Sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych jest generalnie ewidencjonowana w kasie fiskalnej. Wówczas dokumentem potwierdzającym tę transakcję jest paragon fiskalny. Przy czym na żądanie konsumenta powinna być wystawiona faktura. Czy faktura ta powinna być zatem wykazana w ewidencji VAT?
Podatnicy ewidencjonujący swoją sprzedaż w kasie rejestrującej mają obowiązek wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny lub fakturę z każdej sprzedaży w postaci papierowej lub za zgodą nabywcy w postaci elektronicznej, przesyłając ten dokument w sposób z nim uzgodniony, w tym przy użyciu systemu teleinformatycznego Szefa Krajowej Administracji Skarbowej pośredniczącego przy wydawaniu paragonów fiskalnych w postaci elektronicznej nabywcy, bez konieczności podawania jego danych osobowych.
Ponadto podatnik, dokonując sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, co do zasady, nie ma obowiązku wystawiania dla nich faktur. Obowiązek ten, zgodnie z art. 106b ust. 3 ustawy o VAT, powstanie dopiero w momencie zgłoszenia takiego żądania w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Fakturę na żądanie nabywcy wystawia się w dwóch terminach, w zależności od momentu, w którym zgłosi on żądanie jej wystawienia. Zgodnie z art. 106i ust. 6 ustawy o VAT fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia:
Gdy faktura dotyczy sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej:
Powyższe nie dotyczy sprzedaży dokumentowanej fakturą wystawianą przy zastosowaniu kasy rejestrującej, w przypadkach gdy wartość sprzedaży i kwota podatku są zaewidencjonowane w raporcie fiskalnym dobowym kasy.
Należy przy tym pamiętać, że sporządzenie dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub rolnika ryczałtowego faktury nie zwalnia sprzedawcy z obowiązku zaewidencjonowania tej sprzedaży w kasie fiskalnej.
Zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku VAT (Dz. U. z 2019 r. poz. 1988 ze zm.) ewidencja pozwalająca na prawidłowe rozliczenie podatku należnego zawiera wartość sprzedaży bez podatku (netto) oraz wysokość podatku należnego, w podziale na stawki podatku oraz sprzedaż zwolnioną od podatku, wynikające ze zbiorczych informacji z ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT.
Dodatkowo w § 10 ust. 5 tego rozporządzenia wskazano, że ewidencja zawiera następujące oznaczenia dowodów sprzedaży:
|
Oznaczeniu FP podlegają faktury, o których mowa w art. 109 ust. 3d ustawy o VAT, tj.:
|
Tak więc w ewidencji VAT należy ujmować, na bieżąco, wszystkie faktury potwierdzające sprzedaż zaewidencjonowaną w kasie rejestrującej wystawione zarówno dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, jak i dla osób prywatnych.
Zatem nawet w sytuacji, gdy sprzedaż zaewidencjonowana w kasie fiskalnej zostanie udokumentowana fakturą, to sprzedaż ta w pliku JPK_VAT zostanie wykazana na podstawie dokumentu zbiorczego o sprzedaży z kas fiskalnych z oznaczeniem RO (jako "typ dokumentu"). Natomiast faktura wystawiona do paragonu fiskalnego (z oznaczeniem FP) zostanie ujęta w ewidencji sprzedaży w okresie, w którym została wystawiona. Faktura ta nie zwiększa wartości sprzedaży oraz podatku należnego za ten okres, z uwagi na to, że sprzedaż ta została zarejestrowana w kasie rejestrującej i ujęta w dokumencie zbiorczym oznaczonym RO, w okresie rozliczeniowym, w którym powstał obowiązek podatkowy (przykład). Zbiorczy raport fiskalny okresowy, który jest podstawą wpisu do ewidencji VAT, oznaczony RO, nie podlega pomniejszeniu o takie faktury (z oznaczeniem FP).
Oznaczenie RO stosuje się do dokumentu zbiorczego wewnętrznego zawierającego sprzedaż z kas rejestrujących, natomiast oznaczenie FP do faktur sporządzonych do paragonu.
Należy pamiętać, że oznaczenia FP nie należy stosować do paragonów fiskalnych uznanych za faktury uproszczone. Fakturą uproszczoną jest paragon dokumentujący transakcję do kwoty 450 zł brutto (100 euro) zawierający NIP nabywcy, pod warunkiem, że został on ujęty w ewidencji dokumentem zbiorczym. Tak więc dokumenty te powinny być ewidencjonowane na podstawie zbiorczego raportu okresowego oznaczonego RO, bez konieczności odrębnego ujmowania w ewidencji tzw. faktur uproszczonych.
W broszurze informacyjnej Ministerstwa Finansów dotyczącej struktury JPK_VAT z deklaracją udostępnionej na stronie www.podatki.gov.pl wskazano, że art. 109 ust. 3d ustawy o VAT ma na celu uniknięcie wstecznego wykazywania faktur w JPK_VAT i korygowania tego pliku. Jak wyjaśniło Ministerstwo Finansów, w celu uniknięcia korekt JPK_VAT za okresy wcześniejsze przyjęto zasadę, że właściwe będzie ujęcie faktury (oznaczonej jako FP) w części ewidencyjnej pliku JPK_VAT za miesiąc, w którym wystawiono fakturę, niezależnie od tego, w jakim okresie sprzedaż została ujęta w raporcie fiskalnym. W sumach kontrolnych ewidencji w zakresie podatku należnego nie uwzględnia się wysokości podstawy opodatkowania i podatku należnego z tytułu dostawy towarów oraz świadczenia usług udokumentowanych fakturami, o których mowa w art. 109 ust. 3d ustawy o VAT (oznaczonych FP).
|
Przykład Podatnik ewidencjonuje sprzedaż dla osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych w kasie fiskalnej. Sprzedaż dotyczącą marca 2024 r. zaewidencjonował na podstawie raportu fiskalnego (okresowego) oznaczonego w pliku JPK_VAT kodem RO. W maju 2024 r. jeden z konsumentów zwrócił się do niego z żądaniem wystawienia faktury do paragonu fiskalnego. Fakturę taką sporządził w maju i wykazał ją w ewidencji sprzedaży za maj 2024 r. z oznaczeniem FP. Wartości wynikające z tej faktury nie będą uwzględnione w zbiorczej wysokości podstawy opodatkowania i podatku należnego za maj 2024 r. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2024 r. poz. 361)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
