Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Procedura podatkowa  »   Co urząd skarbowy może przejąć na spłatę zaległego ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Co urząd skarbowy może przejąć na spłatę zaległego podatku?

Gazeta Podatkowa nr 91 (1862) z dnia 15.11.2021
Małgorzata Żujewska

Urząd skarbowy może zająć na spłatę zaległości podatkowych rachunki bankowe, wierzytelności pieniężne, mienie ruchome czy nieruchomości. Powinien jednak stosować środki najmniej uciążliwe dla dłużnika. Jeżeli dłużnik nie chce pozbyć się zajętego składnika majątku, może spróbować go odzyskać, składając wniosek o zwolnienie go z egzekucji.

Zakres zajęcia

Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za podatki wynikające z jego zobowiązań podatkowych.

Podatnik, który jest w związku małżeńskim, musi liczyć się z egzekwowaniem obciążających go podatków z majątku osobistego oraz majątku wspólnego jego i małżonka. Majątek wspólny tworzą przedmioty majątkowe nabyte przez jednego lub oboje małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej. Są to m.in. pobrane pensje, dochody z działalności gospodarczej, dochody z majątku wspólnego. Majątek wspólny nie podlega zajęciu na spłatę zaległości podatkowych podatnika powstałych przed zawarciem związku małżeńskiego. Urząd skarbowy nie może również zająć majątku osobistego jego małżonka. Majątek osobisty to rzeczy i prawa majątkowe nieobjęte wspólnością majątkową. Zalicza się do nich m.in. przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa, prawa autorskie, darowizny (chyba że darczyńca inaczej postanowił).

Należy jednocześnie pamiętać o zasadach spłaty przez małżonków podatku dochodowego wynikającego ze wspólnego zeznania podatkowego. Małżonkowie ponoszą za niego solidarną odpowiedzialność. Każdy z nich ma prawo i obowiązek uregulować cały podatek wynikający ze wspólnego rozliczenia. Jeżeli jeden z małżonków umrze przed zapłatą podatku, drugi przejmuje pełną odpowiedzialność za jego uiszczenie. Wyłączona jest w tym przypadku odpowiedzialność spadkobierców.

Środki egzekucyjne

Urząd skarbowy, dochodząc zapłaty zaległości podatkowej w trybie postępowania egzekucyjnego, ma do dyspozycji szeroki wachlarz środków egzekucyjnych. Może zająć rachunki bankowe, pensję, emeryturę, wierzytelności z tytułu dostaw, robót czy usług, udziały w spółce z o.o., rzeczy ruchome, nieruchomości.

Są jednak rzeczy i prawa majątkowe niepodlegające egzekucji. Taki katalog wprowadzono z myślą o zapewnieniu dłużnikowi i jego rodzinie minimum egzystencji. Urząd skarbowy nie może zająć podstawowych przedmiotów urządzenia domowego, przedmiotów potrzebnych dłużnikowi i członkom jego rodziny do nauki czy narzędzi i innych przedmiotów niezbędnych dłużnikowi do pracy zarobkowej wykonywanej osobiście (z wyjątkiem środków transportu). Egzekucji nie podlegają alimenty, dodatki rodzinne, zasiłki dla opiekunów czy świadczenia z pomocy społecznej. Te i inne wyłączone wymienione zostały w art. 8-10 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Sposobem na uchronienie się przed prowadzeniem egzekucji z określonego lub określonych składników swojego majątku (które w świetle prawa podlegają zajęciu) jest wystąpienie do urzędu skarbowego z wnioskiem o zwolnienie ich z egzekucji (w całości lub części). Za zastosowaniem takiego rozwiązania musi przemawiać ważny interes dłużnika. Zwolnienie można uzyskać na czas oznaczony lub nieoznaczony. Przewiduje to art. 13 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Dłużnik musi uzasadnić zwolnienie z egzekucji określonych rzeczy lub praw majątkowych. Wymagane jest także wskazanie innych składników mienia, z których możliwe jest prowadzenie egzekucji i spłata zaległości podatkowej. Celem zwolnienia z egzekucji nie jest bowiem całkowite zaprzestanie dochodzenia należności, lecz skierowanie działań do innych rzeczy, praw majątkowych czy wierzytelności. Zwolnienie nie może doprowadzić do bezskuteczności egzekucji i pozbawienia wierzyciela podatkowego możliwości ściągnięcia długu (por. wyrok NSA z dnia 25 marca 2021 r., sygn. akt III FSK 2699/21). Zastosowanie zwolnienia nie oznacza również zwrotu ściągniętych już środków. Nie służy ono niwelowaniu skutków dokonanych czynności egzekucyjnych, lecz ogranicza egzekucję na przyszłość, np. przez pozostawienie na rachunku bankowym kwot umożliwiających dłużnikowi pokrycie kosztów bieżącego utrzymania (por. wyrok WSA w Lublinie z dnia 26 lutego 2021 r., sygn. akt I SA/Lu 532/20).

