Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Procedura podatkowa  »   Urzędy skarbowe z większym dostępem do kont obywateli
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Urzędy skarbowe z większym dostępem do kont obywateli

Gazeta Podatkowa nr 49 (1924) z dnia 20.06.2022
Małgorzata Żujewska

Urzędy skarbowe, prowadząc postępowanie podatkowe, mogą uzyskać od banku informacje o liczbie, obrotach i stanie rachunków podatnika. Nie mają dostępu do takich danych, gdy działają jako finansowe organy postępowania przygotowawczego w sprawach karnych skarbowych. Zakres kompetencji urzędów skarbowych zwiększy się od 1 lipca 2022 r. za sprawą nowelizacji ustawy o KAS.

Sprawa podatkowa

Informacje objęte tajemnicą bankową mogą stanowić dowód w postępowaniu podatkowym. Jeżeli urząd skarbowy nie uzyska ich od podatnika, ma prawo zwrócić się o ich udostępnienie do banku.

Naczelnik urzędu skarbowego może wystąpić do banku z żądaniem sporządzenia i przekazania potrzebnych informacji o podatniku w przypadku, gdy dowody zgromadzone w toku postępowania podatkowego wymagają uzupełnienia lub porównania z danymi bankowymi. Zanim jednak to zrobi, musi wezwać podatnika do udzielenia informacji albo do upoważnienia go do wystąpienia do banku o ich przekazanie. Naczelnik urzędu skarbowego może zwrócić się do banku dopiero wtedy, gdy podatnik w wyznaczonym terminie nie udzieli informacji, nie upoważni go do wystąpienia do banku o ich przekazanie lub udostępni informacje, które wymagają uzupełnienia lub porównania z danymi pochodzącymi z banku.

Żądanie skierowane do banku musi zawierać: zakres wymaganych informacji, termin ich przekazania, przesłanki uzasadniające konieczność ich uzyskania, dowody potwierdzające, że nie udało się ich zdobyć od podatnika. Jeżeli umowa z bankiem została zawarta przez podatnika wspólnie z innymi podmiotami, bank nie udostępnia informacji dotyczących podmiotów, których nie dotyczy żądanie.

Nowe uprawnienie

Naczelnik urzędu skarbowego pełni jednak nie tylko rolę organu podatkowego, ale także finansowego organu postępowania przygotowawczego w sprawach karnych skarbowych.

Możliwość uzyskania od banku informacji o kontach - ich liczbie, obrotach, stanie - w związku z prowadzonym postępowaniem przygotowawczym lub czynnościami wyjaśniającymi w sprawie o przestępstwa lub wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe przewiduje art. 48 ustawy o KAS. Kompetencje do żądania udostępniania takich danych mają obecnie tylko naczelnicy urzędów celno-skarbowych oraz Szef KAS. Informacje mogą dotyczyć podejrzanego albo osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej w przypadku, gdy postępowanie przygotowawcze lub czynności wyjaśniające są prowadzone w związku z czynami popełnionymi w zakresie działalności osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej.

Od 1 lipca 2022 r. uprawnienie do uzyskania danych bankowych - zastrzeżone obecnie dla naczelników urzędów celno-skarbowych oraz Szefa KAS - będzie przysługiwało także naczelnikom urzędów skarbowych. Wszystkie te organy zyskają jednocześnie dostęp do informacji o rachunkach bankowych osoby fizycznej, niekoniecznie posiadającej status podejrzanego, gdy postępowanie przygotowawcze lub czynności wyjaśniające będą prowadzone w związku z czynami popełnionymi w zakresie działalności osoby fizycznej. Możliwe ponadto będzie uzyskanie informacji o pełnomocnikach rachunku bankowego wskazanego w żądaniu.

Obawy obywateli

Nowe regulacje, zwłaszcza możliwość uzyskania wglądu do kont każdej osoby fizycznej, a nie tylko podejrzanego o popełnienie wykroczenia skarbowego czy przestępstwa skarbowego, budzą obawy.

