Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne  »   Nie każda niezapłacona przez przedsiębiorcę składka tak samo ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Nie każda niezapłacona przez przedsiębiorcę składka tak samo wpływa na emeryturę/rentę

Gazeta Podatkowa nr 53 (1719) z dnia 2.07.2020
Honorata Urbaniak

Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe osób prowadzących pozarolniczą działalność finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni. Przy ustalaniu prawa do świadczeń, np. emerytalno-rentowych, ma znaczenie sposób, w jaki przedsiębiorca wywiązuje się z nałożonego obowiązku. O ile w dobie COVID-19 zwolnienie z zapłaty składek, dokonane przez ZUS, nie wywoła negatywnych konsekwencji, to już w przypadku powstania zaległości składkowych jest inaczej.

Ogólne zasady

Prawo do emerytury według starych zasad i renty z tytułu niezdolności do pracy ustalane jest w oparciu o przebieg ubezpieczenia osoby zainteresowanej. Wśród okresów mających znaczenie przy ustalaniu prawa do tych świadczeń i ich wysokości uwzględnia się okresy:

  • składkowe, wymienione w art. 6 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2020 r. poz. 53 ze zm.), zwanej ustawą emerytalną i
     
  • nieskładkowe, o których mowa w art. 7 tej ustawy.

Okresy składkowe z reguły powiązane są z koniecznością opłacania składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Natomiast okresy nieskładkowe nie mają już takiego powiązania. Dlatego też przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

Trochę inaczej jest z emeryturą według nowych zasad. Przysługuje ona ubezpieczonym po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego wynoszącego 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Dla nabycia prawa do tej emerytury wystarczy udokumentowanie jakiegokolwiek wymiaru okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym albo ubezpieczeniu emerytalnemu. Emerytura ta stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Podstawa obliczenia emerytury to kwota:

  • składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury,
     
  • zwaloryzowanego kapitału początkowego,
     
  • środków zewidencjonowanych na subkoncie.

Zwolnienie z zapłaty składek a zaległości

Na zasadach przewidzianych w:

  • art. 31zo specustawy w sprawie COVID-19 (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.) oraz
     
  • art. 113 ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020 r. poz. 695), jak również
     
  • art. 69 ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020 r. poz. 875),

istniała możliwość skorzystania ze zwolnienia z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek za okres od marca do maja 2020 r.

Ustalając zasady zwolnienia z obowiązku opłacania należności składkowych zostały jednocześnie doprecyzowane kwestie związane z wpływem tych okoliczności na przyszłe świadczenia, w tym emerytalno-rentowe. W myśl art. 31zr ust. 1 specustawy w sprawie COVID-19, informacja o składkach na ubezpieczenie emerytalne:

  • osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących oraz
     
  • duchownych,

zwolnionych z obowiązku ich opłacania, ewidencjonowana jest na koncie ubezpieczonego jako składka wpłacona.

Ponadto w przypadku wymienionych osób, składki na ubezpieczenia społeczne, o których mowa w art. 31zo specustawy w sprawie COVID-19, zwolnione z obowiązku ich opłacania traktuje się jak składki opłacone, jeżeli przepisy uzależniają prawo lub wysokość świadczeń z ubezpieczeń społecznych od opłacenia składek (art. 31zs ust. 1 specustawy w spawie COVID-19).

Należy jednak pamiętać, że zwolnieniu z obowiązku opłacania podlegają należności z tytułu składek ustalone od obowiązującej daną osobę najniższej podstawy wymiaru tych składek.

Regulacje te czynią, że zwolnienie z zapłaty składek nie wpłynie w negatywny sposób na ustalanie prawa do świadczeń emerytalno-rentowych i ich wysokość. Natomiast okres, za który przedsiębiorca zalega z płatnościami składek emerytalnych i rentowych, dla celów ustalania prawa do świadczeń finansowanych z tych funduszy, będzie miał negatywne znaczenie. Zastosowanie tu będą miały ogólne zasady (patrz tabela).

Zwolnienie przedsiębiorcy z zapłaty składek a uprawnienia emerytalno-rentowe
Okoliczności Rodzaj świadczenia emerytalno-rentowego
Emerytura według
nowych zasad
Emerytura według starych zasad i renta
z tytułu niezdolności do pracy
Czynniki mające znaczenie przy ustalaniu prawa do świadczenia i jego wysokości Emerytura według nowych zasad przysługuje ubezpieczonemu po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.
Na wysokość nowej emerytury wpływa m.in. wartość składek emerytalnych odpowiednio zwaloryzowanych i zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego.
Jednym z warunków nabycia prawa do tych świadczeń jest udokumentowanie odpowiedniego łącznego okresu składkowego i nieskładkowego. Wymiar tego okresu w przypadku renty z tytułu niezdolności do pracy dodatkowo uzależniony został od wieku ubezpieczonego, w którym stał się on niezdolny do pracy.
Głównym okresem składkowym jest okres ubezpieczenia rozumiany przez art. 4 pkt 5 ustawy emerytalnej, jako okres:
- opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
- nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek, o którym mowa w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych.
Wpływ zwolnienia z zapłaty składek w oparciu o art. 31zo specustawy w sprawie COVID-19, a więc za okres od marca do maja 2020 r. W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących oraz duchownych:
- informacja o składkach na ubezpieczenie emerytalne ewidencjonowana jest na koncie ubezpieczonego jako składka wpłacona,
- składki na ubezpieczenia społeczne zwolnione z obowiązku ich opłacania traktuje się jak składki opłacone.
Przy obliczaniu emerytury według nowych zasad dla przedsiębiorcy zostaną uwzględnione składki emerytalne, z zapłaty których został on zwolniony. Składki te jako zewidencjonowane na koncie ubezpieczonego będą uwzględnione w podstawie obliczenia emerytury. Przy ustalaniu prawa i wysokości świadczeń okres, za który przedsiębiorca został zwolniony z obowiązku opłacania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, a więc również na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, traktuje się jako okres składkowy.
Zaległości przedsiębiorcy w opłacaniu składek Na koncie ubezpieczonego (przedsiębiorcy) ewidencjonuje się informacje o zwaloryzowanej wysokości składek na ubezpieczenie emerytalne, ale wpłaconych. Skoro składka nie została wpłacona, tym samym nie będzie brana pod uwagę przy ustalaniu wartości podstawy obliczenia emerytury. Przy ustalaniu prawa i wysokości świadczeń nie uwzględnia się okresu, za który nie zostały opłacone składki, mimo podlegania przez przedsiębiorcę obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (do 31 grudnia 1998 r.), jak również ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (od 1 stycznia 1999 r.) w tym okresie.
Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.