Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Procedura podatkowa  »   Jak uniknąć odpowiedzialności za VAT kontrahenta?
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Jak uniknąć odpowiedzialności za VAT kontrahenta?

Gazeta Podatkowa nr 55 (1721) z dnia 9.07.2020
Małgorzata Żujewska

Zapłata za transakcję na konto nieznajdujące się w Wykazie podatników VAT wiąże się z ryzykiem odpowiedzialności solidarnej za zaległości wystawcy faktury w VAT. Taka jest obecnie generalna zasada. Wprowadzono jednak od niej kilka wyjątków. Odpowiedzialność nie powstaje w przypadku dokonania zapłaty z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności, przelania środków na rachunek cesyjny banku czy złożenia zawiadomienia ZAW-NR. Nowe przepisy obowiązują od 1 lipca 2020 r.

Generalna zasada

Zasady odpowiedzialności przedsiębiorcy za VAT nieodprowadzony przez dostawcę towaru lub usługodawcę weszły w życie 1 stycznia 2020 r. Po pół roku obowiązywania zostały zmodyfikowane.

Dotychczas podatnik VAT, na rzecz którego dokonano dostawy towarów lub świadczenia usług, musiał liczyć się z odpowiedzialnością za zaległości podatkowe dostawcy lub usługodawcy zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny w części VAT proporcjonalnie przypadającej na tę dostawę lub to świadczenie usług, jeżeli zapłata należności potwierdzonej fakturą została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty w Wykazie podatników VAT, a jednorazowa wartość transakcji przekraczała 15.000 zł. Sposobem na uwolnienie się od tej odpowiedzialności było zastosowanie split payment lub złożenie zawiadomienia ZAW-NR. Do tych regulacji zgłaszano wiele zastrzeżeń. Kontrowersje powstawały w przypadku wpłat na rachunki wirtualne, rozliczeń z kontrahentami zagranicznymi czy wykonywania przelewów na konta cesyjne banków.

Wiele kwestii zostało wyjaśnionych przez Ministra Finansów w Objaśnieniach podatkowych z 20 grudnia 2019 r. Nowelizacja budzących wątpliwości przepisów to pokłosie tych objaśnień. Obecnie obowiązuje generalna zasada odpowiedzialności solidarnej podatnika za VAT nieodprowadzony przez kontrahenta z tytułu łączącej ich transakcji - z kilkoma wyjątkami. Stanowi tak art. 117ba § 1 Ordynacji podatkowej. Tak samo jest w przypadku podatnika VAT, który na podstawie umowy zawartej z dostawcą towarów lub usługodawcą zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny albo z nabywcą towarów lub usługobiorcą jest zobowiązany do pobrania należności od nabywcy lub usługobiorcy za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, i przekazania jej w całości albo części dostawcy lub usługodawcy. Odpowiada on solidarnie z dostawcą towarów lub usługodawcą za jego zaległości podatkowe w części VAT proporcjonalnie przypadającej na tę należność, jeżeli dokona jej zapłaty przelewem na rachunek niefigurujący w Wykazie podatników VAT.

Kilka wyjątków

Generalna zasada odpowiedzialności solidarnej podatnika w VAT jest w kilku przypadkach wyłączona.

Ryzyka tej odpowiedzialności nie ponosi się w przypadku transakcji niespełniających kryteriów określonych w art. 19 Prawa przedsiębiorców. Przepis ten nakazuje dokonanie zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego, gdy transakcja jest zawierana między przedsiębiorcami, a jej jednorazowa wartość przekracza 15.000 zł (lub równowartość tej kwoty).

Omawiana odpowiedzialność solidarna nie występuje ponadto w przypadku transakcji, w odniesieniu do których zapłata została dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (tzw. split payment). Polega to na tym, że część ceny odpowiadająca wartości sprzedaży netto jest płacona przez nabywcę na rachunek dostawcy (bądź też podlega rozliczeniu w inny sposób), a kwota VAT od danej transakcji wpływa na rachunek VAT.

