Zatrudniamy pracownika, który przez kilka miesięcy był niezdolny do pracy z powodu choroby. Po powrocie do pracy przedłożył orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Lekarz medycyny pracy wyraził zgodę na jego powrót na dotychczasowe stanowisko, z tym że obecnie pracownik wykonuje pracę po 7 godzin na dobę i 35 godzin na tydzień. Czy mamy obowiązek podwyższyć jego wynagrodzenie?
W zależności od rodzaju stawki może to być konieczne.
Pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości (art. 183c § 1 K.p.). Pracownik z niepełnosprawnością, objęty obniżonymi normami czasu pracy, korzysta jednak z nadzwyczajnej reguły ochronnej.
| Ważne: Stosowanie obniżonych norm czasu pracy wobec pracownika z niepełnosprawnością nie może powodować obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości. |
Z kolei godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadające osobistemu zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy przejściu na obniżone normy czasu pracy, ulegają podwyższeniu w stosunku, w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar czasu pracy do tych norm. Tak stanowi art. 18 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573), dalej ustawy o rehabilitacji.
Zwracamy uwagę! Sąd Najwyższy w uchwale z 18 kwietnia 2000 r. (sygn. akt III ZP 6/00, OSNP 2000/20/740) wyjaśnił, że: "(...) Stosowanie skróconych norm czasu pracy może mieć miejsce już w chwili zatrudnienia pracownika (niepełnosprawnego, zaliczonego do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności), ale może stać się aktualne dopiero w czasie trwania stosunku pracy (zatrudnienie niepełnosprawnego, którego zaliczono do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w czasie trwania zatrudnienia). Miesięczna stawka wynagrodzenia zasadniczego jest zatem taka sama, niezależnie od tego, czy skrócone normy obowiązywały od początku zatrudnienia, czy wprowadzono je w czasie trwania stosunku pracy. (...)".
| Przykład |
Pracodawca zatrudnia pracownika, który 16 sierpnia br. przedłożył orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Od tego dnia pracuje on w skróconych normach czasu pracy, tj. 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Dotychczas pracownik był wynagradzany stawką godzinową w wysokości 19 zł/godz. Stosunek powszechnej normy dobowej do skróconej wynosi 1,143 (8 godz. : 7 godz.), a zatem stawka godzinowa po przeliczeniu (od 16 sierpnia br.) wynosi 21,72 zł (19 zł x 1,143).
| Przykład |
Zakładamy, że pracownikowi wymienionemu w poprzednim przykładzie przysługuje stała stawka miesięczna, tj. 4.200 zł. Przejście na obniżone normy czasu pracy nie wpłynęło na jej wysokość.
Analogiczne wnioski przedstawił Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy w stanowisku z 29 sierpnia 2014 r. w sprawie wykładni przepisów ustawy o rehabilitacji (znak GNP-306-023-102-1/14), będącym odpowiedzią na pytanie Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.
2) Czy podwyższenie godzinowej stawki wynagrodzenia wymaga aneksowania umowy?
W myśl art. 18 ustawy o rehabilitacji, stawki godzinowe ulegają podwyższeniu przy przejściu na obniżone normy. Brzmienie przepisu prowadzi do wniosku, iż przewidziany w nim skutek ma charakter jednorazowy oraz powstaje z mocy prawa. Jednak zgodnie z przepisami kodeksowymi, wygrodzenie za pracę stanowi istotny i konieczny element (warunek) umowy o pracę (art. 29 § 1 pkt 3 K.p.). Można go zmienić za pomocą wypowiedzenia zmieniającego lub niebudzącego wątpliwości porozumienia stron, tzw. aneksu do umowy. Przy czym zmiany na korzyść mogą wejść w życie także na skutek zgody dorozumianej, tj. przykładowo przez pobieranie podwyższonego wynagrodzenia (art. 11 i art. 42 § 1 K.p. oraz postanowienie SN z 25 kwietnia 2019 r., sygn. akt I PK 123/18 i wyrok SN z 21 października 2003 r., sygn. akt I PK 512/02, OSNP 2004/22/380).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