Uciążliwe działania

Urząd skarbowy, zajmując mienie podatnika, ma obowiązek kierować się dwiema zasadami: celowości i stosowania jak najłagodniejszego środka egzekucyjnego. Oznacza to, że musi sięgać po środki egzekucyjne prowadzące bezpośrednio do spłaty dochodzonej kwoty, a spośród kilku takich środków powinien wybierać te najmniej uciążliwe.

"Uciążliwość" jest niejako wpisana w przymusowe dochodzenie zaległości podatkowej. Każde zajęcie, jako ograniczające swobodę dysponowania zajętym składnikiem mienia, może być w jakimś stopniu dokuczliwe. Urząd skarbowy powinien zrezygnować ze stosowania bardziej dokuczliwych dla dłużnika środków egzekucyjnych jedynie wtedy, gdy ściągnięcie zaległości podatkowej możliwe jest przy wykorzystaniu innych środków. Przy wyborze odpowiedniego środka egzekucyjnego należy jednak kierować się nie tylko jego jak najmniejszą dolegliwością, lecz także efektywnością. Celem postępowania egzekucyjnego jest zagwarantowanie warunków niezbędnych do skutecznego prowadzenia egzekucji, a poprzez to zapewnienie odpowiedniej ochrony interesów wierzyciela podatkowego (por. wyrok NSA z dnia 2 marca 2021 r., sygn. akt III FSK 2322/21).

Podatnik, który zarzuca urzędowi skarbowemu podjęcie zbyt uciążliwych działań, może wnieść skargę na podstawie art. 54 § 1 pkt 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Musi wykazać, dlaczego zastosowany środek egzekucyjny lub środki egzekucyjne są zbyt dokuczliwe, czyli w jaki sposób utrudniają lub uniemożliwiają mu codzienne życie czy prowadzenie działalności gospodarczej. Dłużnik nie powinien jednak poprzestać na przedstawieniu negatywnych konsekwencji podjętych przez urząd skarbowy działań, ale musi wskazać majątek, który może być w zamian zajęty (por. wyrok NSA z dnia 28 lipca 2020 r., sygn. akt II FSK 2427/19).

POLSKI ŁAD

Tymczasowe zajęcie mienia dłużnika

Nowelizacje ustaw: o KAS oraz o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przygotowane w ramach Polskiego Ładu, przewidują danie funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej nowego narzędzia: zajęcia tymczasowego ruchomości dłużnika posiadającego zaległości ściągane w trybie egzekucji administracyjnej.

Funkcjonariusze, o ile stwierdzą w toku wykonywanej kontroli celno-skarbowej (na podstawie danych z systemu POLTAX), że w stosunku do zobowiązanego jest prowadzona egzekucja administracyjna, będą mogli zatrzymać jego ruchomości przez okres 96 godzin. Takie rozwiązanie będzie mogło być stosowane w przypadku, gdy egzekucję administracyjną prowadzi naczelnik urzędu skarbowego na podstawie tytułów wykonawczych, które obejmują należności łącznie przekraczające 10.000 zł (bez odsetek za zwłokę, kosztów upomnienia i egzekucyjnych). Urząd skarbowy będzie musiał zweryfikować istnienie i wysokość zadłużenia. Jeżeli zatwierdzi tymczasowe zajęcie ruchomości, stanie się ono zajęciem egzekucyjnym tych ruchomości.

Ustawa wprowadzająca opisane rozwiązania na dzień oddania GP do druku oczekuje na podpis Prezydenta.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 17.06.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1427 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Procedura podatkowa - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.