Ministerstwo Finansów (w komunikacie zamieszczonym 22 lutego 2022 r. na swojej stronie internetowej www.gov.pl/web/finanse) uspokajało, że przepisy wchodzące w życie 1 lipca 2022 r. ujednolicają uprawnienia organów KAS w zakresie dostępu do informacji bankowych, gdy prowadzą one wobec podatnika postępowanie przygotowawcze. Takie postępowanie jest podejmowane tylko w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego. Zmieniany art. 48 ustawy o KAS nie może być stosowany bez uzasadnionej przyczyny i bez związku z czynami, które są przedmiotem postępowania przygotowawczego prowadzonego w sprawie osoby podejrzewanej o popełnienie tych czynów. Ponadto banki, udzielając informacji, przestrzegają tajemnicy bankowej, a dane przekazane przez nie organom podatkowym są objęte tajemnicą skarbową.

Stanowisko Ministerstwa Finansów nie rozwiało wątpliwości, o czym może świadczyć - poprzedzone prośbami obywateli o interwencję - wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich do Premiera (pismo z dnia 14 marca 2022 r., nr VII.501.41.2022.KZ). RPO zwrócił uwagę, że zobligowanie banku do przekazania informacji dotyczących osoby fizycznej (a nie podejrzanego) znacząco poszerza nie tylko kompetencje organów podatkowych, ale przede wszystkim zakres ingerencji w strefę prywatności wszystkich obywateli. Przedmiotem ochrony prawa karnego skarbowego jest interes i porządek finansowy Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz UE, ale ochrona życia prywatnego osoby fizycznej do czasu prowadzenia postępowania w sprawie, a nie przeciwko tej osobie, wydaje się być fundamentalna. RPO zwrócił również uwagę na fakt, że nowelizacja art. 48 ustawy o KAS nie została odpowiednio przygotowana, ponieważ w uzasadnieniu projektowanej regulacji, na etapie przekazania projektu do uzgodnień, zmiany nie zostały omówione oraz nie wyjaśniono celu ich wprowadzenia.

Zakres informacji przekazywanych urzędowi skarbowemu przez banki
postępowanie podatkowe sprawa karna skarbowa*)
- posiadane przez stronę rachunki bankowe lub rachunki oszczędnościowe, ich liczba, obroty i stan
- posiadane przez stronę rachunki pieniężne lub rachunki papierów wartościowych, ich liczba, obroty i stan
- zawarte przez stronę umowy: kredytowe, pożyczek pieniężnych, depozytowe
- nabyte przez stronę za pośrednictwem banków akcje lub obligacje Skarbu Państwa, a także informacje o obrocie tymi papierami wartościowymi
- informacje o obrocie wydawanymi przez banki certyfikatami depozytowymi lub innymi papierami wartościowymi
- posiadane lub współposiadane rachunki bankowe lub posiadane pełnomocnictwa do dysponowania rachunkami bankowymi, liczba tych rachunków lub pełnomocnictw, obroty i stany rachunków z podaniem dat oraz kwot poszczególnych wpływów, dat oraz kwot poszczególnych obciążeń rachunków i ich tytułów oraz odpowiednio ich nadawców i odbiorców
- posiadane lub współposiadane rachunki pieniężne, rachunki papierów wartościowych lub posiadane pełnomocnictwa do dysponowania takimi rachunkami, liczba, obroty i stan tych rachunków oraz ich historia
- zawarte umowy kredytowe lub umowy pożyczki (z podaniem okresu, na jaki zostały zawarte, wysokości wynikających z nich zobowiązań, celów, na jakie zostały udzielone, i sposobu zabezpieczenia ich spłaty), a także umowy depozytowe, umowy udostępniania skrytek sejfowych oraz ich historia
- nabyte za pośrednictwem banków akcje Skarbu Państwa lub obligacje emitowane przez Skarb Państwa, a także informacje o obrocie tymi papierami wartościowymi
- informacje o obrocie wydawanymi przez banki certyfikatami depozytowymi lub innymi papierami wartościowymi
*) Na podstawie art. 48 ustawy o KAS, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.)

Ustawa z dnia 16.11.2016 r. o KAS (Dz. U. z 2022 r. poz. 813 ze zm.)

Procedura podatkowa - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.