W myśl art. 39 K.p. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Brzmienie powołanego przepisu wskazuje, że tzw. ochrona przedemerytalna nie przysługuje w ogóle nauczycielom zatrudnionym na podstawie mianowania, ponieważ ustanawia zakaz wypowiadania wyłącznie umów o pracę. Takie stanowisko potwierdza m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 2 sierpnia 2012 r. (sygn. akt II PK 3/12). Ma ono zastosowanie zarówno w razie przechodzenia takiego nauczyciela na emeryturę w wieku powszechnym (60 lat kobiety, 65 lat mężczyźni), jak i bez względu na wiek w trybie art. 88 ustawy KN, wymagającego spełnienia kryterium stażu pracy.
Sygnalizujemy, że resort edukacji przyjął przeciwne stanowisko, przyznając ochronę przedemerytalną nauczycielom zatrudnionym na podstawie mianowania (por. odpowiedź MEN z 18 lipca 2017 r.).
Nie ma jednego stanowiska, co do tego, w jakim zakresie ochroną przedemerytalną są objęci nauczyciele pozostający w stosunkach pracy nawiązanych na mocy umów o pracę. Część ekspertów uważa, że treść art. 39 K.p. w zw. z art. 91c ust. 1 ustawy KN statuuje taką ochronę, nie stawiając dalszych warunków. Przyjmują oni ugruntowaną wykładnię wieku emerytalnego w rozumieniu tego przepisu, przez który rozumie się wiek powszechny i obniżony w odniesieniu do grup pracowników (w tym nauczycieli) wymienionych w art. 32 ustawy emerytalnej (por. m.in. wyrok SN z 10 października 2018 r., sygn. akt II PK 161/17). Naszym zdaniem, wykładnia ta jest prawidłowa. Takie stanowisko zajmuje również resort edukacji (por. odpowiedź MEN z 18 lipca 2017 r.). Z kolei zwolennicy poglądu ograniczenia ochrony przedemerytalnej uzasadniają go możliwością przejścia każdego nauczyciela na emeryturę po osiągnięciu wskazanego w art. 88 ustawy KN stażu pracy (30 lat lub 25 lat zatrudnienia, w tym 20 lat pracy w szczególnym charakterze, tj. nauczycielskiej, zgodnie z art. 86 ustawy KN i art. 32 ust. 2 pkt 5 ustawy emerytalnej). Uznają, że w razie korzystania z tego uprawnienia ochrona się nie należy ze względów funkcjonalnych, tj. braku przesłanki wieku, natomiast przysługuje - przy przechodzeniu na emeryturę w wieku powszechnym, ustalonym w art. 184 ustawy emerytalnej (por. wyrok SN z 5 lipca 2011 r., sygn. akt I PK 15/11).
 |
Karta Nauczyciela dostępna jest w serwisie www.przepisy.gofin.pl. |
Ochronę przedemerytalną wyłącza zastosowanie art. 20 ust. 1 ustawy KN (por. wyrok SN z 26 marca 2013 r., sygn. akt III PK 37/12). Przestaje ona działać także w razie uzyskania przez nauczyciela prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (art. 40 K.p.).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
