Paragon dokumentujący sprzedaż do kwoty 450 zł brutto lub 100 euro, zawierający NIP nabywcy, można zasadniczo uznać za tzw. fakturę uproszczoną. W praktyce więc nabywca otrzymuje paragon fiskalny dokumentujący sprzedaż, stanowiący jednocześnie fakturę uproszczoną. Czy w sytuacji, gdy podatnik utraci paragon uznany za fakturę uproszczoną, może domagać się od sprzedawcy wystawienia duplikatu tej faktury?
Faktura jest podstawowym dokumentem potwierdzającym dokonanie transakcji opodatkowanej podatkiem VAT. Transakcje dokonywane pomiędzy podatnikami powinny być dokumentowane fakturami. Jak wynika bowiem z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT, wystawienie faktury jest obowiązkowe wobec sprzedaży dokonywanej przez podatnika:
Przy czym obowiązek wystawienia faktury dokumentującej sprzedaż na rzecz innego podatnika nie wyklucza jednocześnie możliwości zaewidencjonowania tej sprzedaży w kasie fiskalnej i wystawienia do niej paragonu fiskalnego. Posiadanie jej, co do zasady, warunkuje możliwość odliczenia podatku naliczonego w niej zawartego.
Zgodnie z art. 106b ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym, fakturę na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.
Przepis ten zatem wprowadza zasadę, zgodnie z którą w przypadku sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę do paragonu fiskalnego na rzecz nabywcy posługującego się NIP wystawia się tylko w przypadku, gdy paragon dokumentujący tę sprzedaż zawiera ten numer.
Oznacza to, że w sytuacji gdy zakupu dokonuje podatnik, a nie konsument, to powinien on o tym fakcie poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu i wskazać sprzedawcy swój NIP, aby sprzedaż towarów lub usług była właściwie udokumentowana fakturą albo paragonem z NIP. Pozwoli to na ewentualne późniejsze prawidłowe wystawienie do tego paragonu faktury zawierającej ten numer.
Na mocy art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT faktury uproszczone to dokumenty wystawiane w przypadku, gdy kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł albo 100 euro (jeżeli kwota ta określona jest w euro).
Faktury te mogą nie zawierać:
Przy czym warunkiem wystawienia faktury w uproszczonej formie jest umieszczenie na niej danych pozwalających określić kwotę podatku dla poszczególnych stawek podatku. Dodatkowo musi ona zawierać NIP nabywcy.
Tym samym poprzez wystawienie paragonu z NIP nabywcy, będącego jednocześnie fakturą uproszczoną, zostanie zrealizowany obowiązek udokumentowania fakturą dokonanej sprzedaży na rzecz innego podatnika - podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Oznacza to, że faktura uproszczona daje nabywcy towarów i usług prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu transakcji, które są nim dokumentowane.
Ponadto, jak podkreślają organy podatkowe, jeżeli nabywca chce otrzymać fakturę zwykłą dokumentującą sprzedaż na kwotę nieprzekraczającą 450 zł albo 100 euro brutto, wówczas nabywca powinien wyrazić swoje żądanie, zanim sprzedaż zostanie zafiskalizowana za pośrednictwem kasy fiskalnej.
Zdaniem organów, w sytuacji gdy podatnik dokonuje sprzedaży na kwotę nieprzekraczającą 450 zł lub 100 euro brutto (jeżeli kwota ta określona jest w euro) i zostanie ona udokumentowana paragonem fiskalnym zawierającym NIP uznanym za fakturę uproszczoną, nie może on z tytułu tej sprzedaży wystawić dla nabywcy kolejnej faktury. Jedna sprzedaż nie może bowiem być dokumentowana dwoma fakturami (fakturą uproszczoną - paragonem z NIP oraz fakturą zwykłą).
W myśl art. 106l ustawy o VAT, w przypadku gdy faktura ulegnie zniszczeniu albo zaginie, podatnik lub upoważniona przez niego do wystawiania faktur osoba trzecia wystawia ponownie fakturę zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu nabywcy. Jeżeli faktura została zniszczona lub zagubiona przez nabywcę, to powinien zwrócić się on z wnioskiem do podatnika (wystawcy faktury pierwotnej) o wystawienie duplikatu faktury zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu podatnika.
Przepisy nie regulują formy wyrażenia wniosku o wystawienie duplikatu. Nie ma przeszkód, aby duplikat taki został wystawiony na podstawie ustnej prośby.
Tak więc duplikat jest ponownie wystawioną, np. przez sprzedawcę na wniosek nabywcy, fakturą zawierającą dane wykazane w fakturze pierwotnej, która uległa zniszczeniu albo zaginęła, z oznaczeniem "DUPLIKAT". W związku z tym na podstawie dokumentu posiadanego przez podatnika odtwarza on treść zniszczonej lub zagubionej faktury. Tak wystawiony duplikat faktury ma moc prawną równą fakturze pierwotnej, bowiem dokumentuje w ten sam sposób to samo zdarzenie gospodarcze co faktura pierwotna i stanowi na równi z nią podstawę do odliczenia podatku naliczonego.
Należy podkreślić, że do faktur ustrukturyzowanych nie mają zastosowania przepisy regulujące zasady wystawiania duplikatów, ponieważ faktury te w Krajowym Systemie e-Faktur są przechowywane przez 10 lat. W takich sytuacjach nabywca może w każdej chwili pobrać przesłaną mu fakturę.
Faktura wystawiona ponownie może zawierać wyraz "DUPLIKAT" oraz datę jej wystawienia.
Jak wskazano wcześniej, co do zasady, faktura uproszczona to paragon fiskalny dokumentujący sprzedaż do kwoty 450 zł brutto lub 100 euro, zawierający NIP nabywcy oraz pozostałe dane wymagane dla faktury.
Przepisy dotyczące zasad działania kas fiskalnych nie przewidują sytuacji, kiedy to nabywca może zwrócić się do sprzedawcy z wnioskiem o wydanie duplikatu paragonu fiskalnego. W konsekwencji podatnik, który utracił paragon (będący fakturą uproszczoną), ma prawo do uzyskania duplikatu faktury uproszczonej, którym w takim przypadku będzie zwykła faktura zawierająca NIP nabywcy oraz określająca kwotę podatku dla poszczególnych stawek podatku.
Przykład Podatnik otrzymał paragon fiskalny uznany za fakturę uproszczoną na kwotę 400 zł. Na skutek zdarzenia losowego faktura ta uległa zniszczeniu. Podatnik wystąpił do sprzedawcy o wystawienie duplikatu faktury uproszczonej. Z uwagi na to, że sprzedawca nie ma możliwości sporządzenia duplikatu paragonu fiskalnego poprzez kasę fiskalną, powinien wystawić zwykłą fakturę oznaczoną jako "DUPLIKAT". |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.)
|