Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 lutego 2025 r., w sprawie C-277/24 (patrz ramka), uznał, że polski model odpowiedzialności nie zapewnia byłym członkom zarządu odpowiednich gwarancji, które spełniałyby standardy prawa unijnego. TSUE nie zakwestionował przepisów krajowych i praktyki krajowej, zgodnie z którą członek zarządu, który może być pociągnięty do odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe osoby prawnej, nie może być stroną w postępowaniu prowadzonym przeciwko tej osobie prawnej. Uznał jednak, że już w toku postępowania prowadzonego wobec członka zarządu w przedmiocie jego odpowiedzialności powinien on mieć zapewnioną możliwość skutecznego podważenia ustaleń faktycznych i kwalifikacji prawnej dokonanej przez organ podatkowy w ramach postępowania prowadzonego przeciwko tej osobie prawnej. Poza tym TSUE stwierdził, że członek zarządu powinien mieć dostęp do akt tego postępowania. O tym orzeczeniu pisaliśmy w GP nr 29 z 2025 r., na str. 17.
|
"(...) Artykuł 273 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w związku z art. 325 ust. 1 TFUE, prawem do obrony i zasadą proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie uregulowaniom krajowym i praktyce krajowej, zgodnie z którymi osoba trzecia, która może zostać uznana za solidarnie odpowiedzialną za zobowiązanie podatkowe osoby prawnej, nie może być stroną w postępowaniu prowadzonym przeciwko tej osobie prawnej w celu ustalenia jej zobowiązania podatkowego, bez uszczerbku dla konieczności, by ta osoba trzecia w toku ewentualnie prowadzonego wobec niej postępowania w przedmiocie odpowiedzialności solidarnej mogła skutecznie podważyć ustalenia faktyczne i kwalifikacje prawne dokonane przez organ podatkowy w ramach pierwszego postępowania i mieć dostęp do jego akt, z poszanowaniem praw wspomnianej osoby prawnej lub innych osób trzecich". Wyrok TSUE z dnia 27 lutego 2025 r., w sprawie C-277/24 |
Orzeczenie TSUE dotyczy bezpośrednio odpowiedzialności za zaległości w VAT, ale wydaje się, że wnioski z niego płynące można rozciągnąć także na postępowania prowadzone w przedmiocie ustalenia odpowiedzialności członków zarządu m.in. za podatek CIT, PIT czy za zaległości składkowe.
Orzeczenie to jest przełomowe (precedensowe). Ważne jest dla byłych członków zarządu, którzy nie mieli żadnego wpływu na postępowanie wymiarowe określające wysokość zobowiązania podatkowego spółki. Podważa ono dotychczasową, niekorzystną dla nich praktykę organów podatkowych.
Wyrok TSUE może stanowić podstawę do wznowienia zakończonych postępowań. Strona może żądać wznowienia postępowania w terminie miesiąca od dnia publikacji sentencji orzeczenia TSUE w Dz. Urz. UE (art. 241 § 2 pkt 2 Ordynacji podatkowej). Omawiane orzeczenie zostało opublikowane 22 kwietnia 2025 r. Zatem miesięczny termin na żądanie wznowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją upłynie 22 maja 2025 r.
Gdy sprawa przeciwko byłemu członkowi zarządu zakończyła się orzeczeniem sądu, wówczas na wniesienie skargi na wznowienie postępowania są 3 miesiące od dnia wspomnianej publikacji (tj. termin ten upłynie 22 lipca 2025 r.). Jeżeli w chwili wydania orzeczenia TSUE orzeczenie sądowe nie było jeszcze prawomocne na skutek wniesienia środka odwoławczego, który został następnie odrzucony, termin biegnie od dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu (art. 272 § 2a Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
