Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Umowy i płace  »   TARCZA Krótszy odpoczynek i niższa pensja w okresie epidemii
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

TARCZA
Krótszy odpoczynek i niższa pensja w okresie epidemii

Gazeta Podatkowa nr 30 (1696) z dnia 14.04.2020
Agata Barczewska

Jedną z podstawowych zasad prawidłowego organizowania czasu pracy jest zapewnienie pracownikowi odpowiedniego odpoczynku dobowego i tygodniowego. Jego długość wyznacza prawo pracy, które tylko w nielicznych przypadkach pozwala na skrócenie odpoczynku. Dotyczy to pogorszenia sytuacji ekonomicznej przedsiębiorcy z uwagi na epidemię COVID-19. Taka sytuacja pozwala również pracodawcy na obniżkę pensji.

Minimum odpoczynku

Kodeks pracy określa minimalną długość odpoczynku przysługującego pracownikom w ciągu doby i tygodnia. Odpoczynek dobowy musi trwać (nieprzerwanie) co najmniej 11 godzin w ramach doby pracowniczej. Odpoczynek tygodniowy zaś obejmuje co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, w ramach którego musi przypadać co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego (art. 132 § 1 i art. 133 § 1 K.p.).

Przepisy Kodeksu pracy przewidują pewne odstępstwa od wymogu zapewnienia pracownikom wskazanych powyżej odpoczynków. Pracownicy zarządzający zakładem pracy w imieniu pracodawcy oraz pracownicy biorący udział w akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii nie są objęci regulacją dotyczącą odpoczynku dobowego. Wymienionym grupom pracowników przysługuje jednak prawo do równoważnego okresu odpoczynku, udzielonego w danym okresie rozliczeniowym. Co do odpoczynku tygodniowego, to Kodeks pracy pozwala na jego skrócenie (nie więcej niż do 24 godzin) jedynie w odniesieniu do kadry zarządzającej, w razie konieczności udziału pracowników w akcji ratowniczej oraz przy zmianie pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę.

Wskazane ogólne zasady udzielania odpoczynku dobowego i tygodniowego mogą zostać zmodyfikowane przez pracodawcę, który zanotował spadek obrotów w wyniku COVID-19. Może on odejść od kodeksowych regulacji i skrócić odpoczynek dobowy i tygodniowy pracowników w oparciu o art. 15zf ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19... (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.), zwanej dalej ustawą o COVID-19. Przepis ten został dodany do tej ustawy na mocy nowelizacji z dnia 31 marca 2020 r. (Dz. U. poz. 568).

Mniej odpoczynku i niższe wynagrodzenie

Przedsiębiorcy, u których na skutek rozprzestrzeniania się epidemii COVID-19 nastąpił spadek obrotów gospodarczych, mogą skorzystać z rozwiązań przewidzianych w art. 15zf ustawy o COVID-19. Przy czym spadek obrotów musi osiągnąć wielkości procentowe określone w art. 15zf ust. 2 tej ustawy, pracodawca nie może też zalegać ze zobowiązaniami podatkowo-składkowymi do końca III kwartału 2019 r. (z wyjątkami wskazanymi w art. 15zf ust. 7 ustawy). Pracodawcy spełniający te warunki mogą na podstawie art. 15zf ust. 1 ustawy o COVID-19 ograniczyć nieprzerwany odpoczynek dobowy pracowników do nie mniej niż 8 godzin i odpoczynek tygodniowy do nie mniej niż 32 godzin (odpoczynek tygodniowy musi objąć co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego).

W przypadku skrócenia odpoczynku dobowego pracownikowi przysługuje równoważny okres odpoczynku, odpowiadający różnicy między pełnym (11 godz.) a skróconym odpoczynkiem. Ten równoważny odpoczynek powinien być udzielony w okresie nie dłuższym niż 8 tygodni.

Innym rozwiązaniem przewidzianym dla przedsiębiorców zmagających się z trudnościami w związku z epidemią, jest możliwość wprowadzenia równoważnego systemu czasu pracy i/lub zastosowania mniej korzystnych warunków zatrudnienia niż wynikające z umowy o pracę. Podstawą prawną tych rozwiązań jest porozumienie między pracodawcą a przedstawicielami strony pracowniczej (patrz tabela). W zakresie i przez czas określony w tym porozumieniu nie stosuje się warunków zatrudnienia (głównie płacowych) wynikających z układu zbiorowego pracy (art. 15zf ust. 6 ustawy o COVID-19).

Należy zauważyć, że wskazana regulacja nie wspomina o regulaminach zakładowych, m.in. o regulaminie wynagradzania. Może więc powstać wątpliwość, czy porozumienie może dotyczyć niestosowania warunków płacowych wynikających z tego regulaminu. Pracodawca może jednak w każdym przypadku (w razie pogorszenia sytuacji ekonomicznej) skorzystać z ogólnych regulacji Kodeksu pracy, przewidujących możliwość - w art. 91art. 231a K.p. - zawieszenia zakładowych warunków płacowych.

Tryb wprowadzenia krótszego odpoczynku, systemu równoważnego i obniżenia wynagrodzenia w związku z COVID-19
Zastosowane rozwiązanie Tryb wprowadzenia
Skrócenie odpoczynku dobowego i/lub tygodniowego Jednostronna decyzja pracodawcy. Dla celów dowodowych celowe jest, aby została sformułowana na piśmie, np. w drodze wewnętrznego zarządzenia.
Wprowadzenie równoważnego systemu czasu pracy Porozumienie zawarte między pracodawcą a:
- organizacjami związkowymi reprezentatywnymi w rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2 ustawy o związkach zawodowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 263), z których każda zrzesza co najmniej 5% pracowników zatrudnionych u pracodawcy, albo
- organizacjami związkowymi reprezentatywnymi w rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2 ww. ustawy - jeżeli u pracodawcy nie działają reprezentatywne zakładowe organizacje związkowe zrzeszające co najmniej 5% pracowników zatrudnionych u pracodawcy, albo
- zakładową organizacją związkową - jeżeli u pracodawcy działa jedna organizacja związkowa, albo
- przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
Wprowadzenie mniej korzystnych warunków zatrudnienia Porozumienie zawarte w trybie analogicznym jak przy wprowadzeniu równoważnego systemu czasu pracy.
Uwaga! Pracodawca przekazuje kopię porozumienia właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 5 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.)

Umowy i płace - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.