Środek trwały wykupiony z leasingu a indywidualna stawka amortyzacyjna - wyrok WSA

Tak wynika z wyroku WSA w Olsztynie z 1 lutego 2023 r., sygn. akt I SA/Ol 561/22 (orzeczenie nieprawomocne).

Spółka z o.o. prowadzi działalność w zakresie wynajmu pojazdów użytkowych, w tym ciągników siodłowych, samochodów ciężarowych, dostawczych, naczep oraz pojazdów specjalistycznych. W ramach tej działalności oferuje klientom kompleksowe pakiety wynajmu - wraz z finansowaniem, ubezpieczeniem, usługami serwisowymi, serwisem ogumienia i innymi usługami dodatkowym. Pojazdy, które wynajmuje klientom, są przez nią leasingowane w ramach umów leasingu operacyjnego i stanowią własność firmy leasingowej. Jako wynajmujący udostępnia te pojazdy swoim klientom (najemcom), którzy wykorzystują je na cele prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Jest zatem korzystającym w umowach leasingu, a jednocześnie wynajmującym w zawieranych przez siebie umowach najmu.

Po zakończeniu umów leasingu wykupuje pojazdy, aby nadal je wynajmować. Pojazdy wykupione od leasingodawcy są kwalifikowane jako środki trwałe podlegające amortyzacji.

Na tle takiego stanu faktycznego spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy opisane w stanie faktycznym pojazdy, będące przedmiotem leasingu, a jednocześnie wynajmowane przez nią jej klientom i wykorzystywane w działalności tych klientów co najmniej przez okres 6 miesięcy, uznawane są - po ich wykupieniu przez spółkę od leasingodawcy - za używane środki trwałe w rozumieniu art. 16j ust. 2 pkt 1 updop?

Jej zdaniem samochody wykupione po zakończeniu umowy leasingu będzie mogła traktować jako używane środki trwałe i stosować do nich amortyzację przyspieszoną. Kluczowe znaczenie dla takiej kwalifikacji wspomnianych pojazdów jako używanych ma wykorzystanie ich przez jej klientów oraz fakt, że ona sama nie używała bezpośrednio leasingowanych pojazdów, a jedynie je wynajmowała.

Organ podatkowy stwierdził, że stanowisko spółki jest nieprawidłowe. Podał, że zgodnie z art. 16j updop, podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne m.in. dla używanych środków trwałych po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji m.in. dla środków transportu, w tym samochodów osobowych - nie może być krótszy niż 30 miesięcy. Warunkiem zastosowania stawki ustalonej indywidualnie jest to, by środek trwały był używany w rozumieniu art. 16j ust. 2 pkt 1 updop (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2021 r.), tj. przed ich nabyciem był wykorzystywany przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez okres 6 miesięcy. Ta definicja używanego środka trwałego została wprowadzona ustawą z dnia 28 listopada 2020 r. nowelizującą m.in. ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. poz. 2123). Organ podatkowy zwrócił uwagę, że z uzasadnienia tej nowelizacji (druk sejmowy nr 642) wynika, że zmiana miała na celu ograniczyć możliwość stosowania indywidualnej stawki amortyzacyjnej w przypadku wykupu przedmiotu umowy leasingowej przez dotychczasowego korzystającego.

Opisane w stanie faktycznym pojazdy, będące przedmiotem leasingu i jednocześnie wynajmowane przez spółkę jej klientom, nie mogą zostać uznane - po ich wykupieniu przez nią od leasingodawcy - za używane środki trwałe w rozumieniu art. 16j ust. 2 pkt 1 updop w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2021 r. W konsekwencji nie może ona zastosować dla nich indywidualnej stawki amortyzacji. Opisana we wniosku działalność spółki polega na wynajmie samochodów, co wyklucza uznanie, że pojazdy te nie były wykorzystywane w działalności gospodarczej prowadzonej przez nią, a w działalności innego podmiotu.

Spółka wniosła skargę do WSA, który uznał ją za bezzasadną. W ocenie Sądu fakt równoczesnego wykorzystywania środków trwałych przez skarżącą i przez jej najemców, nie pozwala na uznanie, że wymóg wynikający z art. 16j ust. 2 pkt 1 updop został spełniony. Zwrot "uznaje się za używane, jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik" należy interpretować w ten sposób, że równoczesne wykorzystywanie środka trwałego przez podatnika oraz przez inny podmiot wyklucza uznanie, że nabyty środek trwały jest środkiem używanym.

Istotą cytowanego zapisu jest konieczność wykazania przez podatnika, że środek trwały był wykorzystywany wyłącznie przez inny podmiot. Nie jest to możliwe w sytuacji takiej, jaka wynika z opisu stanu faktycznego. Sam fakt wykorzystywania środka trwałego przez podatnika przed zakupem wyklucza uznanie środka trwałego za używany, bez względu na to, czy tak, jak w rozpatrywanej sprawie, był równocześnie wykorzystywany przez inny podmiot (najemcę). W konsekwencji przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego nie pozwalał na uznanie, że skarżąca może indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne przewidziane dla używanych środków trwałych.