Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne  »   Odprawa dla przechodzącego na emeryturę
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Odprawa dla przechodzącego na emeryturę

Gazeta Podatkowa nr 38 (1600) z dnia 13.05.2019
Ewa Madejek

Każdemu pracownikowi przechodzącemu na emeryturę przysługuje odprawa pieniężna. Większość zatrudnionych jest uprawniona do odprawy emerytalnej na podstawie przepisów Kodeksu pracy. Natomiast pracownicy ze sfery budżetowej mają to świadczenie uregulowane w przepisach odrębnych, najczęściej w wyższej wysokości niż wynikająca z Kodeksu pracy. Także u pracodawców prywatnych odprawa emerytalna może zostać korzystniej ustalona niż kodeksowa.

Kodeksowa odprawa emerytalna

Odprawa emerytalna jest świadczeniem pieniężnym uregulowanym w art. 921 K.p. Stanowi on, że pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Pracownik nie nabędzie prawa do tej odprawy tylko wtedy, gdy już wcześniej otrzymał taką odprawę.

Dla uzyskania prawa do tego świadczenia wymagane jest, aby nabycie uprawnień emerytalnych było powiązane z rozwiązaniem umowy o pracę. W przeciwnym przypadku pracownik nie będzie miał prawa do odprawy. Tylko łączne spełnienie przesłanek określonych w art. 921 K.p. pozwala pracownikowi na nabycie prawa do tego świadczenia. W sytuacji gdy pracownik, pomimo nabycia prawa do emerytury, nadal pracuje, nie ma prawa do odprawy emerytalnej aż do czasu rozwiązania umowy o pracę w związku z przejściem na emeryturę. Jak wynika z orzecznictwa sądowego, dla nabycia prawa do odprawy emerytalnej istotna jest zmiana statusu z pracownika na emeryta. Jak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 marca 2010 r., sygn. akt II PK 239/09: "Decydujące znaczenie dla nabycia prawa do odprawy emerytalnej lub rentowej ma przejście na emeryturę lub rentę połączone z definitywnym ustaniem stosunku pracy, czyli zmiana pracowniczego statusu prawnego na status emeryta lub rencisty przez pracownika, który w związku z ustaniem stosunku pracy korzysta z uzyskanych uprawnień emerytalnych lub rentowych (...)".

Po przejściu na emeryturę pracownik-emeryt może ponownie nawiązać stosunek pracy z tym samym lub innym pracodawcą i nie wpływa to na jego prawo do odprawy, co wynika z wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 21 listopada 2012 r., sygn. akt III APa 12/12: "(...) status emeryta nie dyskwalifikuje z prawa do podjęcia ponownego zatrudnienia u tego samego, czy też innego pracodawcy. Zatem okoliczność ta nie może pozbawiać prawa do odprawy emerytalnej. (...)".


Kodeksowa odprawa emerytalna nie zależy od stażu pracy i przysługuje wszystkim pracownikom w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.


Biorąc pod uwagę przywołane przepisy, kodeksowa odprawa emerytalna jest świadczeniem obowiązkowym, przysługującym u wszystkich pracodawców. Tylko korzystniejsze uregulowania w tym zakresie w przepisach odrębnych lub zakładowych zwalniają pracodawcę z jej wypłaty.

Pracownicy sfery budżetowej

Pracownikami sfery budżetowej są m.in. pracownicy samorządowi, pracownicy urzędów państwowych czy nauczyciele. Ich zatrudnienie określają przepisy odrębne, takie jak ustawa o pracownikach samorządowych, Karta Nauczyciela czy ustawa o pracownikach urzędów państwowych. Tylko w zakresie nieuregulowanym tymi ustawami, do wymienionych grup pracowników stosuje się przepisy Kodeksu pracy.

I tak, pracownikom samorządowym przysługuje jednorazowa odprawa w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy na podstawie art. 36 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1260 ze zm.).

Do stażu pracy uprawniającego pracownika samorządowego do odprawy emerytalnej wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Podobnie jest z pracownikami urzędów państwowych. Na mocy art. 28 ust. 1 ustawy o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1915) urzędnicy państwowi przechodzący na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy mają prawo do odprawy emerytalno-rentowej.

Do okresu pracy w urzędach wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Odprawę emerytalną dla pracownika samorządowego, tak jak dla urzędnika państwowego, oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy (art. 38 ust. 4 ustawy o pracownikach samorządowych i art. 28 ust. 3 ustawy o urzędnikach państwowych).

Jeżeli chodzi o nauczycieli, to prawo do odprawy emerytalnej mają oni uregulowane w art. 87 Karty Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.). W myśl tej regulacji nauczycielowi przechodzącemu na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne przysługuje odprawa w wysokości:

1) 2-miesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia, jeżeli nauczyciel przepracował mniej niż 20 lat,

2) 3-miesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia, jeżeli nauczyciel przepracował co najmniej 20 lat.

W razie zbiegu prawa do wymienionych odpraw nauczycielowi przysługuje jedna odprawa - korzystniejsza. Przy ustalaniu jej wysokości stosuje się zasady obowiązujące dla obliczania ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Odprawa emerytalna nie przysługuje, jeśli nauczyciel otrzymał wcześniej odprawę z tytułu orzeczenia przez lekarza o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy (art. 87 ust. 1 w związku z art. 28 KN) lub jeśli jest zatrudniony w wymiarze niższym niż połowa obowiązującego wymiaru zajęć (art. 91b ust. 1 KN).

Odprawa emerytalno-rentowa
Lata pracy pracownika samorządowego
i urzędnika państwowego
Wysokość odprawy emerytalno-rentowej
po 10 latach pracy dwumiesięczne wynagrodzenie
po 15 latach pracy trzymiesięczne wynagrodzenie
po 20 latach pracy sześciomiesięczne wynagrodzenie

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Emerytury, renty, świadczenia przedemerytalne - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.