Brak na fakturze informacji o podstawie prawnej zwolnienia z VAT

Świadczymy usługi zwolnione z VAT. Przez pomyłkę na fakturach nie podawaliśmy podstawy prawnej zwolnienia. Czy w celu naprawienia tego błędu można wystawić dla poszczególnych klientów zbiorcze faktury korygujące?

Dane, jakie powinna zawierać faktura, szczegółowo określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie m.in. wystawiania faktur (Dz. U. nr 68, poz. 360 ze zm.). Na mocy § 5 ust. 2 pkt 6 ww. rozporządzenia, jeżeli dostawa towarów lub świadczenie usług dokonywane jest przez podatnika zwolnionego podmiotowo z VAT lub transakcja jest zwolniona przedmiotowo z VAT, na fakturze należy podać podstawę tego zwolnienia. W takim przypadku na fakturze należy wskazać:

a) przepis ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku,

b) przepis dyrektywy, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub

c) inną podstawę prawną wskazującą na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia.

Z pytania wynika, że podatnik na fakturach nie podawał podstawy prawnej zwolnienia z VAT. Postąpił zatem nieprawidłowo i błąd ten powinien naprawić, poprzez wystawienie faktury korygującej. Korektę taką wystawia się bowiem m.in. w przypadku, gdy po wystawieniu faktury stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Niezamieszczenie na fakturze wymaganych przepisami danych, naszym zdaniem, może być uznane za "pomyłkę". Tak też uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 9 sierpnia 2012 r., nr IPTPP4/443-319/12-6/UNR, dotyczącej możliwości wystawienia faktury korygującej w związku z niepodaniem na fakturze NIP nabywcy.

Przepisy wspomnianego rozporządzenia stanowią wprost o możliwości wystawienia zbiorczych faktur korygujących do wszystkich dostaw towarów lub usług dokonanych dla jednego odbiorcy w danym okresie jedynie w zakresie dokumentowania rabatów (patrz - § 13 ust. 3 ww. rozporządzenia). Podobnych regulacji nie ma natomiast do faktur korygujących wystawianych z innych tytułów.

WAŻNE: Pomimo, że przepisy nie stanowią wprost o możliwości wystawiania zbiorczej faktury korygującej (za wyjątkiem dokumentowania rabatów), w praktyce wystawianie takich dokumentów nie jest kwestionowane.

Przykładem może tu być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 grudnia 2012 r., nr IPPP1/443-1025/12-2/AP, dotycząca możliwości udokumentowania zbiorczą fakturą korygującą zwrotów towarów. W tej interpretacji czytamy:

"(…) przepisy prawa podatkowego nie stanowią wprost o zbiorczej fakturze korygującej, lecz wystawienie takiego dokumentu, o ile dokumentuje prawnie dopuszczalną zmianę obrotu i zawiera wszystkie wymagane dla faktury korygującej elementy, należy uznać za prawidłowe. Dlatego też nie ma przeszkód, by wystawiać zbiorczą fakturę korygującą do co najmniej kilku faktur dokumentujących pierwotną sprzedaż. Na takiej fakturze powinny być podane jednak wszystkie informacje dotyczące faktur pierwotnych, które pozwolą jednoznacznie stwierdzić, których faktur pierwotnych przedmiotowa faktura korygująca dotyczy, wskazywać których towarów i usług korekta dotyczy oraz wymieniać elementy kwotowe związane z korektą. A zatem, dopuszczalne jest udokumentowanie zwrotu towaru za pomocą zbiorczej faktury korygującej, pod warunkiem, że faktura ta spełnia warunki określone dla faktur korygujących, wynikające z § 13 rozporządzenia (ww. rozporządzenia w sprawie faktur - przyp. red.). (…)"

Podobnie uznał również Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 30 maja 2012 r., nr IPTPP4/443-148/12-4/BM, dotyczącej udokumentowania zbiorczą fakturą korygującą zmiany stawki VAT.

Zbiorcza faktura korygująca, wystawiona w związku z pomyłką na fakturze, powinna zawierać wszystkie dane wskazane w § 14 ust. 3 ww. rozporządzenia (nie można tu stosować "uproszczenia" jak przy zbiorczych fakturach dokumentujących udzielenie rabatu - na takich korektach nie trzeba zamieszczać np. numerów faktur, których korekta dotyczy, czy dat ich wystawienia). Ponieważ w przedmiotowej sprawie mowa jest o korekcie wystawionej z powodu niepodania podstawy prawnej na fakturze pierwotnej, korekta ta nie będzie zawierała danych dotyczących kwot podatku, czy wartości netto i brutto (będzie to korekta "na zero"). Z korekty tej powinno jednak wynikać, że na fakturze pierwotnej nie zamieszczono podstawy prawnej zwolnienia z VAT. Przykładowy wzór takiej korekty przedstawiamy poniżej.

Końcowo zaznaczamy, że niektóre dane na fakturze mogą być także korygowane poprzez wystawienie noty korygującej (por. § 15 ww. rozporządzenia). Dokument ten wystawia jednak nabywca (a nie sprzedawca). Trudno jednak od nabywców oczekiwać, aby podawali oni informację, na podstawie którego przepisu podatnik (sprzedawca) korzysta ze zwolnienia z VAT. Ponadto, w omawianej sprawie nabywcy prawdopodobnie nie byliby zainteresowani wystawianiem not korygujących, gdyż otrzymana faktura nie wpływa u nich na rozliczenie VAT. Rozważanie zatem, czy wystawienie noty korygującej byłoby tu prawidłowe - wydaje się bezprzedmiotowe.