Tachografy cyfrowe w samochodach ciężarowych

Tachograf cyfrowy to urządzenie rejestrujące, które stosowane jest w transporcie drogowym. Urządzenie to monitoruje m.in. pomiar prędkości, odległości i czasu przejazdu. Ponadto monitoruje też czynności wykonywane przez kierowcę oraz stan prowadzenia pojazdu. Kto i kiedy musi zainstalować taki tachograf w firmowym pojeździe? O czym należy pamiętać korzystając z tachografów?

Kiedy bez tachografu?

Zasadniczo montaż tachografów cyfrowych jest obowiązkowy w odniesieniu do samochodów ciężarowych zarejestrowanych na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej po dniu 1 maja 2006 r. Istnieją jednak pewne kategorie pojazdów, które wyłączone zostały spod obowiązku instalowania tego typu tachografów. Są to pojazdy:

• przeznaczone do przewozu rzeczy, gdy dozwolona maksymalna masa pojazdu, łącznie z przyczepami i naczepami, nie przekracza 3,5 tony,
   
• przeznaczone do przewozu osób, które ze względu na typ konstrukcyjny i wyposażenie nadają się do przewozu nie więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą i są do tego przeznaczone,
   
• których maksymalna dopuszczalna prędkość nie przekracza 30 km/h,
   
• używane do niehandlowych przewozów towarów w celach prywatnych,
   
• pomocy technicznej,
   
• przeznaczone do przewozu osób wykonywanego w ramach usług regularnych, których droga przebiegu nie przekracza 50 km,
   
• o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 7,5 tony, które używane są do niezarobkowego przewozu rzeczy.

Kalibracja tachografu

Obowiązkowo kalibrację tachografu cyfrowego trzeba przeprowadzać co 2 lata. Dodatkowo należy jej dokonać każdorazowo w sytuacji uszkodzenia tachografu bądź w razie jego wadliwego działania.

Wymagane jest przeprowadzenie pierwszej kalibracji tachografu w terminie maksymalnie 14 dni, licząc od momentu zarejestrowania pojazdu. Kalibrację przeprowadzić należy w serwisie fabrycznym posiadającym uprawnienia bądź też w dowolnie wybranym punkcie legalizacyjnym. W trakcie pierwszej kalibracji następuje personalizacja urządzenia poprzez wprowadzenie danych dotyczących: numeru rejestracyjnego, numeru VIN, danych warsztatu i serwisanta dokonującego kalibracji oraz informacji o dacie jej przeprowadzenia.

Kalibracji dokonywać mogą serwisy posiadające tzw. kartę warsztatową wydaną na podstawie zezwolenia Głównego Urzędu Miar.

Rodzaje kart do tachografów

Do tachografów cyfrowych wydawane są cztery rodzaje kart. Są to karty: przedsiębiorstwa, kierowcy, warsztatowa oraz kontrolna.

Dla przedsiębiorców posiadających pojazdy wyposażone w tachografy cyfrowe znaczenie mają dwa pierwsze rodzaje kart, czyli przedsiębiorstwa oraz kierowcy.

• Karta przedsiębiorstwa

Karta przedsiębiorstwa identyfikuje firmę i umożliwia m.in. dostęp do wszystkich danych umieszczonych w tachografie, związanych z daną firmą, w celu ich wyświetlenia, pobrania i drukowania. Za jej pomocą możliwe jest również blokowanie dostępu innej firmy do danych własnego przedsiębiorstwa.

Obowiązek jej posiadania spoczywa na przewoźnikach drogowych oraz na innych podmiotach wykonujących przewozy drogowe, będących właścicielami lub użytkownikami pojazdów samochodowych objętych obowiązkiem instalacji i użytkowania tachografu cyfrowego. Przy składaniu wniosku o jej wydanie konieczne jest dołączenie kopii dokumentu dopuszczającego do ruchu pojazd objęty obowiązkiem instalacji i użytkowania tachografu cyfrowego. Natomiast w sytuacji, gdy z dokumentu tego nie wynika prawo dysponowania tym pojazdem, dodatkowo należy załączyć kopię innego dokumentu potwierdzającego ten fakt.

• Karta kierowcy

Karta kierowcy umożliwia identyfikację kierowcy. Dzięki niej możliwe jest przypisanie do odpowiedniej osoby danych dotyczących przejazdów rejestrowanych przez moduł tachografu. Na tej karcie zapisywane są dane dotyczące przejazdów wykonanych przez określonego kierowcę.

O jej wydanie występuje kierowca i to on ponosi koszty związane z jej wydaniem. Możliwe jest dokonanie refundacji wydatków przez przedsiębiorcę. Karta wydawana jest na okres 5 lat, ale nie dłużej niż wynosi okres ważności prawa jazdy posiadanego przez kierowcę.

Pobieranie danych

Podmiot, który wykonuje przewozy drogowe, musi co najmniej raz na 90 dni pobierać dane z tachografów cyfrowych. Częściej trzeba tego dokonywać w sytuacji ryzyka ich utraty. W określonych przypadkach należy je pobierać natychmiastowo. Będzie to miało zastosowanie:

a) przed trwałym bądź okresowym przekazaniem pojazdu innemu podmiotowi,

b) w sytuacji wadliwego funkcjonowania bądź uszkodzenia tachografu cyfrowego, umożliwiających jednakże pobranie zarejestrowanych w nim danych,

c) w przypadku wycofania z użytkowania pojazdu z tachografem cyfrowym.

Dodatkowo dane pobiera się w wyznaczonym terminie w razie zażądania tego przez uprawnione organy administracji publicznej lub uprawnione podmioty.

Konieczne jest też pobieranie danych z kart kierowców. W tym przypadku dokonywać tego należy z częstotliwością co najmniej raz na 28 dni. Każdorazowo trzeba je pobrać przed ustaniem stosunku pracy danego kierowcy, przed upływem ważności karty kierowcy oraz przed upływem terminu rozwiązania umowy, na podstawie której świadczone były przewozy na rzecz podmiotu wykonującego przewozy drogowe. Należy to też uczynić w przypadku żądania przez uprawnione organy administracji publicznej lub uprawnione podmioty, a także w razie utraty ważności karty kierowcy. Ponadto w sytuacji zaistnienia ryzyka ich utraty pobierać trzeba je częściej.