Wola wskazująca na to, że posiadacz traktuje rzecz jako pozostającą w sferze jego swobodnej dyspozycji, powinna być jawna i wyraźnie przejawiająca się w dokonywanych przez niego na zewnątrz czynnościach. Posiadacz samoistny powinien w sposób niekwestionowany manifestować na zewnątrz wolę władania jak właściciel. Oznacza to, że aby posiadanie cudzej rzeczy mogło być uznane za samoistne, musi być dostrzegalnym z zewnątrz postępowaniem z rzeczą jak właściciel. Taki wniosek płynie z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 13 marca 2025 r., sygn. akt I SA/Gl 1412/24 (orzeczenie prawomocne).
Sprawa dotyczyła współwłaścicielki nieruchomości, która nie zgadzała się z ustalonym dla niej wymiarem podatku od nieruchomości. Organ potraktował ją jako posiadacza samoistnego i wymierzył zobowiązanie podatkowe. Skarżąca wniosła o uchylenie decyzji i o zwolnienie z opłaty. Jej zdaniem budynek jest w bardzo złym stanie technicznym, a koszt remontu przewyższa jego wartość. Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że zaskarżona decyzja została wydana zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Podatniczka wniosła skargę do WSA w Gliwicach.
Sąd uznał, że skarga jest zasadna, jednak nie wszystkie zarzuty zasługują na uwzględnienie. Podatek od nieruchomości, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ciąży m.in. na osobach fizycznych będących właścicielami czy samoistnymi posiadaczami nieruchomości. Pojęcie posiadania samoistnego nie zostało zdefiniowane w ustawie podatkowej, jednak w orzecznictwie NSA przyjmuje się, że skoro pojęcie posiadania zdefiniowane jest wyłącznie na gruncie prawa cywilnego, przy wykładni art. 3 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych należy posłużyć się definicją posiadania zawartą w art. 336 Kodeksu cywilnego. Wynika z niej, że posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel. W orzecznictwie nie ma wątpliwości co do tego, że posiadaczem samoistnym może być osoba, której przysługuje tytuł prawny do nieruchomości (prawo własności), jak i osoba, która tytułu takiego nie ma, lecz uznaje się z przyczyn usprawiedliwionych za właściciela albo przejawia wolę władania rzeczą dla siebie jak właściciel, wiedząc, że nim nie jest. Posiadanie samoistne zachodzi nie tylko wtedy, gdy posiadacz jest przekonany, że przysługuje mu prawo własności, ale także wówczas, gdy wie, że nie jest właścicielem, ale posiada rzecz i włada nią tak, jakby był jej właścicielem. Do cech posiadania samoistnego zalicza się istnienie fizycznego elementu władania rzeczą oraz psychicznego elementu rozumianego jako zamiar władania rzeczą dla siebie.
Zdaniem WSA materiał dowodowy znajdujący się w aktach sprawy oraz dokonane ustalenia nie pozwalają na przyjęcie, aby w sprawie wystąpił przypadek posiadania samoistnego spornego budynku przez skarżącą z zamiarem władania jako właściciel całym spornym budynkiem z wyzuciem z własności drugiej współwłaścicielki.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
