Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Umowy i płace  »   Praca ponad normę zbilansowana dodatkiem
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Praca ponad normę zbilansowana dodatkiem

Gazeta Podatkowa nr 69 (1214) z dnia 27.08.2015
Agata Barczewska

Za pracę w godzinach nadliczbowych pracodawca ma do wyboru dwie formy rekompensaty - czas wolny albo dodatek do wynagrodzenia. Czasami wybór jest zawężony wyłącznie do wypłaty dodatku, jak ma to miejsce w przypadku nadgodzin z przekroczenia normy średniotygodniowej. Niezależnie jednak od tego, jakiego rodzaju nadgodziny są rekompensowane wypłatą dodatku, zasady jego obliczania są takie same.

Normalne wynagrodzenie razem z premią

Za każdą godzinę pracy nadliczbowej w pierwszej kolejności należy wypłacić normalne wynagrodzenie za pracę. Jej nadliczbowy charakter nie zmienia bowiem faktu, że jest to zwyczajna godzina pracy, za którą, zgodnie z ogólnymi zasadami, należy się wynagrodzenie wynikające z umowy o pracę. Dopiero dodatek za nadgodziny (lub czas wolny) stanowi właściwą rekompensatę za pracę ponad normy czasu pracy lub przedłużony wymiar dobowy.

Zasady wyliczania tego dodatku z uwagi na to, że jest to składnik poboczny pensji, a nie "główne" wynagrodzenie za pracę, różni się od ustalania normalnej stawki za nadgodziny. W praktyce pewna trudność na etapie obliczania normalnego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe wiąże się z brakiem ustawowej definicji tego wynagrodzenia. Kwestia ta była jednak przedmiotem orzecznictwa Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 22 czerwca 2011 r., sygn. akt II PK 3/11, SN stwierdził, że: "Przez »normalne wynagrodzenie«, o którym mowa w art. 1511 § 1 zdanie pierwsze k.p., należy rozumieć takie wynagrodzenie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie, a więc obejmuje ono zarówno wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania, jak i dodatkowe składniki wynagrodzenia o charakterze stałym, jeżeli na podstawie obowiązujących w zakładzie pracy przepisów płacowych pracownik ma prawo do takich dodatkowych składników". Tak więc normalne wynagrodzenie za nadgodziny obejmuje wszystkie stale otrzymywane składniki, do których pracownik ma prawo na mocy umowy o pracę, regulaminu wynagradzania lub układu zbiorowego pracy. Przy czym wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania pracownika, określone stawką godzinową lub miesięczną to, zdaniem Sądu, stawka wynagrodzenia zasadniczego ustalona przez strony w umowie o pracę lub w innym akcie będącym podstawą nawiązania stosunku pracy.

Do normalnego wynagrodzenia nie zalicza się premii uznaniowych (które w istocie są nagrodami), gdyż co do zasady nie mają one charakteru stałego, a ich wypłata zależy od spełnienia warunków o charakterze subiektywnym. Nie są uwzględniane w podstawie również dodatki za pracę w godzinach nocnych. Ich celem jest zrekompensowanie uciążliwości pracy w nocy, nie są więc normalnym wynagrodzeniem za pracę, przysługującym za sam fakt jej świadczenia.

Podstawą dodatku tylko zasadnicze

Podstawą do wyliczenia dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych jest wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną. Jeśli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - jest to 60% wynagrodzenia (art. 1511 § 3 K.p.). W pojęciu wynagrodzenia pracownika wynikającego z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną nie mieszczą się żadne dodatki (uchwała SN z dnia 3 kwietnia 2007 r., sygn. akt II PZP 4/07).

Metodyka obliczania dodatku do wynagrodzenia za pracę nadliczbową wynika z § 4 i 4a rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań... (Dz. U. z 1996 r. nr 62, poz. 289 ze zm.). W zakresie obliczania dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych odsyła ono do metody ustalania wynagrodzenia urlopowego, wynikającej z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.). Uwzględniając metodykę przyjętą w rozporządzeniu urlopowym, w celu obliczenia dodatku za jedną godzinę nadliczbową:

  • według składników wynagrodzenia określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości - należy tę stawkę podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu (chodzi tu o nominalny wymiar czasu pracy),
     
  • według zmiennych składników wynagrodzenia - wynagrodzenie ustalone według zasad jak za urlop wypoczynkowy dzieli się przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w okresie, z którego ustala się to wynagrodzenie (przykład).

Przy obliczaniu dodatku za godziny nadliczbowe z przekroczenia przeciętnej normy tygodniowej w okresie rozliczeniowym dłuższym niż miesiąc, w celu jego wyliczenia ze stałej stawki miesięcznej, należy tę stawkę podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w ostatnim miesiącu okresu.

Przykład

Pracownik zatrudniony w podstawowej organizacji czasu pracy od poniedziałku do piątku po 8 godzin na dobę otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 16 zł na godzinę. Przysługuje mu też premia regulaminowa oraz stały dodatek funkcyjny w kwocie 150 zł. W lipcu 2015 r. pracownik otrzymał premię w wysokości 210 zł. Przepracował w tym miesiącu zgodnie z rozkładem 184 godziny oraz 8 godzin nadliczbowych z przekroczenia dobowego, przypadających w porze dziennej. Pracownik nabył prawo do normalnego wynagrodzenia za nadgodziny, które wystąpiły w lipcu br. w kwocie 143,68 zł, zgodnie z wyliczeniem:

(150 zł + 210 zł) : 184 godz. (nominalny wymiar czasu pracy w lipcu br.) = 1,96 zł,

16 zł + 1,96 zł = 17,96 zł,

17,96 zł × 8 godz. = 143,68 zł.

Wysokość dodatku za nadgodziny:

16 zł × 50% = 8 zł,

8 zł × 8 godz. = 64 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Umowy i płace - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.