Kodeks spółek handlowych dwukrotnie wspomina o przewodniczącym zgromadzenia wspólników spółki z o.o., ale nie precyzuje kwestii związanych z jego wyborem i wykonywaniem przez niego czynności. Jest to źródłem wielu wątpliwości pojawiających się w trakcie odbywania zgromadzeń.
Czy w umowie spółki z o.o. można uregulować, kto pełni funkcję przewodniczącego zgromadzenia wspólników? Jeśli takiej regulacji brak, to czy przewodniczącym może być prezes zarządu, który sam nie jest wspólnikiem?
Umowa spółki z o.o. może zawierać postanowienia określające osobę lub kryteria, jakie powinna spełniać osoba pełniąca funkcję przewodniczącego zgromadzenia wspólników. Kodeks spółek handlowych w tym zakresie nie określa żadnych ograniczeń. Podobnie Kodeks w żaden sposób nie wskazuje, kto powinien pełnić funkcję przewodniczącego, ani kto nie spełnia warunków do pełnienia tej funkcji.
Wobec tego nie może budzić wątpliwości, że przewodniczącym może być zarówno wspólnik, jak i osoba spoza grona wspólników. Funkcję tę może pełnić nawet osoba niezwiązana ze spółką, jeśli tylko cieszy się zaufaniem wspólników pozwalającym na wybór.
Wybory przewodniczącego zgromadzenia i protokolanta powinny należeć do pierwszych punktów porządku obrad zgromadzenia. Otwarcie zgromadzenia i poddanie pod głosowanie uchwały w sprawie wyboru osób funkcyjnych (m.in. przewodniczącego) z reguły wynika z panującego w spółce zwyczaju. Może to być np. przewodniczący rady nadzorczej lub prezes zarządu spółki. Jeśli umowa spółki ma regulować kwestię kryteriów, które powinien spełniać przewodniczący zgromadzenia, to przy okazji warto również w umowie sprecyzować osobę właściwą do otwarcia zgromadzenia i przeprowadzenia wyboru osób funkcyjnych.
Wybór i odwołanie przewodniczącego zgromadzenia wspólników to sprawy osobowe - uchwały w tym przedmiocie muszą zapadać w głosowaniu tajnym.
Na ostatnim zgromadzeniu wspólników przewodniczący zakwestionował ważność pełnomocnictwa do głosowania udzielonego przez jednego ze wspólników i nie dopuścił pełnomocnika do udziału w głosowaniu. Czy przewodniczący posiada takie uprawnienie? Jakie są jego kompetencje?
Kodeks spółek handlowych nie reguluje zakresu kompetencji przewodniczącego zgromadzenia wspólników. Potwierdza jednak, że rola przewodniczącego jest istotna. Z art. 237 § 1 K.s.h. wynika, że w razie zwoływania zgromadzenia przez osoby upoważnione przez sąd rejestrowy, to również sąd wyznacza przewodniczącego zgromadzenia.
Rolą przewodniczącego jest przeprowadzenie zgromadzenia zgodnie z porządkiem obrad. W praktyce więc chodzi tu o dyskusję i przegłosowanie uchwał dotyczących zagadnień ujętych w porządku obrad. W związku z tym to przewodniczący odpowiada za dokonanie szeregu czynności związanych z podejmowaniem uchwał. Dotyczy to m.in.:
Zadania te wykonuje przewodniczący pomimo braku umocowania w przepisach Kodeksu. Celem uniknięcia wątpliwości podobnych do wskazanej w pytaniu warto, aby uprawnienia przewodniczącego zostały określone w regulaminie przeprowadzania zgromadzenia uchwalanego przez wspólników albo nawet w umowie spółki. Warto dodać, że ważność czynności dokonanych przez przewodniczącego może być w niektórych przypadkach w sposób pośredni weryfikowana poprzez wniesienie powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały (np. gdy wskutek decyzji przewodniczącego w sposób bezprawny nie dopuszczono wspólnika bądź jego pełnomocnika do głosowania nad uchwałą).
Na zgromadzeniu wspólników odwołano prezesa zarządu i w jego miejsce wybrano nową osobę. Były prezes w trakcie zgromadzenia występował w roli przewodniczącego. Protokolantem był inny powiązany z nim wspólnik. Obecnie obie te osoby odmawiają podpisania protokołu ze zgromadzenia. Co można zrobić, aby zgłosić zmianę w zarządzie do KRS?
Czynnościami, które doprowadziły do zmian w zarządzie, są dwie kolejne uchwały wspólników. Uchwały te, zawarte w protokole zgromadzenia, powinny stanowić podstawę do ujawnienia nowych danych w rejestrze przedsiębiorców KRS.
W opisanej sytuacji odwołany prezes stara się zablokować ujawnienie zmian w zarządzie poprzez odmowę podpisania protokołu. Z art. 248 § 1 K.s.h. wynika, że protokół powinien być podpisany przez obecnych lub co najmniej przez przewodniczącego i osobę go sporządzającą. W praktyce protokoły są podpisywane tylko przez osoby pełniące te dwie funkcje. Powszechny przy tym jest pogląd, że przewodniczący i protokolant nie mogą uchylić się od obowiązku podpisania protokołu zgodnego ze stanem rzeczywistym i przebiegiem obrad zgromadzenia wspólników.
Natomiast w razie odmowy złożenia podpisu przez przewodniczącego i protokolanta, pod protokołem powinny podpisać się inne osoby obecne na zgromadzeniu. Dodatkowo osoby uchylające się od obowiązku złożenia podpisu należy wezwać do dokonania tej czynności (najlepiej listem za potwierdzeniem odbioru). Jak się wydaje, takie dokumenty powinny wystarczyć do dokonania wpisu w KRS. Dodatkowo w piśmie przewodnim kierowanym do sądu należy opisać przyczynę braku podpisów przewodniczącego i protokolanta. Jeśli sąd rejestrowy nie uzna tych dokumentów za dostateczne, może w dowolny sposób podjąć badanie celem ustalenia czy dane wskazane we wniosku są prawdziwe.
Gdyby okazało się, że sąd rejestrowy prawomocnie wniosek oddali stwierdzając, iż brak jest dowodów na to, że uchwały zostały podjęte, można rozważyć wytoczenie przeciwko spółce powództwa o ustalenie istnienia spornych uchwał.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1578 ze zm.)
|