Za każdą godzinę pracy w porze nocnej pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia. Podstawę ustalenia tego dodatku stanowi minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku kalendarzowym. Jego wysokość zależy też od nominalnego wymiaru czasu pracy w danym miesiącu. W 2024 r. minimalne wynagrodzenie wzrasta dwukrotnie: od 1 stycznia 2024 r. wynosi 4.242 zł, a od 1 lipca 2024 r. będzie wynosiło 4.300 zł.
Niezależnie od tego, czy pracownik wykonuje pracę w porze nocnej okazjonalnie czy regularnie, przysługuje mu dodatek do wynagrodzenia. Porę nocną wyznacza w zakładzie pracodawca jako 8 godzin w przedziale pomiędzy godzinami 2100 a 700 (art. 1517 § 1 K.p.). W razie niewyznaczenia w zakładzie pory nocnej przyjmuje się, że obejmuje ona wszystkie 10 godzin w przedziale od 2100 do 700.
Z przepisów Kodeksu pracy wynika, że niektórzy z pracujących w nocy mogą się zaliczać do grupy "pracujących w nocy". Należą do nich pracownicy, których rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub których co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną. Czas pracy pracującego w nocy nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli wykonuje on prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. Przepis o nieprzekraczaniu 8 godzin pracy w nocy przez "pracujących w nocy" nie dotyczy:
Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 1518 § 1 K.p.). Jest to wysokość minimalna, a pracodawca w przepisach zakładowych może ustalić wyższą wysokość tych dodatków (przykład). Zasady ustalania dodatku za pracę w nocy określa § 4b rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia... (Dz. U. z 2017 r. poz. 927). Przepis ten przewiduje, że w celu obliczenia wysokości dodatku za pracę w nocy należy minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w danym roku podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Z tak obliczonej stawki godzinowej oblicza się dodatek w wysokości 20%.
|
Przykład Pracownik zatrudniony na pełny etat wykonuje też pracę w nocy. W maju 2024 r. zgodnie z rozkładem czasu pracy przepracował 40 godzin w porze nocnej. Wymiar czasu pracy w maju 2024 r. wynosi 160 godzin. Pracownikowi przysługuje tylko stałe miesięczne wynagrodzenie w kwocie 5.500 zł. Przy czym dodatki za pracę w nocy w zakładzie są ustalane w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z wynagrodzenia zasadniczego danego pracownika, a nie z minimalnego. Wszyscy pracownicy otrzymują wynagrodzenia zasadnicze wyższe od płacy minimalnej. Obliczenie wysokości dodatków za pracę w nocy w maju br.:
|
Stosowane w powołanym przepisie określenie "liczba godzin przypadająca do przepracowania w danym miesiącu" wyjaśnił Główny Inspektorat Pracy w piśmie z dnia 23 stycznia 2008 r. Stwierdził w nim, że przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu należy rozumieć obowiązujący wymiar czasu pracy obliczony zgodnie z art. 130 K.p. Zdaniem GIP nie stosuje się jako dzielnika liczby godzin wynikających z rozkładu czasu pracy danego pracownika ani liczby godzin faktycznie przez niego przepracowanych w danym miesiącu, tylko nominalną liczbę godzin do przepracowania, obliczoną zgodnie z art. 130 K.p.
Za pracę w nocy możliwa jest wypłata ryczałtu zamiast dodatków za tego rodzaju pracę. Dotyczy to jednak wyłącznie pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy (art. 1518 § 2 K.p.). Wysokość takiego ryczałtu zasadniczo powinna odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej.
| Wysokość dodatków za pracę w porze nocnej w 2024 r. | ||||
| Miesiąc | Wysokość minimalnego wynagrodzenia | Wysokość dodatku | Czas pracy | Wyliczenie |
| Styczeń | 4.242 zł | 5,05 zł | 168 godz. | (4.242 zł : 168 godz.) = 25,25 zł; 25,25 zł × 20% = 5,05 zł |
| Luty | 4.242 zł | 5,05 zł | 168 godz. | (4.242 zł : 168 godz.) = 25,25 zł; 25,25 zł × 20% = 5,05 zł |
| Marzec | 4.242 zł | 5,05 zł | 168 godz. | (4.242 zł : 168 godz.) = 25,25 zł; 25,25 zł × 20% = 5,05 zł |
| Kwiecień | 4.242 zł | 5,05 zł | 168 godz. | (4.242 zł : 168 godz.) = 25,25 zł; 25,25 zł × 20% = 5,05 zł |
| Maj | 4.242 zł | 5,30 zł | 160 godz. | (4.242 zł : 160 godz.) = 26,51 zł; 26,51 zł × 20% = 5,30 zł |
| Czerwiec | 4.242 zł | 5,30 zł | 160 godz. | (4.242 zł : 160 godz.) = 26,51 zł; 26,51 zł × 20% = 5,30 zł |
| Lipiec | 4.300 zł | 4,67 zł | 184 godz. | (4.300 zł : 184 godz.) = 23,37 zł; 23,37 zł × 20% = 4,67 zł |
| Sierpień | 4.300 zł | 5,12 zł | 168 godz. | (4.300 zł : 168 godz.) = 25,60 zł; 25,60 zł × 20% = 5,12 zł |
| Wrzesień | 4.300 zł | 5,12 zł | 168 godz. | (4.300 zł : 168 godz.) = 25,60 zł; 25,60 zł × 20% = 5,12 zł |
| Październik | 4.300 zł | 4,67 zł | 184 godz. | (4.300 zł : 184 godz.) = 23,37 zł; 23,37 zł × 20% = 4,67 zł |
| Listopad | 4.300 zł | 5,66 zł | 152 godz. | (4.300 zł : 152 godz.) = 28,29 zł; 28,29 zł × 20% = 5,66 zł |
| Grudzień | 4.300 zł | 5,38 zł | 160 godz. | (4.300 zł : 160 godz.) = 26,88 zł; 26,88 zł × 20% = 5,38 zł |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
