Z przepisów ustawy o VAT wynika, iż podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Dokumentem potwierdzającym fakt dokonania sprzedaży na rzecz ww. osób jest paragon fiskalny.
W świetle obowiązującego art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy o VAT, podatnicy prowadzący ewidencję przy zastosowaniu kas rejestrujących zobowiązani są do wystawiania i wydawania nabywcy paragonu fiskalnego lub faktury z każdej sprzedaży:
a) w postaci papierowej lub
b) za zgodą nabywcy, w formie elektronicznej, przesyłając ten dokument w sposób z nim uzgodniony.
Wydrukowanie dokumentów wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących jest obowiązkowe z wyjątkiem dokumentów wystawianych w formie elektronicznej, o czym stanowi art. 111 ust. 3a pkt 8 ustawy.
Przypomnijmy, że wymagania techniczne dla kas określało rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 28 maja 2018 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące (Dz. U. poz. 1206). Rozporządzenie to utraciło moc z dniem 2 maja 2021 r. na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz. U. poz. 675).
Jednakże dopiero w dniu 28 września 2021 r. opublikowano obowiązujące od 29 września 2021 r. dwa rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 12 września 2021 r., tj.:
które mają na celu odpowiednio uwzględnienie możliwości przesyłania przez kasy fiskalne (kasy on-line) za zgodą nabywcy, paragonów w postaci elektronicznej (e-paragonów), określenie warunków technicznych i wymagań dla tego typu kas oraz zapobieżenie powstania luki prawnej.
W tym miejscu warto przypomnieć, że z informacji Ministerstwa Finansów z dnia 23 kwietnia 2021 r. pt. "Wymagania techniczne dla kas rejestrujących" dostępnej na stronie internetowej www.podatki.gov.pl wynika, że: "(...) Brak od (...) maja 2021 r. przepisów określających wymagania techniczne dla kas rejestrujących nie wpływa na ważność dotychczas wydanych potwierdzeń o spełnianiu funkcji i wymagań (kryteriów i warunków) technicznych dla kas rejestrujących (...)".
Od 29 września 2021 r. mocą ww. rozporządzenia w sprawie wymagań technicznych dla kas rejestrujących możliwe jest wystawianie i wydawanie e-paragonu bez konieczności jego drukowania w kasach on-line. Przepis § 22 tego rozporządzenia umożliwia bowiem wystawianie paragonów w dwóch postaciach: papierowej i elektronicznej albo tylko w elektronicznej.
Ponadto rozporządzenie określa:
Ministerstwo Finansów w komunikacie z dnia 28 września 2021 r. pt. "E-paragon już wkrótce w kasach on-line" wskazało m.in.: "(...) Dopuszczenie możliwości wydawania paragonów w postaci elektronicznej, tzw. e-paragonów, umożliwia klientowi wybór, czy chce otrzymywać papierowy paragon fiskalny, czy też woli otrzymywać paragony elektronicznie.
Możliwość rezygnacji z drukowania paragonów fiskalnych to wygoda dla sprzedawcy i klienta. Sprzedawca nie musi drukować paragonu - oszczędza czas, a klient nie ma obawy, że paragon ulegnie zniszczeniu lub zaginięciu, albo po prostu wyblaknie. To rozwiązanie przyjazne dla środowiska i ważne w dobie pandemii - ogranicza transmisję wirusa. (...)
Nie zostanie narzucony jeden sposób przechowywania i przekazywania paragonów w postaci elektronicznej. Kwestia ta zostanie wypracowana na rynku w drodze samoregulacji. Klient będzie mógł otrzymać paragon elektroniczny np. SMS-em (...)".
Przypomniano również, iż: "(...) e-paragony mogą być obecnie wystawiane jedynie przy zastosowaniu kasy mającej postać oprogramowania (tzw. wirtualnej). Od czerwca 2020 roku kasy tego typu mogą być instalowane m.in. u przedsiębiorców z branży transportowej, gastronomicznej i hotelarskiej. E-paragon można wystawić i wydać nabywcy, za jego zgodą i w sposób z nim uzgodniony (...)".
W myśl art. 111 ust. 3c ustawy o VAT do prowadzenia ewidencji sprzedaży mogą być stosowane wyłącznie kasy rejestrujące, które zostały nabyte w okresie obowiązywania potwierdzenia Prezesa Głównego Urzędu Miar, że kasy te spełniają funkcje przewidziane dla kas on-line i wymagania techniczne dla kas rejestrujących (przy uwzględnieniu obowiązku stosowania kas rejestrujących o zastosowaniu specjalnym).
Jednakże ustawodawca w art. 145a ustawy o VAT umożliwił podatnikom stosowanie do prowadzenia tej ewidencji "starych" kas rejestrujących, tj. kas z kopią papierową oraz kas z elektronicznym zapisem kopii.
Ograniczono jednak termin wydawania potwierdzeń o spełnieniu funkcji i warunków technicznych dla kas z elektronicznym zapisem kopii do dnia 31 grudnia 2022 r. (dla kas z kopią papierową termin ten upłynął dnia 31 sierpnia 2019 r.).
Z uwagi na to, że potwierdzenia o spełnieniu funkcji, kryteriów i warunków technicznych dla kas z elektronicznym zapisem kopii są nadal wydawane, Minister Rozwoju, Pracy i Technologii wydał ww. rozporządzenie w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące z elektronicznym zapisem kopii.
W uzasadnieniu do przedmiotowego projektu rozporządzenia w tym zakresie czytamy: "(...) konieczne jest sformułowanie stosownych przepisów wykonawczych do ustawy, zapewniających praktyczną możliwość stosowania jej przepisów przez podatników, którzy do ewidencjonowania obrotu używają urządzeń dysponujących ww. potwierdzeniami.
Zapobieżenie powstania luki prawnej w tym zakresie stanowi główny cel przedmiotowego projektu i zostanie on osiągnięty poprzez wykorzystanie wybranych rozwiązań ww. rozporządzenia z 2018 r. oraz obowiązującego przed nim rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 sierpnia 2013 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące (Dz. U. poz. 1076) (...)".
Rozporządzenie zawiera regulacje dotyczące kryteriów, warunków technicznych i wymagań, których spełnienie będzie umożliwiało podatnikom korzystanie w dalszym ciągu z urządzeń starszego typu, w okresie na który zostały wydane potwierdzenia.
|