Od 1 lipca 2025 r. ZUS rozpoczyna wypłatę świadczeń emerytalno-rentowych w zbiegu z rentą rodzinną, zwanych potocznie rentą wdowią. Przypominamy, że osobie uprawnionej do renty rodzinnej, o której mowa w art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej (tj. po zmarłym małżonku), oraz m.in. do emerytury, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym renty szkoleniowej (zwanych dalej świadczeniami emerytalno-rentowymi) wypłaca się, zależnie od jej wyboru rentę rodzinną oraz 15% świadczenia emerytalno-rentowego albo świadczenie emerytalno-rentowe oraz 15% renty rodzinnej. Od 1 stycznia 2027 r. ww. wskaźnik będzie wynosił 25%.
Powyższe wynika z art. 95a ust. 1 ustawy emerytalnej i art. 13 ustawy z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1243 ze zm.).
Jeśli jednak osoba uprawniona ma prawo do renty rodzinnej oraz jednocześnie prawo do emerytury i do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, to na jej wniosek, ZUS może wypłacać odpowiednio:
Do renty wdowiej uprawnionymi są zarówno kobiety (wdowy), jak i mężczyźni (wdowcy), jeżeli mają ustalone prawo do dwóch wymienionych na wstępnie świadczeń, tj. do renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego, oraz spełniają łącznie następujące warunki:
| kobieta | mężczyzna |
| ma co najmniej 60 lat | ma co najmniej 65 lat |
| nabyła prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż w dniu ukończenia 55 lat | nabył prawo do renty rodzinnej po zmarłej małżonce nie wcześniej niż w dniu ukończenia 60 lat |
| do dnia śmierci małżonka pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej | do dnia śmierci małżonki pozostawał z nią we wspólności małżeńskiej |
| nie pozostaje obecnie w nowym związku małżeńskim (wypłata świadczeń w zbiegu ustaje z dniem poprzedzającym dzień zawarcia nowego związku małżeńskiego) | |
W celu uzyskania renty wdowiej konieczne jest złożenie do ZUS wniosku na formularzu ERWD. Można go było składać już od 1 stycznia 2025 r. Prawo do renty wdowiej zostanie przyznane począwszy odpowiednio:
ale nie wcześniej niż od dnia spełnienia warunków do obydwu świadczeń.
Jak informuje ZUS w poradniku pt. "Renta wdowia. Od 1 stycznia 2025 r. obowiązują nowe przepisy o wypłacie świadczeń wraz z rentą rodzinną" (dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl): "(...) Jeśli masz prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia, to do wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną nie musisz dołączać żadnych dokumentów.
Jeśli dotychczas nie złożyłaś/nie złożyłeś wniosku o świadczenie (rentę rodzinną lub własne świadczenie), które moglibyśmy Ci wypłacać łącznie z rentą rodzinną, złóż wniosek. Dołącz do niego dokumenty niezbędne do jego rozpatrzenia. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz na naszej stronie internetowej lub uzyskasz je w każdej naszej placówce.
Jeśli uznamy, że do załatwienia Twojego wniosku niezbędne są dokumenty, których nie mamy, poprosimy Cię o ich dostarczenie. (...)".
Suma świadczeń emerytalno-rentowych i renty rodzinnej nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury, która wynosi obecnie 1.878,91 zł. Oznacza to, że maksymalna wysokość renty wdowiej może wynieść 5.636,73 zł (3 x 1.878,91 zł). Do tego limitu uwzględnia się także świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki wypłacane na podstawie ustawy emerytalnej lub na podstawie odrębnych przepisów wraz ze świadczeniami wymienionymi na wstępie. W razie przekroczenia kwoty 3-krotności najniższej emerytury, świadczenia należne w zbiegu ulegają pomniejszeniu o kwotę przekroczenia według kolejności wskazanej w art. 95a ust. 7 ustawy emerytalnej (na tę okoliczność ZUS wyda decyzję).
| Przykład |
Wdowiec jest uprawniony do emerytury z ZUS w kwocie 3.600 zł oraz do renty rodzinnej z ZUS w wysokości 1.878,91 zł. Dotychczas pobierał jednak tylko emeryturę (jako świadczenie wyższe), a renta rodzinna jako świadczenie niższe została zawieszona.
Mężczyzna w styczniu 2025 r. złożył wniosek ERWD o wypłatę własnego świadczenia emerytalnego wraz z rentą rodzinną (z prawem do zbiegu świadczeń od 1 lipca 2025 r.). We wniosku wskazał, że chce pobierać 100% emerytury i 15% renty rodzinnej.
Od lipca 2025 r. ZUS będzie wypłacał mężczyźnie świadczenia w zbiegu w łącznej wysokości 3.881,84 zł, na którą składa się: 100% emerytury w kwocie 3.600 zł, 15% renty rodzinnej w kwocie 281,84 zł (15% z 1.878,91 zł).
| Przykład |
Wdowa jest uprawniona do emerytury z ZUS w kwocie 3.300 zł oraz do renty rodzinnej z ZUS w kwocie 5.400 zł. Dotychczas pobierała tylko rentę rodzinną (jako świadczenie wyższe), a emerytura jako świadczenie niższe została zawieszona.
Kobieta w czerwcu 2025 r. złożyła wniosek o wypłatę renty rodzinnej wraz z własnym świadczeniem emerytalnym (z prawem do zbiegu świadczeń od 1 lipca 2025 r.). We wniosku wskazała, że chce pobierać 100% renty rodzinnej i 15% emerytury.
Od lipca 2025 r. kobiecie przysługuje: 100% renty rodzinnej - 5.400 zł oraz 15% emerytury - 495 zł (15% z 3.300 zł). Ponieważ jednak łączna wysokość tych świadczeń (5.400 zł + 495 zł = 5.895 zł) przekracza trzykrotność kwoty najniższej emerytury (5.895 zł > 5.636,73 zł), ZUS wyda decyzję o ustaleniu świadczeń wypłacanych łącznie oraz o pomniejszeniu emerytury (czyli świadczenia ustalonego w niższym procencie) o kwotę 258,27 zł (5.895 zł - 5.636,73 zł). Kobieta będzie otrzymywała świadczenia w zbiegu w maksymalnej wysokości 5.636,73 zł, tj. 5.400 zł + (495 zł - 258,27 zł) = 5.636,73 zł.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
