakres zwolnienia nie obejmuje jednak odszkodowań za szkody w samochodach osobowych, co zostało w tych uregulowaniach zastrzeżone. Takiego zastrzeżenia nie ma w odniesieniu do samochodów innych niż osobowe. Stąd odszkodowanie za zniszczenie takiego samochodu stanowiącego środek trwały może korzystać ze zwolnienia.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.)
Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o pdop (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
