Znajomość zasad obliczania terminów to warunek prawidłowego składania deklaracji i zeznań podatkowych, zapłaty podatków czy wnoszenia podań do organów administracji skarbowej. Terminy podatkowe są ustalane w dniach, miesiącach i latach. Konsekwencji spóźnienia można uniknąć - ale tylko w wyjątkowych sytuacjach - dzięki odroczeniu lub przywróceniu terminu.
Terminy podatkowe są formułowane na dwa sposoby: jako określony dzień w roku albo jako kończące się z upływem pewnego okresu.
Terminy zaliczane do pierwszej grupy wskazują dzień, przed upływem którego należy wywiązać się z obowiązku wynikającego z przepisów prawa podatkowego. W ten sposób określa się zasadniczo terminy składania deklaracji i zapłaty podatków, np. JPK_V7M przesyła się do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, PIT-36 za dany rok podatkowy składa się od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, PIT-11 za dany rok podatkowy przekazuje się do urzędu skarbowego do 31 stycznia następującego po roku podatkowym.
Terminy z drugiej grupy kończą się po upływie pewnej liczby dni, tygodni, miesięcy lub lat. Zasady ich obliczania wynikają z art. 12 § 1-4 Ordynacji podatkowej. Termin określony w dniach upływa o północy ostatniego dnia z wyznaczonej liczby dni. Uwzględnia się dni robocze i wolne od pracy. Jeżeli początkiem jest jakieś zdarzenie, np. doręczenie pisma, w wyliczeniach pomija się dzień wystąpienia tego zdarzenia. Termin biegnie od dnia następującego po tym zdarzeniu (przykład 1). Termin określony w tygodniach mija z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu. Termin ustalony w miesiącach kończy się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca (przykład 2). Termin w latach upływa z tym dniem w ostatnim roku, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim roku nie było - w dniu poprzedzającym bezpośrednio ten dzień.
Niekiedy na wykonanie danej czynności można zyskać nawet kilka dodatkowych dni.
W przypadku gdy ostatni dzień terminu wypada w sobotę, niedzielę lub święto będące dniem ustawowo wolnym od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych (przykład 3). Wskazuje tak art. 12 § 5 Ordynacji podatkowej. Świętami ustawowo wolnymi od pracy są: 1 stycznia (Nowy Rok), 6 stycznia (Święto Trzech Króli), pierwszy i drugi dzień Wielkiej Nocy, 1 maja (Święto Pracy), 3 maja (Święto Narodowe Trzeciego Maja), pierwszy dzień Zielonych Świątek, dzień Bożego Ciała, 15 sierpnia (Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny), 1 listopada (Wszystkich Świętych), 11 listopada (Narodowe Święto Niepodległości), 24, 25 i 26 grudnia (Wigilia i Święta Bożego Narodzenia).
Przesunięcie na pierwszy dzień roboczy ostatniego dnia terminu wypadającego w sobotę, niedzielę lub święto będące dniem ustawowo wolnym od pracy jest wykluczone, jeżeli ustawy podatkowe stanowią inaczej. Taki wyjątek dotyczy m.in. składania informacji kwartalnej przez polskiego podatnika VAT korzystającego ze zwolnienia SME (art. 113b ust. 14 pkt 1 ustawy o VAT), a także składania deklaracji VAT przez podatników zidentyfikowanych na potrzeby procedury unijnej (art. 130c ust. 3 ustawy o VAT) oraz podmiotów zagranicznych zidentyfikowanych na potrzeby procedury nieunijnej (art. 133 ust. 2a ustawy o VAT). Informację kwartalną przekazuje się w terminie miesiąca od końca danego kwartału. Wspomniane deklaracje VAT składa się za okresy kwartalne do końca miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. Terminy te upływają również wtedy, gdy ostatni dzień przypada na sobotę, niedzielę lub święto będące dniem ustawowo wolnym od pracy.
