Czy mogę na podstawie zawartej umowy wystawiać jako nabywca faktury na rzecz podatnika zwolnionego podmiotowo z VAT, czy też samofakturowanie jest możliwe jedynie wówczas gdy dostawca jest czynnym podatnikiem VAT?
Czynność, w ramach której to nabywca towaru czy usługi a nie ich dostawca dokumentuje transakcję nazywana jest powszechnie samofakturowaniem. Podstawą do stosowania samofakturowania przez podatników dokonujących transakcji podlegających opodatkowaniu VAT, jest umowa zawarta pomiędzy dostawcą i nabywcą towarów czy usług.
Umowę tę należy zawrzeć jeszcze przed rozpoczęciem tej formy rozliczeń transakcji pomiędzy podatnikami.
Aby istniała możliwość wystawienia "za podatnika" faktury w ramach tzw. samofakturowania muszą zostać spełnione określone warunki, wskazane w art. 106d ust. 1 ustawy o VAT. Podmiot wystawiający musi być podatnikiem podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub osobą prawną niebędącą podatnikiem, który nabywa towary lub usługi od innego podatnika.
Samofakturowanie dotyczyć może wyłącznie czynności wskazanych wprost w art. 106d ust. 1 pkt 1-3 ustawy o VAT, tj.:
Przepisy ustawy o VAT nie zawierają szczególnych wymagań co do statusu prawnego podmiotu będącego dostawcą towarów czy usług. Nie ma zatem podstaw prawnych aby wyłączyć z możliwości samofakturowania sytuację, w której dostawca towaru czy usługi jest podmiotem zwolnionym od podatku od towarów i usług. Ustawodawca używa bowiem w odniesieniu do dostawcy towaru i usługi pojęcia "podatnik", nie zawężając tego określenia jedynie do czynnych podatników VAT. Podmiot, który prowadzi działalność zwolnioną z VAT jest podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT, prowadzącym działalność gospodarczą, o jakiej mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
Warto jednak podkreślić, że w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy o VAT zasadniczo nie ma obowiązku wystawiania faktur. Mimo to jednak w każdym przypadku gdy mamy do czynienia z ww. zwolnieniami z VAT, faktury takie można wystawiać (i przy spełnieniu ustawowych warunków mogą być one wystawiane przez nabywców).
|