Wysokość dokonywania potrąceń z wynagrodzenia pracownika została ograniczona m.in. poprzez ustanowienie kwoty wolnej. Pracodawca obowiązany jest ją stosować we wszystkich potrąceniach, z wyjątkiem potrąceń alimentacyjnych. Podstawę do wyliczenia kwoty wolnej stanowi minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku kalendarzowym.
Wynagrodzenie pracownika podlega szczególnej ochronie przed potrąceniami. Zatem pracodawca jest związany przepisami Kodeksu pracy przy dokonywaniu tych potrąceń. Oznacza to, że nie może potrącić więcej niż określają granice wyznaczone przez ustawodawcę, a przy tym ma obowiązek zachować kwotę wolną od potrąceń (oprócz egzekucji alimentów).
W myśl art. 871 K.p. wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
Natomiast w odniesieniu do potrąceń dobrowolnych, dokonywanych na podstawie pisemnej zgody pracownika, kwota wolna odpowiada wysokości:
Przy ustalaniu kwot wolnych od potrąceń, oprócz składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, odlicza się również składkę zdrowotną (stanowisko MPiPS z dnia 16 października 2007 r.).
Podstawą do ustalenia kwot wolnych w 2018 r. jest wynagrodzenie minimalne w wysokości 2.100 zł.
W przypadku pracowników niepełnoetatowych ustawodawca nakazał zmniejszanie kwot wolnych od potrąceń proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tych pracowników (art. 871 § 2 K.p.). Nie wskazał jednak, czy najpierw należy obliczyć wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę stosownie do wymiaru czasu pracy pracownika, a następnie odliczyć obciążenia składkowo-podatkowe, czy odwrotnie. Ze stanowiska Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 stycznia 2014 r. stanowiącego odpowiedź na zapytanie naszego Wydawnictwa wynika, że w takiej sytuacji w pierwszej kolejności należy obliczyć wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę stosownie do wymiaru czasu pracy pracownika niepełnoetatowego, a dopiero następnie odliczyć obciążenia składkowo-podatkowe. Tak samo trzeba postąpić przy potrąceniach dobrowolnych (pismo Głównego Inspektora Pracy znak: GPP-364-4560-8-1/11/PE/RP).
| Wysokości kwot wolnych od potrąceń w 2018 r. dla pracowników pełnoetatowych |
|||
| Przy zastosowaniu podstawowych kosztów i kwoty zmniejszającej podatek | Przy zastosowaniu podstawowych kosztów i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek | Przy zastosowaniu podwyższonych kosztów i kwoty zmniejszającej podatek | Przy zastosowaniu podwyższonych kosztów i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek |
| wynagrodzenie minimalne po odliczeniach składkowo-podatkowych | |||
| 1.530 zł | 1.483 zł | 1.535 zł | 1.488 zł |
| 75% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | |||
| 1.147,50 zł | 1.112,25 zł | 1.151,25 zł | 1.116 zł |
| 90% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | |||
| 1.377 zł | 1.334,70 zł | 1.381,50 zł | 1.339,20 zł |
| 80% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | |||
| 1.224 zł | 1.186,40 zł | 1.228 zł | 1.190,40 zł |
| Wysokości kwot wolnych od potrąceń w 2018 r. dla niektórych pracowników niepełnoetatowych |
||||
| Wymiar czasu pracy | Przy zastosowaniu podstawowych kosztów i kwoty zmniejszającej podatek | Przy zastosowaniu podstawowych kosztów i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek | Przy zastosowaniu podwyższonych kosztów i kwoty zmniejszającej podatek | Przy zastosowaniu podwyższonych kosztów i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek |
| wynagrodzenie minimalne po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
| 1/4 | 437,79 zł | 386,25 zł | 442,83 zł | 391,25 zł |
| 1/3 | 561,62 zł | 507,67 zł | 566,66 zł | 512,67 zł |
| 1/2 | 797,50 zł | 751,50 zł | 802,50 zł | 756,50 zł |
| 3/4 | 1.163,74 zł | 1.117,74 zł | 1.168,74 zł | 1.122,74 zł |
| 75% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
| 1/4 | 328,34 zł | 289,69 zł | 332,12 zł | 293,44 zł |
| 1/3 | 421,22 zł | 380,75 zł | 425 zł | 384,50 zł |
| 1/2 | 598,13 zł | 563,63 zł | 601,88 zł | 567,38 zł |
| 3/4 | 872,81 zł | 838,31 zł | 876,56 zł | 842,06 zł |
| 90% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
| 1/4 | 394,01 zł | 347,63 zł | 398,55 zł | 352,13 zł |
| 1/3 | 505,46 zł | 456,90 zł | 509,99 zł | 461,40 zł |
| 1/2 | 717,75 zł | 676,35 zł | 722,25 zł | 680,85 zł |
| 3/4 | 1.047,37 zł | 1.005,97 zł | 1.051,87 zł | 1.010,47 zł |
| 80% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
| 1/4 | 350,23 zł | 309 zł | 354,26 zł | 313 zł |
| 1/3 | 449,30 zł | 406,14 zł | 453,33 zł | 410,14 zł |
| 1/2 | 638 zł | 601,20 zł | 642 zł | 605,20 zł |
| 3/4 | 930,99 zł | 894,19 zł | 934,99 zł | 898,19 zł |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 108)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
