Czy księgi rachunkowe w firmie może prowadzić księgowa na podstawie umowy zlecenia, czy są jakiekolwiek do tego przeciwwskazania? Nasza firma nie chce zatrudniać księgowej na umowę o pracę, a osoba chcąca prowadzić księgi na chwilę obecną nie planuje prowadzić działalności usługowej w formie biura rachunkowego.
Księgi rachunkowe jednostki może prowadzić osoba, z którą jednostka zawarła umowę zlecenia, przy czym umowa ta i świadczenie usług w związku z tą umową nie powinno wykazywać cech przypisywanych działalności gospodarczej. |
W świetle art. 11 ustawy o rachunkowości księgi rachunkowe są prowadzone przez jednostkę. Jednostka może także powierzyć prowadzenie ksiąg rachunkowych przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 76a ust. 3, lub przedsiębiorcy prowadzącemu działalność w tym zakresie z innego państwa członkowskiego w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. nr 47, poz. 278 ze zm.). Oznacza to, iż rachunkowość jednostki może być prowadzona przez:
|
Wzór umowy zlecenia jest dostępny w serwisie www.druki.gofin.pl |
Jeżeli pytająca jednostka nie chce zawierać umowy o pracę z osobą prowadzącą księgi rachunkowe, powinna zwrócić szczególną uwagę na treść zawartej umowy zlecenia, aby nie nosiła znamion umowy o pracę. Umowa zlecenia jest uregulowana w przepisach Kodeksu cywilnego. Przedmiotem takiej umowy jest wykonanie lub wykonywanie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej (art. 734 K.c.) lub faktycznej (art. 750 K.c.) dla dającego zlecenie. W przeciwieństwie do umów o pracę nie występuje tu podporządkowanie zleceniobiorcy poleceniom zleceniodawcy co do czasu i miejsca wykonywania powierzonych czynności. Oznacza to, iż zleceniobiorca decyduje, kiedy wykona powierzone zadanie (w ramach terminu określonego w umowie). Dla umowy cywilnoprawnej charakterystyczne jest, że zatrudnionego na jej podstawie nie dotyczą żadne ograniczenia w zakresie norm czasu pracy, godzin nadliczbowych, czy też liczby dni pracy. Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia jest zwykle wypłacane po wykonaniu zadania, chociaż przy umowach zawieranych na dłuższy okres strony mogą ustalić, że będzie wypłacane co miesiąc lub z inną częstotliwością (art. 735 i 744 K.c.). Po wykonaniu zlecenia wynagrodzenie przysługuje w pełnej wysokości, nawet jeśli w okresie realizacji umowy zleceniobiorca przez część miesiąca był na zwolnieniu lekarskim. Wynagrodzenie można obniżyć tylko wówczas, gdy zlecenie nie zostało w pełni wykonane.
Z punktu widzenia osoby prowadzącej księgi rachunkowe na umowę zlecenia istotne jest również, aby świadczenie usług w związku z tą umową nie wykazywało cech przypisywanych działalności gospodarczej. W takim przypadku bowiem osoba ta musiałaby zarejestrować działalność gospodarczą w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg oraz zawrzeć obowiązkowe ubezpieczenie OC za szkody wyrządzone w związku z tą działalnością. Działalnością gospodarczą według ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.) jest zarobkowa działalność m.in. usługowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły (zob. art. 2 tej ustawy). Najistotniejszą cechą działalności gospodarczej będzie w tej sytuacji element zorganizowania. Wykonywanie zlecenia ma bowiem najczęściej charakter zarobkowy, a jeżeli będzie dokonywane przez dłuższy czas – będzie mogło nosić także cechy ciągłości. O braku zorganizowania działalności będziemy zaś mówić, gdy to na zleceniodawcy będzie spoczywał obowiązek zorganizowania księgowości jednostki, całość prac będzie wykonywana przy użyciu majątku rzeczowego zleceniodawcy, a przede wszystkim to na niego będzie przerzucone ryzyko gospodarcze związane z wykonaniem czynności objętych umową.
Przypominamy, iż ustawa o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych – z dniem 10 sierpnia 2014 r. – wprowadziła zmiany w ustawie o rachunkowości, mające na celu ułatwienie dostępu do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Istotą zmian jest zniesienie obowiązku posiadania certyfikatu księgowego, wydawanego przez Ministra Finansów. Obecnie czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg może wykonywać praktycznie każda osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za określone przestępstwa, np. przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu czy obrotowi gospodarczemu. Nadal jednak, przedsiębiorcy prowadzący działalność z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg są zobowiązani do zawierania umów ubezpieczenia OC za szkody wyrządzone w związku z prowadzeniem tej działalności.
|