Ministerstwo Finansów chce doprecyzować przepis dotyczący wydłużenia terminu upływającego w sobotę, niedzielę lub święto będące dniem ustawowo wolnym od pracy.
Wątpliwości budzi stosowanie tych regulacji do obliczania końca terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Sądy administracyjne przyjmują najczęściej literalną wykładnię art. 12 § 5 Ordynacji podatkowej, uznając, że przepis ten odnosi się do terminów procesowych i materialnych, w tym do terminu przedawnienia podatku (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 6 listopada 2013 r., sygn. akt I SA/Łd 737/13). Przyjęcie takiej interpretacji oznacza przesunięcie - wydłużenie - terminu przedawnienia podatku upływającego w dniu wolnym od pracy, a w konsekwencji jeszcze w następnym dniu po dniu lub dniach wolnych od pracy dozwolone jest zawieszenie lub przerwanie biegu terminu przedawnienia podatku. Resort finansów proponuje, aby możliwość przesunięcia ostatniego dnia terminu przypadającego na sobotę, niedzielę lub święto będące dniem ustawowo wolnym od pracy na pierwszy dzień roboczy dotyczyła tylko terminów do wykonania czynności, np. złożenia deklaracji, zapłaty podatku czy wniesienia odwołania od decyzji. Termin przedawnienia zobowiązania podatkowego nie jest terminem do wykonania czynności i nie podlegałoby takiemu wydłużeniu.
Opisane rozwiązanie zostało przewidziane w projekcie z dnia 26 marca 2025 r. ustawy zmieniającej Ordynację podatkową (druk nr UD196 z wykazu RCL). Projekt jest na etapie opiniowania (stan na dzień oddania GP do druku).
Podatnicy nie zawsze są w stanie dotrzymać ustawowych terminów. Sposobami na uniknięcie negatywnych skutków spóźnienia jest odroczenie lub przywrócenie terminu.
Odroczeniu podlegają terminy materialnoprawne. Wyjątki w tej kwestii przedstawiono w ramce. Odroczenie terminu płatności podatku lub odroczenie zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę następuje na podstawie art. 67a i art. 67b Ordynacji podatkowej. Inne terminy materialnoprawne wynikające z przepisów prawa podatkowego, np. do złożenia zeznania podatkowego, podlegają odroczeniu na podstawie art. 48 Ordynacji podatkowej. Urząd skarbowy może odroczyć termin (który jeszcze nie upłynął) na wniosek podatnika. Nie zrobi tego z własnej inicjatywy (z urzędu). Przesłanką odroczenia terminu jest ważny interes podatnika lub interes publiczny. Podatnik powinien wykazać, co i dlaczego przemawia za wyznaczeniem innej - indywidualnej - daty dopełnienia określonego obowiązku podatkowego. Dobrze jest dołączyć potwierdzające to dowody.
Osoby i podmioty prowadzące działalność gospodarczą, a ubiegające się o odroczenie terminu płatności podatku lub odroczenie zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, są zobligowane do spełnienia dodatkowych wymogów. W ich przypadku brane są pod uwagę również regulacje dotyczące pomocy publicznej. Przedsiębiorcy mogą otrzymać ulgę: niestanowiącą pomocy publicznej, stanowiącą pomoc de minimis (w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis) lub stanowiącą pomoc publiczną na cele wskazane w art. 67b § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej. Podatnik musi określić we wniosku, o jaką ulgę się ubiega, a także przedłożyć wymagane w związku z tym dokumenty.
Terminy procesowe, np. do wniesienia odwołania od decyzji urzędu skarbowego, mogą być natomiast po ich upływie przywrócone. Wskazuje tak art. 162 § 4 Ordynacji podatkowej. Podstawą uruchomienia postępowania w tej sprawie jest wniosek zainteresowanego. Wnioskodawca musi w nim uprawdopodobnić, że nie ponosi winy za spóźnienie. Powinien wykazać, że wykonanie danej czynności na czas było niemożliwe z przyczyn od niego niezależnych, np. z powodu nagłej hospitalizacji, powodzi, pożaru. Podanie trzeba złożyć w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi. Termin ten nie podlega przywróceniu. Jednocześnie ze złożeniem podania należy dopełnić czynności, która nie została wykonana w wymaganym czasie, np. do wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji powinno być dołączone odwołanie.