Ryzykiem nie są obarczone również transakcje z podmiotami zagranicznymi. Regulując należność wynikającą z faktury dokumentującej czynności z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu towarów lub usług, dostawy towarów rozliczanej przez nabywcę, nie trzeba sprawdzać rachunku w Wykazie podatników VAT. Nie ma przy tym znaczenia, czy podmiot zagraniczny ma konto w polskim banku ze względu na fakt zarejestrowania dla innych celów lub transakcji.

Omawiana odpowiedzialność solidarna w VAT nie wiąże się z wpłatami na rachunki banku lub SKOK. Podatnik nie musi się jej obawiać, wykonując przelew na: konto cesyjne banku lub kasy (służące do dokonywania rozliczeń z tytułu nabywanych przez nie wierzytelności), konto wykorzystywane przez nie do działalności faktoringowej (do pobrania należności od nabywcy towarów lub usługobiorcy za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, i przekazania jej w całości albo części dostawcy towarów lub usługodawcy) lub na konto prowadzone przez bank lub kasę w ramach gospodarki własnej (niebędące rachunkiem rozliczeniowym). SKOK, bank lub podmiot wystawiający fakturę musi jednak poinformować podatnika o tym, że przelew następuje na jeden z wymienionych rachunków. Otrzymanie stosownego zawiadomienia pozwala na dokonanie płatności na takie konto bez negatywnych konsekwencji podatkowych. Nie zostały jednak wprowadzone przepisy karne za nieprzekazanie podatnikowi informacji o charakterze rachunku. Banki i SKOK-i to instytucje zaufania publicznego i podmioty podlegające kontroli Komisji Nadzoru Finansowego. Ryzyko nieprzestrzegania przez nie wymogu zawiadomienia klientów o korzystnych dla nich regulacjach uznano za znikome. Niemniej jednak, jeżeli obowiązek informacyjny nie zostanie dopełniony, a klient poniesie w związku z tym negatywne konsekwencje (brak możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu w PIT albo CIT lub odpowiedzialność solidarną w VAT), może domagać się naprawienia wyrządzonej szkody.

Zawiadomienie ZAW-NR

Sposobem na uniknięcie odpowiedzialności solidarnej w podatku VAT oraz negatywnych skutków w PIT lub CIT jest złożenie zawiadomienia ZAW-NR.


Druk ZAW-NR dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Podatek VAT.


ZAW-NR to zawiadomienie o dokonaniu zapłaty za transakcję na rachunek niewidniejący w dniu zlecenia przelewu w Wykazie podatników VAT. Wskazuje się w nim dane wystawcy faktury, numer rachunku, na który dokonano zapłaty należności, a także wysokość przelanej należności i dzień zlecenia przelewu. Zawiadomienie składa się obecnie do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika dokonującego zapłaty. Wcześniej trzeba było je przekazać do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury. Wydłużył się ponadto termin złożenia ZAW-NR. Dotychczas było na to 3 dni, a obecnie jest 7 dni od dnia zlecenia przelewu. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 termin ten wynosi jednak 14 dni od dnia zlecenia przelewu.

ZAW-NR można przekazać w formie papierowej lub elektronicznej. E-zawiadomienie składa się z wykorzystaniem formularza udostępnionego na Portalu Podatkowym. Potrzebny jest do tego profil zaufany (ewentualnie tymczasowy profil zaufany). Od 4 lipca 2020 r. obowiązuje nowy, uwzględniający wprowadzone zmiany, wzór zawiadomienia ZAW-NR (ZAW-NR (2)). Wynika on z rozporządzenia Ministra Finansów (Dz. U. z 2020 r. poz. 1188). Obecnie obowiązujące przepisy wyraźnie już przewidują wymóg jednorazowego złożenia zawiadomienia - przy pierwszej zapłacie należności na dany rachunek niewidniejący w Wykazie podatników VAT. Jeżeli podatnik przeleje środki na to samo konto kontrahenta (zgłoszone już wcześniej jako niefigurujące w Wykazie), nie musi jeszcze raz składać ZAW-NR.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.)

Ustawa z dnia 6.03.2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 ze zm.)

Procedura podatkowa - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.