Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Procedura podatkowa  »   Egzekucja (nie zawsze) wydłuża termin przedawnienia podatku
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Egzekucja (nie zawsze) wydłuża termin przedawnienia podatku

Gazeta Podatkowa nr 88 (1963) z dnia 3.11.2022
Małgorzata Żujewska

Zajęcie majątku podatnika powoduje przerwanie biegu terminu przedawnienia egzekwowanego podatku. Urzędy skarbowe pod koniec roku - chcąc zapobiec przedawnieniu - intensyfikują więc działania mające na celu ściągnięcie zaległych danin. Przerwanie biegu terminu przedawnienia podatku nie nastąpi, gdy okaże się, że egzekucja jest prowadzona w oparciu o wadliwą decyzję lub błędnie sporządzoną deklarację podatkową.

Przerwany termin

Przedawnienie zobowiązania podatkowego następuje zasadniczo po 5 latach, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego daje urzędowi skarbowemu więcej czasu na jego dochodzenie.

Zastosowanie środka egzekucyjnego - zajęcie składników mienia podatnika, np. pensji, konta bankowego, ruchomości - powoduje przerwanie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Stanowi tak art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej. Termin przedawnienia zaczyna biec po przerwaniu na nowo od dnia następującego po dniu, w którym został zastosowany środek egzekucyjny. Liczy się go od tego momentu od początku.

Zastosowanie środka egzekucyjnego oraz zawiadomienie o tym podatnika mogą być dokonane w różnym czasie, ale obie te czynności muszą nastąpić przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Wadliwa decyzja

Zajęcie mienia nie powoduje przerwania biegu terminu przedawnienia, gdy okaże się, że podstawą prowadzenia postępowania egzekucyjnego była wadliwa decyzja.

Takie stanowisko zostało wypracowane na podstawie dwóch uchwał NSA. Uchwała z dnia 28 kwietnia 2014 r., sygn. akt I FPS 8/13, dotyczyła skutków uchylenia postanowienia o nadaniu nieostatecznej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności. Konsekwencją uchylenia tego postanowienia jest umorzenie wszczętego na jego podstawie postępowania egzekucyjnego. Należność wynikająca z decyzji opatrzonej rygorem natychmiastowej wykonalności przestaje być bowiem wymagalna. Następstwem umorzenia postępowania egzekucyjnego jest uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych, także w zakresie przerwania biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (w mocy pozostają jedynie prawa osób trzecich nabyte na skutek tych czynności). W uchwale z dnia 26 lutego 2018 r., sygn. akt I FPS 5/17, NSA orzekł natomiast, że uchylenie ostatecznej decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania unicestwia skutek zastosowania środków egzekucyjnych w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Zastosowanie środka egzekucyjnego w celu pobrania kwoty stanowiącej ostatecznie nienależny podatek nie może powodować przerwania biegu terminu przedawnienia.

Najnowsze orzecznictwo idzie jeszcze dalej. Sądy administracyjne orzekają, że podatnik nie może ponosić negatywnych konsekwencji wydania wadliwej decyzji niezależnie do tego, czy została ona wyeliminowana z obrotu prawnego w toku postępowania egzekucyjnego czy już po ściągnięciu wynikającego z niej podatku. Uchylenie takiej decyzji oznacza obalenie domniemania jej zgodności z prawem. Nie mogła być zatem podstawą wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Zajęcie mienia podatnika w celu ściągnięcia kwoty stanowiącej ostatecznie nienależny podatek nie powoduje przerwania biegu terminu przedawnienia. Sytuacja prawna podatników nie może być różnicowana na podstawie kryterium majątkowego oraz ze względu na szybkość działania wierzyciela podatkowego i organu egzekucyjnego. Naruszenie prawa przez organy podatkowe nie powinno być premiowane dłuższym okresem dochodzenia zapłaty danin (por. wyrok NSA z dnia 28 lipca 2021 r., sygn. akt III FSK 178/21).

Korekta deklaracji

Egzekucję administracyjną stosuje się do zobowiązań wynikających nie tylko z decyzji, ale także deklaracji (zeznań podatkowych) złożonych przez podatnika.

Podatki takie, jak VAT, PIT czy CIT, są rozliczane na zasadzie samoobliczenia. Oznacza to, że podatnik sam określa wysokość zobowiązania podatkowego i wykazuje je w składanej deklaracji. Kwota ta jest podatkiem do zapłaty. Urząd skarbowy ma jednak prawo sprawdzić prawidłowość wyliczeń dokonanych przez podatnika. Wymiar podatku odbywa się w postępowaniu podatkowym, w formie decyzji. W przypadku gdy organ podatkowy stwierdzi, że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż podana w deklaracji lub nie wykazano powstałego zobowiązania podatkowego, zapada decyzja określająca jego wysokość. Jeżeli okaże się, że w złożonej deklaracji nie wykazano lub podano nieprawidłową kwotę zwrotu podatku, podatku naliczonego przeniesionego do rozliczenia lub nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług do odliczenia w następnych okresach rozliczeniowych, wydawana jest decyzja określająca prawidłową wysokość tych należności.

Deklaracja może być podstawą wystawienia tytułu wykonawczego i wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Sądy administracyjne przyjmują jednak - na podstawie wspomnianych uchwał - że korekta rozliczenia dokonana w trakcie postępowania egzekucyjnego wywołuje takie same skutki jak uchylenie wadliwej decyzji. Dane wykazane w deklaracji korygującej zastępują dane podane w deklaracji korygowanej. Tym samym w momencie złożenia korekty wcześniejsze rozliczenie traci byt prawny. Skoro uchylenie decyzji stanowiącej podstawę egzekucji administracyjnej przesądza o tym, że prowadzenie egzekucji w oparciu o tę decyzję było niezgodne z prawem, to tak samo należy oceniać skorygowaną deklarację, szczególnie w sytuacji gdy organ podatkowy nie kwestionuje wysokości zobowiązania podatkowego wykazanego w poprawionym rozliczeniu. Nienależny podatek nie powinien być egzekwowany bez względu na to, czy jego wysokość wynika z decyzji czy z deklaracji wyeliminowanych z obrotu prawnego. W obu przypadkach upada podstawa prawna egzekucji administracji - i to ze skutkiem wstecz, co oznacza, że zastosowane środki egzekucyjne nie doprowadziły do przerwania biegu terminu przedawnienia podatku (por. wyrok NSA z dnia 23 czerwca 2022 r., sygn. akt III FSK 19/22).

Środki egzekucyjne stosowane w egzekucji administracyjnej dotyczącej należności pieniężnej to zajęcie:

- pieniędzy,
- wynagrodzenia za pracę,
- świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego, a także renty socjalnej,
- rachunków bankowych,
- innych wierzytelności pieniężnych,
- praw z instrumentów finansowych w rozumieniu przepisów o obrocie instrumentami finansowymi, zapisanych na rachunku papierów wartościowych lub innym rachunku, oraz wierzytelności z rachunku pieniężnego służącego do obsługi takich rachunków,
- papierów wartościowych niezapisanych na rachunku papierów wartościowych,
- praw majątkowych zarejestrowanych w rejestrze akcjonariuszy,
- weksla,
- autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych oraz praw własności przemysłowej,
- udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,
- pozostałych praw majątkowych,
- ruchomości,
- nieruchomości.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.)

Procedura podatkowa - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.