Należy wspomnieć o wyjątku - terminie zgłoszenia zastrzeżeń lub wyjaśnień do sporządzonego przez urząd skarbowy protokołu kontroli podatkowej. Można je wnieść w ciągu 14 dni od dnia doręczenia protokołu kontrolowanemu. Termin ten nie jest jednoznacznie kwalifikowany w orzecznictwie sądów administracyjnych. Jedne składy orzekające uznają go za termin procesowy (por. wyrok NSA z dnia 23 listopada 2012 r., sygn. akt II FSK 723/11), inne - za termin materialny (por. wyrok NSA z dnia 6 października 2017 r., sygn. akt II FSK 2445/15). Niezależnie jednak od tego, jaką kwalifikację się przyjmie, termin wniesienia zastrzeżeń lub wyjaśnień do protokołu kontroli podatkowej nie podlega ani odroczeniu, ani przywróceniu (por. wyrok NSA z dnia 24 października 2018 r., sygn. akt II FSK 2312/18). Art. 292 Ordynacji podatkowej, który wskazuje przepisy mające zastosowanie do kontroli podatkowej, nie odsyła do rozdziału 4 działu III Ordynacji podatkowej zawierającego regulacje o odroczeniu terminu (tj. art. 48 Ordynacji podatkowej) ani do rozdziału 7 działu IV Ordynacji podatkowej odnoszącego się do przywrócenia niedotrzymanego terminu (tj. art. 162 Ordynacji podatkowej).
|
Przykład 1 Kontrahent spółki z o.o. wystawił fakturę dotyczącą transakcji o wartości przekraczającej 15.000 zł. Faktura została opłacona przelewem na podany rachunek bankowy. Nie figuruje on w Wykazie podatników VAT. Spółka z o.o. musi złożyć zawiadomienie ZAW-NR w terminie 7 dni od dnia zlecenia przelewu na rachunek bankowy kontrahenta nieznajdujący się w dniu zlecenia przelewu w Wykazie podatników VAT. Zlecenie przelewu zostało złożone 23 czerwca 2025 r. Termin złożenia zawiadomienia ZAW-NR upłynie 30 czerwca 2025 r.
Podatnik wykazał nadpłatę podatku dochodowego w PIT-37 za 2024 r. Zeznanie podatkowe złożył w urzędzie skarbowym w formie papierowej 15 kwietnia 2025 r. Termin zwrotu nadpłaty podatku dochodowego, wynoszący w takim przypadku 3 miesiące od dnia złożenia zeznania podatkowego, upłynie 15 lipca 2025 r. Dniem zwrotu nadpłaty podatku przelewem jest dzień obciążenia rachunku bankowego urzędu skarbowego na podstawie polecenia przelewu. W przypadku otrzymania nadpłaty przekazem pocztowym jest to dzień jego nadania, a w razie odebrania gotówki w kasie - dzień wypłacenia kwoty nadpłaty lub postawienia jej do dyspozycji podatnika w kasie.
Podatnik, którego rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym, ma obowiązek złożyć informację o umowie zawartej z nierezydentem ORD-U za 2024 r. Musi to zrobić w terminie 11 miesięcy, licząc od zakończenia roku podatkowego, tj. od 31 grudnia 2024 r. Termin ten upływa 30 listopada 2025 r. (listopad nie ma 31. dnia), ale w związku z tym, że dzień ten jest niedzielą, ostatni dzień złożenia przez podatnika informacji ORD-U za 2024 r. przesuwa się na poniedziałek 1 grudnia 2025 r. |
|
Odroczeniu nie podlegają terminy:
|
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.)
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2025 r. poz. 775)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
